Hemşirelik Öğrencilerinin Akılcı İlaç Kullanma Durumları
Amaç: Araştırma hemşirelik bölümü öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma durumunu belirlemek amacıylayapıldı.Yöntem: Tanımlayıcı olarak yapılan araştırmanın evrenini, İstanbul’da bulunan bir hemşirelik fakültesindeöğrenim gören 1177, örneklemini ise 303 öğrenci oluşturdu. Veriler, Şubat-Mart 2016 tarihleri arasındaveri toplama formu ile toplandı. Verilerin analizinde, frekans, ortalama, Pearson Ki-Kare ve Fisher’s Exacttesti kullanıldı.Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin %11.6’sının sürekli ilaç kullandığı, en sık ilaç kullanma nedeninin(%69) ağrı olduğu, %93.7’sinin kullandığı ilacın prospektüsünü okuduğu, %70.6’sının ilaçları zamanındaaldığı, %86.8’inin ilaç kullanırken açlık tokluk durumuna dikkat ettiği, %78.5’inin ilaç dozunda kendilerinindeğişiklik yapmadığı, %63’ünün hastalık semptomları bittiğinde ilacı kullanmayı bıraktığı, %62’sininilaçları her zaman reçete ile almadığı, %97.3’ünün reçetesiz olarak en fazla ağrı kesici kullandığı saptandı.Öğrencilerin cinsiyet değişkenine göre ilacı kullanmadan önce prospektüsünü okuma; kronik hastalıkvarlığına göre sürekli ve sık ilaç kullanma; alkol kullanma alışkanlıklarına göre sık ilaç kullanma durumlarıarasında anlamlı fark olduğu belirlendi (p
Rational Drug Usage Status of Nursing Students
Aim: This study was conducted to determine nursing students’ rational use of medicines. Method: The population of this descriptive study was composed of 1177 students who were studying at a faculty of nursing in Istanbul. The study sample, on the other hand, consisted of 303 students who were selected from the population by the “stratified random sampling” method, a probabilistic sampling method. The sample size was calculated using the Minitab software. Data were collected with data collection form between February and March 2016. In data analysis, percentage, median, Pearson Chisquare and Fisher’s Exact test was used. Results: It was found that the average age of the participating nursing students was 20.25±1.71, 85.5% of the participants were female, 98.7% were single, 66.3% graduated from Anatolian High School and 29.4% of them were in their third year of study. Also, 11.6% of the participants used medicines continuously, 16.2% used medicines frequently, the most frequent reason for using medicines (69%) was pain, 93.7% read the prospectus of the medicines they used, 70.6% took their medicines on time, 86.8% were careful about using their medicines before or after meals, 78.5% did not change doses of medicines themselves, 63% stopped using medicines when symptoms of disease were over, 62% did not always take medicines with prescription, and 97.3% used pain relievers most without a prescription. In addition, there were significant differences between the participants’ gender and reading the prospectus before using medicines, between having a chronic disease and continuous and frequent use of medicines, and between alcohol consumption and frequent use of medicines (p
___
- Akdemir, N. (2003). Kronik hastalıklar. Akdemir, N., Birol, L. (Eds.).
İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı. Ekin Tıbbi Yayıncılık, İstanbul,
191-218.
- Auta, A., Omale, S., Folorunsho, T. J., David, S., & Banvat S. B.
(2012). Medicine vendors: Self-medication practices and medicine
knowledge. N Am J Med Sci, 4(1), 24-28. [CrossRef]
- Aydın, B. ve Gelal, A. (2012). Akılcı ilaç kullanımı: Yaygınlaştırılması
ve tıp eğitiminin rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi
Dergisi, 26(1), 57-63.
- Çelik, S. (2007). Alkol-ilaç etkileşimleri. Turkiye Klinikleri Journal
of Internal Medical Sciences, 3(31), 24-27.
- Çelik, S., Alacadağ, M., Erduran, Y., Erduran, F. ve Berber-Kayar, N.
(2010) Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin antibiyotik kullanma
durumlarının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi.
7(1), 1124-1135.
- Demirci, A. ve Şimşek, I. (2012). Üniversite öğrencilerinin ilaç
kullanımına yönelik tutumları. E-Journal of New World
Sciences Academy Nwsa: Vocational Education, 7(4): 43-51.
- Dağtekin, G., Demirtaş, Z., Alaiye, M., Sağlan, R., Önsüz, M. F.
ve Işıklı, B., et al. (2018). Birinci basamak sağlık kuruluşuna
başvuran erişkinlerin akılcı ilaç kullanım tutum ve davranışları.
Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı
Dergisi, 3(1), 12-23.
- Doğan, Ö. ve Avcı, A. (2018). Bitkilerle tedavi ve ilaç etkileşimleri. Turkiye
Klinikleri Journal of Public Health-Special Topic, 4(1), 49-54.
- Gama, H, Correia, S. & Lunet, N. (2009). Effect of questionnaire
structure on recall of drug utilization in a population of university
students. BMC Medical Research Methodology, 9(45), 1-9.
[CrossRef]
- Gordon, K., Smith, F. & Dhillon, S. (2007). Effective chronic disease management:
Patients’ perspectives on medication-related problems.
Patient Education and Counseling, 65(2007), 407-415. [CrossRef]
- Gülseven, B. ve Oğuz, S. (2010). Kronik durumlar. Karadakovan A.,
Eti-Aslan, F. (Eds.). Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım. Adana
Nobel Kitabevi Yayın Dağıtım ve Pazarlama Ltd. Şti., Adana, 99-111.
- Güngörmüş, Z. B. (2001). Reçetesiz ilaç kullanımı ile sağlık
sorumluluğu arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Tezi). Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Hatipoğlu, S. ve Özyurt, B. C. (2016). Manisa ilindeki bazı aile
sağlığı merkezlerinde akılcı ilaç kullanımı. TAF Preventive
Medicine Bulletin, 15(4), 1-4. [CrossRef]
- İlhan, M., Aydemir, Ö., Çakır, M. ve Aycan, S. (2014). Akılcı olmayan
ilaç kullanım davranışları: Ankara’da üç ilçe örneği. Türkiye
Halk Sağlığı Dergisi, 12(3), 188-200. [CrossRef]
- İptes, S. ve Khorshid L. (2004). Üniversite öğrencilerinin
ilaç kullanım durumlarının incelenmesi. Ege Üniversitesi
Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 20(1), 97-106.
- İskit, A. B. (2006). Akılcı ilaç kullanımı. Sted, 15(7), 4-5.
- Karakurt, P., Hacıhasanoğlu, R., Yıldırım, A. ve Sağlam, R. (2010).
Üniversite öğrencilerinde ilaç kullanımı. TAF Preventive
Medicine Bulletin, 9(5), 505-12.
- Kaya, H., Turan, N., Keskin, Ö., Tencere, Z., Uzun, E., Demir, G.,
et al. (2015). Üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma
davranışları. Journal of Anatolia Nursing and Health
Sciences, 18(1), 35-42. [CrossRef]
- Okumura, J, Wakai, S, & Umenai, T. (2002). Drug utilization and
self-medication in rural communities in Vietnam. Soc Sci
Med, 54(12), 1875-1886. [CrossRef]
- Osema, K. P. & Lamikara, A. (2012). A study of prevalence of self
medication practice among university students in Southwestern
Nigeria. Tropical Journal of Pharmaceutical Research,
11(4), 683-689. [CrossRef]
- Özdemir, L. (2012). Yaşlılıkta ilaç uyumu ve ilaç uyumunu
etkileyen faktörler. Akad Geriatri, 4(1), 18-22.
- Pınar, N. (2012). Ülkemizde ilaç harcamaları. Turgut Özal Tıp
Merkezi Dergisi, 19(1), 59-65. [CrossRef]
- Pirinçci, E. ve Bozan, T. (2016). Bir üniversite hastanesinde
çalışan hemşirelerin akılcı ilaç kullanım durumları. Fırat Tıp
Derg, 21(3), 129-136.
- Saygun, M., Çakmak, A. ve Ulu, N. (2006). Kırıkkale ili merkez
sağlık ocağında hastaların başvuru amaçları ve ilaç tüketim
alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum, 16(1), 47-53.
- Şahingöz, M. ve Balcı, E. (2013). Hemşirelerin akılcı ilaç
kullanımı. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(1), 57-64.
[CrossRef]
- Şendir, M., Büyükyılmaz, F., Çelik, Z. ve Güzel, E. (2015). Aile
sağlığı merkezlerine başvuran bireylerde akılcı ilaç kullanım
alışkanlıklarının belirlenmesi. TAF preventive medicine
bulletin, 14(1), 15-22. [CrossRef]
- World Health Organization (WHO). (1985). Conference of
experts on the rational use of drugs, Nairobi, Kenya, WHO/
CONRAD/WP/RI, 25-9.
- Yapıcı, G., Balıkçı, S. ve Uğur, Ö. (2011). Birinci basamak sağlık
kuruluşuna başvuranların ilaç kullanımı konusundaki tutum
ve davranışları. Dicle Tıp Dergisi, 38(4), 458-465. [CrossRef]
- Yıldırım-Baş, F., Cankara, F. N. ve Yeşilot, Ş. (2013). Tıp fakültesi
öğrencilerinde reçetesiz ilaç kullanımının değerlendirilmesi.
S. D. Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(2), 46-53.
- Yılmaz, E., Yılmaz, E., Karaca, F., Uçar, S. ve Yüce T. (2008)
Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin ilaç kullanma durumlarının
incelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(8), 69-83.
- Yılmaz, M., Güler, N., Güler, G. ve Kocataş, S (2011). Bir grup
kadının ilaç kullanımı ile ilgili bazı davranışları: Akılcı mı?
Cumhuriyet Tıp Dergisi, 33(3), 266-277.