UYDU VERİLERİNDE TOPOGRAFİK ETKİNİN GİDERİLMESİ YÖNTEMLERİ

Topoğrafya, uydu algılayıcılarma ulaşan enerjıyı önemli ölçüde etkileyerek, uydu verilerinde radyometrik bozulmaya neden olmaktadır. Farklı topoğrafik koşullar altmda algılanmış uydu verilerinde, aynı objeler farklı yansıma değerleri göstermektedir. Bu durum özellikle dağlık alanlarda uydu verileri kullanılarak yapılan sınıflandırma çalışmalannda, sınıflandırma doğruluğunu olumsuz olarak etkilemektedir. Bu çalışmada, topoğrafik farklılıklar ve alım zamanındaki güneşin pozisyonu nedeniyle uydu verilerinde ortaya çıkan etkiler ele alınmıştır. Ayrıca bu etkilerin giderilmesinde en çok kullanılan topoğrafik düzeitme yöntemleri de açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Radyometrik düzeltme, uydu verilerinde topoğrafik etki, topoğrafik düzettme yöntemleri

PDF

___

ARSGlSIP, 2005: Applied Remote Sensing and G1S Integration for Model Parameterization, hup://www.geoinf.uni-jena.de/4784.0.html?&L=2. (Son erişim tarihi: 11.10.2005).
BEISL. U., WOODHOUSE N., 2004: Correction of Atmospheric and Bidirectional Effects in Multispectral ADS40 Images for Mapping Purposes, ISPRS, xx" Congress, Proceedings, Vol. XXXV, Part B7, Commission VII, IstanbuL.
BUHK, R., 2000: Modellbasierte Schatzung von Kronendeckungsgrad und -transparenz aus Landsat TM5 Fernerkundungsdaten unter Berücksichtigung reliefbedingter Beleuchtungseffekte, Dissertation, Freiburg im Breisgau.
CCRS, 2005: Canada Centre for Remote Sensing, http://www.ccrs.nrcan.gc.ca/ccrs/learnltutorials /fundam/fundarrı e.html, (Son erişim tarihi: 10.10.2(05).
COLBY, J. D., 199 i: Topographic Normalization in Rugged Terrain, Photogrammetric Engineering and Remote Sensing, Vol. 57:5, pp. 531-537.
CIVCO, D.L., 1989: Topographic Normalization of Landsat Thematic Mapper Digital Imagery. Phoıogrammetric Engineering and Remote Sensing, Vol. 55:9, pp. 1303-1309.
EROiN, K., 1986: Fotoyorumlama ve Uzaktan Algılama, İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları, İ.Ü.Yayın No: 3404, O.F. Yayın No: 381, İstanbul, 183 s.
GAO. F., SCHAAF, C.B., STRAHLER, A.H., JiN, Y., Lİ , X. 2003; Detecting vegetation structure using a kemel-based BRDF model, Remote Sensing of Environment, Vol. 86, pp. 198205.
GU, D., GILLESPIE A., 1998: Topographic Normalization of Landsat TM Images of Forest Based on Subpixel Sun-Canopy-Sensor Geometry, Remote Sensing of Environment. Vol. 64, pp. 166-175.
JANSA, J., 1998: A Global Topographic Normalization AIgorithm for Satellite Images, International Archives of Photogrammetry and Remote Sensing, Vol. XXXII, Part 7, Budapest, Hungary.
JENSEN, J.R., 1996; Introductory Digital Image Processing. Prentice-Hall Series in Geographic Information Science, ISBN: 0- i3-205840-5, USA, 3 16 p.
KAHABKA, H., 2000: Erfassung von neuartigen Waldschaden mit Landsat TM Satellitenbilddaten auf Basis eines bestehenden Stichprobennetzes, Dissertation, Freiburg.
KRAUS, K., SCHNEIDER. W., 1990; Femerkundung, Bant 1, Physikalische Grundlagen und Aufnahmetechniken, ISBN 3-427-78661-7, Dümmler Verlag, Bonn.
LlLLESAND, T.M., KIEFER, R.W., 1999: Remote Sensing and Image Interpretation, Fourth edition, John Wiley & Sons, Ine., USA, 724 p.
LU, D., MAUSEL, P., BRONDlZIO E., MORAN, E., 2002: Assessment of Atmospheric Correction Methods for Landsat TM Data Applicable to Amazon Basin LBA Research. Int. J. Remote Sensing, Vol. 23: 13, pp. 2651 -267 ı.
MARTIN, H., BETIINA. M., ANDRE, M.. MARTIN, K., KLAUS, S.. 2000: Zur Radiometrishen Reliefkorrektur von Femerkundungsdaten, Photogrametrie-FemerkundungGeoinformation, Vol. 5, ISSN: 1432-8364, pp. 347-354.
MITRI, G. H., GITAS, i. Z., 2004: A performance evaluation of a bumed area object-based c1assification model when applied to topographically and non-topographically corrected TM imagery, Int. J. Remote Sensing, Vol. 25: 14, pp. 2863-2870.
PELTONIEMI, J.I., KAASALAINEN, S.. NARANEN, J., RAUTIAINEN, M., STENBERG, P., SMOLANDER, H.. SMOLANDER, S" voırto. P., 2005: BRDF Measurement of Understory Vegetation in Pine Forests: Dwarf Shrubs, Liehen and Moss, Remote Sensing of Environment, Vol. 94, pp. 343-354.
RIANO, D., CHUVIECO, E.. SALAS J., AGUADO. 1.., 2003: Assessment of Different Topographic Corrections in Landsat-TM Data for Mapping Vegetation Types, IEEE Transactions on Geosciencc and Remote Sensing, Vol: 41. No: 5, pp. 1056-1061.
RICHARDS, 1.A.; JlA, X., 1999: Remote Sensing Digital Image Analysis. An introduction third revised and enlarged edition. Springer-Verlag, Germany, 363 p.
RICHTER, R., SCHLApFER, D., 2002: Geo-Atmospheric Processing of Airbome Imaging Spectrometry Data. Part 2: Atrnospheric/Topographic Correction, Int. 1. Remote Sensing, Vol. 23:13, pp. 2631-2649.
SESÖREN, A., i999: Uzaktan AIgılamada Temel Kavramlar, Baskı: Mart Matbaacılık Sanatları Ltd. Şti., istanbul, 126 s.
SOENEN, A.S., PEDDLE. D. R., COBURN CA, 2005: SCS+C: A Modified Sun-CanopySensor Topographic Correction in Forested Terrain, IEEE Transactions on Geoscience and Remote Sensing, Vol. 43, No. 9, pp. 2148-2159.
TOKOLA. T., SARKEALA, 1.. VAN DER LINDEN, M., 2001: Use of topographic correction in Landsat TM-based forest interpretation in Nepal, Int. 1. Remote Sensing, Vol. 43:9, pp. 55 i-563.