DİVANU LÛGATİ'T-TÜRK'ÜN İZİNDE EN ESKİ KIBRIS TÜRK ATASÖZLERİ

Türk ulusunun ortak ürünü olan atasözleri, Türkçenin güzelliğini, anlatım zenginliğini ve çeşitliliğini, kavram dünyasının renkliliğini gösterir. Divanu Lugâtit-Türkte (DLT) izlerini bulunabilen birçok atasözünün Türkçenin lehçe ve ağızlarında yaşaması ortak paylaşımın kanıtıdır. Bu bağlamda Kıbrıs Türklerince kullanılan atasözlerinin DLTdeki savlarla aynı kökten gelmesi veya onlarla ilişkili olmaları onların çok eskiden beri kullanıldığını ve Türk dünyası atasözlerinin ortak bir kaynaktan çıktığını bir kez daha kanıtlamaktadır. Kıbrıs Türklerince kullanılan en eski atasözlerinin belirlenmeye çalışıldığı bu incelemede, atasözleri anlam özelliklerine, değişmelerine vb. göre değerlendirilmiş, en eski kaynakları bulunmaya çalışılmıştır. Bunun için de Kıbrıs Türk atasözleri DLTdeki savlarla karşılaştırılmış, ortak/ benzer olanlar eşleştirilmiştir. Böylece atasözlerinin coğrafi, tarihsel, sosyal, kültürel değişmelerden ne derece nasibini aldığı sorgulanmıştır.

The Oldest Turkish Cypriot Proverbs In The Footsteps Of Divanu Lûgat t-Türk

Proverbs, Turkish beauty, richness and diversity of expression, the concept to the world, enhance expression of the common property of the Turkish nation. Divanu lûgati t-Türk has existed for so many kinds of dialects and dialects of Turkish proverb s survival is proof of that. Used in this context, Turkish Cypriot Proverbs on the Divanu lûgati t-Türk to be associated with them or their arguments come from the same root is used from time immemorial, and the Turkish world of proverbs proves once again that we came from a common source. Turkish Cypriot trying to identify the oldest proverbs in this review, their semantic characteristics, and evaluated according to changes. For this, we compared the Turkish Cypriot proverbs on Divanu lûgati t-Türk arguments. Matched the common ones. Proverbs Thus, geographical, historical, social, cultural changes in the questioned to what extent that its share.

PDF

___

Aksan, Doğan (1990), Her Yönüyle Dil III. Ankara,TDK.
Aksan, Doğan (1999), Anlambilim Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi, Ankara, Engin Yayınevi.
Aksan, Doğan (2004).Türkçenin Sözvarlığı, Ankara, Engin Yayınevi.
Aksoy, Ömer Asım (1978), Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü I-II, İstanbul, İnkılap Yay.
Alkaya, Ercan (2006), Dil ve Söz Bağlamında Kırım Karay Türklerinin Atasözleri, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi I, 89-99.
Birtek, Ferit (1944). En Eski Türk Savları, Ankara, TDK.
Gökçeoğlu, Mustafa (1997), Kıbrıs Türk Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, Lefkoşa, Galeri Kültür Yayınları.
Gözaydın, Nevzat (1992), Kıbrıs Türk Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü (Değerlendirme), Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi (S: 490), 329-331.
Gülensoy, Tuncer ve Ercan Aklaya(2003). Türkiye Türkçesi Ağızları Bibliyografyası. Ankara, Akçağ.
Gümüşatam, Gürkan (2006), Yapı ve Anlam Açısından Kıbrıs Türk Ağzında Deyimler, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazimağusa, DAÜ.
Gümüşatam, Gürkan (2009). Kıbrıs Ağzı Üzerine Hazırlanan Sözlükler ve Bu Sözlüklerdeki Yöntem Sorunları. Turkish Studies V:17: 481-504.
Hakeri, Bener Hakkı (2004), Hakerinin Kıbrıs Türkçesi Sözlüğü, Lefkoşa, SAMTAY.
Hatiboğlu, Vecihe (1964), Atasözleri ve Deyimler. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi XIII, 468-471.
Hasan, Hamdi (1997), Makedonya ve Kosova Türklerince Kullanılan Atasözleri ve Deyimler, Ankara, TDK.
İszlamoğlu, Mahmut (1994), Dipkarpaz Rum Folklorunda Türk Folklor Unsurları, Kıbrıs Türk Kültürü ve Sanatı, 184-194.
Korkmaz, Hatice (2007), Divanü Lûgatit-Türkteki Atasözlerinin Anlambilimsel Açıdan İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Samsun, Ondokuzmayıs Üniversitesi.
Kökdemir, Naci (1957), Dünkü Bugünkü Kıbrıs, Ankara, İstiklal Matbaası.
Mahmud El-Kâşgarî (1986). Dîvânu Lugâatit-Türk I-II-II. (hzl. Besim Atalay), Ankara, TDK.
Nazlı, Atiye (2010), Dîvânu lugâtit-Türkten Günümüze Süzülen Atasözleri, Akademik Sayfalar.
Ölmez, Mehmet (2008), Divanü Lügatit-Türkteki Atasözleri, Türk Dili Kâşgarlı Mahmud Özel Bölümü (S: 683), 525-527.
Öztürk, Rıdvan (2009), Kıbrıs Konuşuyor. İstanbul, Kesit Yayınları.
Sakaoğlu, Saim (1997), Dîvânu Lûgatit-Türkteki Bazı Atasözleri Üzerine, Uluslararası Osmanlı Öncesi Türk Kültürü Kongresi Bildirileri.
Sakaoğlu, Saim 2005. Dîvânu Lûgatit-Türkte Türk Halk Edebiyatı (Ders Notları). Konya.
Sertkaya, Osman Fikri (1983), Eski Türk Atasözleri Üzerine, Şükrü Elçin Armağanı, 275-291.
Subaşı, Leyla (1988). Dilbilimi Açısından Deyim Kavramı ve Türkiye Türkçesindeki Örneklerin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi), Ankara, Ankara Üniversitesi.
Tekin, Talat (2003). Orhon Yazıtları: Köl Tigin, Bilge Kağan, Tunyukuk, Ankara, TDK.
Türkay, Kaya (1983),Kaşgarlıdan Günümüze Gelen Atasözleri. TDAY- Belleten, 39-42.