Modern İslamcılık Düşüncesinin Rakip Oksidentalizmleri: Necip Fazıl Kısakürek ve Nurettin Topçu’da Hıristiyanlık, Batı ve Çağdaşlık Anlayışı

Bu makale, çağdaş Müslüman düşünce tarihinde Oksidentalizm’in kökenlerini, muhtevasını,önerilerini ve geleneklerini tetkik etmek üzere Cumhuriyet dönemi Türkiyesininiki etkili İslamcı aydını olan Necip Fazıl Kısakürek ve Nurettin Topçu’nun yazılarınaodaklanacaktır. Kısakürek ve Topçu, Türkiye Cumhuriyeti’nin çağdaşlaşmacı laik hükumetininseçilmiş bursiyerleri olarak Fransa’da eğitim gördüler. Fakat Türkiye’ye döndüktensonra Batı medeniyetini de Türkiye Cumhuriyeti’nin Batı’yı destekleyen fikri yapısınıda sert bir şekilde eleştirerek, batılılaşmaya karşı İslamcı alternatifi destekleyenlere öncüoldular. Kısakürek ve Topçu Mısır ve Güney Asya’dan aydınlara daha çok odaklananson dönem akademik İslamcılık yazınında göz ardı edilmiş isimleridir. Oysa Türkiye’deİslamcılık’ın gelişmesinde Kısakürek ve Topçu’nun yazıları oldukça önemlidir, zira onlarınfikirleri Seyyid Kutub ve Ebu’l-ala el-Mevdudî’nin 1970’lerde Türk diline yapılantercümelerinin öncesinde derin ilgi görmüştür. Onların yazıları herhangi bir klasik İslamimetinden ziyade savaş arası dönemin Fransız kültür hayatına daha yakın bir İslamcılık’adenk düşmektedir. Kısakürek ve Topçu’nun fikirleri Türkiye ve daha geniş manada Ortadoğu’nunçağdaş düşünce tarihinin güçlü oksidentalist söyleminden kesitler sunmaktadırve bu fikirler ulus-devletin çağdaşlaşmacı bir döneminde Batı algısının karmaşık siyasetihakkında bize pek çok şey öğretebilir.

Competing Occidentalisms of Modern Islamist Thought: Necip Fazıl Kısakürek and Nurettin Topçu on Christianity, the West and Modernity

This article will focus on the writings of two influential Islamist intellectuals of Republicanera Turkey, namely Necip Fazıl Kısakürek and Nurettin Topçu, to examine theorigins, content, appeal and legacy of Occidentalism in modern Muslim intellectual history.Both Kısakürek and Topçu were educated in France, as recipients of prestigiousscholarships from the secular modernizing government of the Republic of Turkey. Upontheir return to Turkey, however, they became leading proponents of Islamist alternative towesternization, harshly criticizing the pro-Western intellectual foundations of the TurkishRepublic as well as Western civilization itself. Kısakürek and Topçu are neglectednames in the recent literature on Islamism, which focuses more on the intellectuals fromEgypt and South Asia. Yet, for the development of Islamism in Turkey, the writings ofKısakürek and Topçu were essential and occurred prior to the translations of Sayyed Qutband Abu’l Ala Mawdudi into Turkish language in the 1970s. Their writings represent anIslamism that is more familiar with French intellectual life of the interwar era than anyclassical Islamic texts. Ideas of Kısakürek and Topçu represent the powerful occidentaliststrands in modern intellectual history of Turkey and broader Middle East and can teachus a lot about the politics of the images of the West in an era of modernizing nation-states.

___

  • Algar, Hamid, “The Naqshbandi Order in Republican Turkey,” Islamic World Report, 1/3, 1996.