Metaphora sözcüğü klasik Yunancada meta ön ekini alan ve bir yerden başka bir yere taşımak anlamına gelen pherein fiilinden türemiştir. Latinceye ise yine aynı anlama gelen transferre fiilinden türeyen translatio terimi ile aktarılmıştır. Türkçede geçici kullanımı işaret eden eğretileme ve ödünç alınmayı gösteren istiare sözcükleriyle karşılanmıştır. Bu çalışma-da metaphora ve translatio karşılığı olarak eğretileme sözcüğü kullanılacaktır. Eğretileme benzerlik ilişkisi olan iki sözcükten birini gerçek anlamının dışında diğer sözcüğün yerine kullanmak olarak tanımlanır. Eğretileme kaynağı ise sözcüğün ödünç alındığı alanı belirt-mektedir. Her dilde ve kültürde olduğu gibi Latincede de geniş bir kullanım alanı bulunmak-tadır. Denizcilik, tarım ve hayvancılık, doğa olayları, kölelik, askerlik, oyunlar, avcılık, ateş ve ışıkla ilgili sözcükler Latincenin başlıca eğretileme kaynakları arasındadır. Latin ozanları ve yazarları bu alandan ödünç aldıkları sözcükleri diğer alanlarda başka bir sözcüğün yerine kullanmışlardır. İÖ 1. yüzyılın Roma sözbiliminde, felsefesinde ve siyasetinde çok önemli bir kişilik olan Marcus Tullius Cicero eserlerinde bu alanların yanı sıra denizcilikle ilgi-li sözcükleri eğretileme olarak sıklça kullanmıştır. Bu çalışmada ilk olarak eğretilemenin tanımı ve kullanım amaçlarına ilişkin kuramsal bilgiler eskiçağda retorik üzerine yazmış yazarların yapıtlarından derlenecek ve aktarılacaktır. Daha sonra Cicero'nun eserleri üzeri-ne yoğunlaşılacak, yayınladığı mahkeme konuşmaları ve söylevleri, felsefi içerikli eserleri, son olarak da dostlarına ve çevresine yazmış olduğu mektuplar taranacaktır. Bu eserlerde görülen denizcilik kaynaklı eğretilemeler, aktarılan sözcükler temelinde gruplandırılıp de ğerlendirilmeye çalışılacaktır. Bu yöntemle Cicero'nun birçok eserinde dağınık bir biçimde yer alan denizcilik kökenli eğretilemelerin bir araya geldiğinde ne ifade ettiği sorgulana-caktır. Söz konusu sözcüklerin sayısı göz önüne alındığında, her birini açıklamak yerine, en güzel örnekler eserlerinden seçilip irdelenecektir. Aynı ya da benzer biçimde kullanıldıkları tespit edilen diğerleri ise, ilgili sözcüklere ayrılan bölümlerin altında, Cicero'nun eserlerinde geçtiği yerlerle birlikte listelenecektir. Latincedeki her eğretilemeyi Türkçeye aynı biçimde karşılamak zordur ve bazen açıklama yapmak ya da tek sözcüğü birkaç kelimeyle çevirmek gerekmektedir. Bu durumun Latincedeki eğretilemenin güzelliğinin gözden kaçmasına ne-den olacağı endişesiyle örnek cümleler metin içinde Latince olarak bırakılmış, çevirileri ise dipnotlarda verilmiştir

Metaphor is derived from the ancient Greek verb metapherein which means to carry ac-ross or to transfer. Ancient Roman authors used the word translatio derived from verb trans-ferre. Metaphor is a word or phrase which belongs properly to one subject, but transfered to another on the grounds of similarity or comparison between them. The area from which the proper word is borrowed is denoted by source of the metaphor. Like any other literatures, metaphors are also widely used in Latin literature. The commonest metaphors of Latin poets and writers are derived from navigation and aspects of the sea, farming, breeding animals, slavery, military, fire and flame, hunting and circus games. All these sources, especially na-vigation and aspects of the sea, are frequently seen in works of Marcus Tullius Cicero, the most significant character of Roman rhetoric, philosophy and politics in 1st BC. In this study, the theories on the definition and purposes of metaphor in ancient rhetorical treatises will be summarized initially, then will be focused on Cicero's works which includes his judical and deliberative speeches, philospohical treatises and his letters. The metaphors derived from navigation will be detected and categorized on the basis of borrowed words. The aim of this study is to recollect this kind of metaphors as a corpus which scattered among his works. Each category will be commented by selecting examplary phrases and the rest which bears the same meaning will be listed below. Exemplary phrases are in Latin in the main text, translations in footnotes.