“Esir Şehir” Kahramanı Kâmil Bey’in Bireyleşme Serüveni

Bu çalışmada, Kemal Tahir’in Esir Şehir üçlemesinin başkişisi Kâmil Bey’in ruhsal macerası, C.G. Jung’un aşama/ben arketipi çerçevesinde incelenmiştir. Bireyleşme süreci olarak da ifade edilebilen aşama/ben arketipi, “ayrılma, aşama/olgunlaşma, dönüş” şeklinde üç evrede formüle edilmiştir. Geleneksel metinlerde yolculuk metaforuyla kullanılan bu arketip, modern metinlerde bireyin iç dünyasına/bilinçdışına yaptığı yolculuk şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Kemal Tahir’in Esir Şehir üçlemesinin başkişisi Kâmil Bey de roman içindeki konumu itibarıyla aşama arketipinin bir örneğini teşkil etmektedir. Çalışmanın giriş bölümünde aşama arketipi ile ilgili kuramsal bilgiler verilmiştir. İnceleme bölümünde Esir Şehir kahramanı Kâmil Bey’in macerası söz konusu arketip çerçevesinde ele alınmış, sonuç bölümünde ise genel bir değerlendirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türk Edebiyatı; Roman; Kemal Tahir; Esir Şehir Üçlemesi; Arketip; Bireyleşme; Jung

The Individuation Adventure of Kâmil Bey - The Protagonist of “Esir Şehir”

In this study, the main character of Kemal Tahir’s Esir Şehir trilogy’s spiritual journey was examined in C.G. Jung’s archetypes framework. The Self which can also be called as Individuation archetype consists of separation, maturation and return stages. The maturation archetype is referred to as a journey in traditional and as a journey of integrating the conscious and the unconscious in the modern texts. Mr Kamil, the main character of Kemal Tahir’s Esir Şehir trilogy constitutes an example of someone who is going through the maturation stage in the novel. In the introduction part of the study information about the stages of archetype was given. In the second part, Mr Kamil’s journey is under debate within the aforementioned framework of archetypes and in the conclusion an overall assessment is made.

Keywords:

Turkish Literature; Novel; Kemal Tahir; Esir Şehir Trilogy; Archetypes; Individuation; Jung,

PDF

___

Asutay, Hikmet, “Oluşum Romanı Geleneği İle Günümüzdeki İzleri Üzeri- ne”, Zeitschrift für die Welt der Türken, vol. 4, 2/2012. http://www.dieweltdertu- erken.org/index.php/ZfWT/article/viewFile/366/asutay
Aytaç, Gürsel, Edebiyat Yazıları I, Ankara, Gündoğan Yayınları, 1999.
Campbell, Joseph, Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, İstanbul, Kabalcı Yayın- ları, 2000.
Cevizci, Ahmet, “Kolektif Bilinçaltı”, Felsefe Sözlüğü, İstanbul, Paradigma Yayınları, 2005.
Dökmen, Üstün, “Pinokyo’nun Arketipler ve Ana Baba Çocuk İlişkileri Açı- sından İncelenmesi”, Ankara Üni. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, cilt 16, sayı 2, Ankara, 1983. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/514/6416.pdf
Eşitgin, Dinçer, “Büyüme Romanı (Bildungsroman) Kavramı Etrafında Aşk-ı Memnu ve Roman Kişisi Nihal”, Milli Eğitim Dergisi, sayı 162, Bahar 2004. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/162/esitgin.htm
Fordham, Frieda, Jung Psikolojisinin Ana Hatları, İstanbul, Say Yayınları, 2011.
Foster, E. M., Roman Sanatı, İstanbul, Adam Yayınları, 1985.
Gökeri, A. İpek, “Arketiplere Dayanan Yeni Bir İnceleme Yönteminin Tanı- tılarak İngiliz ve Türk Edebiyatında Bazı Romans ve Epik Niteliğinde Yapıtlara Uygulanması”, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi, Ankara, 1979.
Jung, C. G., Dört Arketip, İstanbul, Metis Yayınları, 2013.
Narlı, Mehmet, “Biyografi ve Roman: Kemal Tahir’in Hapishane Romanları, Hapishane İnsanları ve Argosu”, Kemal Tahir 100 Yaşında, ed. Ertan Eğribel, M. Fatih Andı, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, 2010.
Sambur, Bilal, Bireyselleşme Yolu Jung’un Psikoloji Teorisi, Ankara, Elis Ya- yınları, 2005.
Stevens, Anthony, Jung, İstanbul, Kaknüs Yayınları, 1999.
Moran, Berna, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İstanbul, İletişim Yayınları, 2011.
Tahir, Kemal, Esir Şehrin İnsanları, İstanbul, İthaki Yayınları, 2012.
_________, Esir Şehrin Mahpusu, İstanbul, İthaki Yayınları, 2013.
_________, Yol Ayrımı, İthaki Yayınları, 2012.
Tökel, Dursun Ali, “Bir Bildungsroman Olarak Leylâ vü Mecnun Mesnevî- si”, Dergâh, sayı 104, Ekim 1998.
Yalçın, Alemdar, Siyasal ve Sosyal Değişmeler Açısından Cumhuriyet Döne- mi Çağdaş Türk Romanı, Ankara, Akçağ Yayınları, 2005.
Yıldız, Alpay Doğan, “Bir Eğitim Kitabı Olarak Reşat Nuri’nin Çalıkuşu Ro- manı”, Yedi İklim, sayı 95, Şubat 1998.