TUNCELİ YÖRESİNE AİT ÖRME VE TIĞ İŞİ ÖRNEKLERİ

İlkçağlardan itibaren doğanın zorlu koşullarına karşı insanoğlunun korunma amaçlıgiyim, barınma ve sonrasında süs maksatlı olarak ortaya çıkmış olan örme sanatı, günümüzdede varlığını devam ettirmektedir. Örme sanatının gelişiminde coğrafi ve ekonomik koşullar,toplumsal örf-adetler ile dokuyan kişilerin estetik zevkleri etkili olan etmenlerdir. Bu koşullarörme konusunda bölgesel farklılıklar yaratmış ve yörelerin kendine has örme kültürüne sahipolmalarını sağlamıştır.Anadolu, örme sanatı açısından zengin bir coğrafyadır. Her yörede, özgün ve bazende Anadolu’nun ortak özellikleriyle karşımıza çıkan örme sanatı, pek çok açıdan büyükbir çeşitlilik göstermektedir. Dokuma konusunda zengin örneklere sahip kentlerden biride Tunceli’dir. Anadolu’nun kültürel değerleri konusunda araştırmalar yapılmış olmasınarağmen, Tunceli örme örneklerinin özelliklerine pek değinilmediği dikkat çekmiştir. OysakiTunceli’nin bu konuda oldukça fazla örneğe sahip olduğu bilgimiz dâhilindedir. Bu bilgileredayanarak Tunceli örgüleri hakkında bir araştırma yapılmasının gerekliliği görülmüştür.Konuyla ilgili gerekli bilgilere ulaşmak için Tunceli’ye gidilerek kentin genelinde alantaraması yapılmıştır. Bu araştırma çerçevesinde elde edilen örnekler değerlendirilerekbelgelenmeye çalışılmıştır. Yörede geleneksel giyim ve kuşamın bir parçası olan çorap vepatikler, ev içi süslemelerinde kullanılan navmallar ve nazara karşı yapılmış küçük örmeörnekleri, geçmişte ve günümüzde uygulaması devam eden kültürel değerlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Tunceli, Örme, Gelenek, Geleneksel El Sanatları

PDF

___

Alantar, H.(2007). Motiflerin Dili. İstanbul: Yorum Yayınları.
Diyarbekirli, N. (1972). Hun Sanatı. İstanbul: Kültür Yayınları.
Erbek, M. (2002). Çatalhöyük’ten Günümüze Anadolu Motifleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Gürsoy, A.T. (2004). Dünden Bugüne Giyim Tarihi ve Moda. İstanbul: Omaş Ofset Yayınları. Özkendirci,B., (2014). Tekstil Sanatında Çok Yüzeylilik ve Heykel İlişkisi.(Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi). Marmara Üniversitesi / Güzel Sanatlar Fakültesi, İstanbul.
Rutt, R. (1987). A History of Hand Knitting. London: İnterwear Pres.
İnalcık, H. (2008). Türkiye Tekstil Tarihi Üzerine Araştırmalar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Tavman, M.B., (1994).The Development Of Flat Bed Machine Technology And Knitted Fabric Design.(Yayımlanmamış Doktora Tezi). The University of Manchester / Institute of Science and Technology, Department of Textiles. England.
_______, (2006). Tekstil ve Tekstil Sanatı’nın Hikâyesi, İmren Çalışkan Tüzün ile Söyleşisi, Körfez Gazetesi, 14 Temmuz 2006, Antalya.
Türk El sanatları, Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları., (1993). Ankara.
Elektronik Kaynaklar
http://www.vam.ac.uk/users/node/15803 ( Erişim Tarihi: 20.01.2016)
Kaynak Kişiler
Aysel Şen, Karşıyaka Mah. Pülümür, Tunceli, 2015.
Azime Babat, Yukarıgülbahçe Köyü, Pertek, Tunceli, 2015.
Elmas Kahraman, Yeni Mah. Hozat, Tunceli, 2015.
Fatma Dinler, Yeşilyazı Köyü, Ovacık, Tunceli, 2015.
Fatma Şenli, Cumhuriyet Mah. Tunceli, 2015.
Gülsüm Şen, Pülümür, Tunceli, 2015.
Hatice Bal, Dere Nahiyesi Pertek, Tunceli, 2015.
Sabriye Erdoğan, Doğanköy,Çemişgezek Tunceli, 2015.

ISSN: 1300-7491
Başlangıç: 1994
Yayıncı: -

Arşiv