HÜSN Ü AŞK MESNEVİSİNDE DRAMATİK AKSİYONU OLUŞTURAN DEĞERLER ÜZERİNE BİR İNCELEME

İlahi aşk, konu olarak Klasik Türk edeb okça işlenmiştir. Tasavvufî tasavvurla kaleme alınan Hüsn ü Aşk mesnevisi de ilahi aşkı konu edinmiştir. Bu aşk, sonunda yeniden doğuş olarak tecelli edecek olan bir gelişim ve dönüşümün ürünüdür. Hüsn ü Aşk mesnevisi, kendini bulma yoluna adım atan bireyin gelişim ve dönüşümünü ele alan nadide eserlerden biridir. Birey kendisini bulma yolunda çeşitli merhalelerden geçmek zorundadır. Çokluk ve karmaşadan sıyrılıp tekliğe ve düzene ulaşma eserin çıkış noktasıdır. Vahdete ulaşmak ve vuslata ermek yolunda çekilecek zahmetler ve atlatılan badirelerin hepsi bireysel gelişim için önemli merhalelerdir. Dramatik aksiyonu oluşturan değerler, tahkiyeye dayalı eserlerin içerik düzleminin anlaşılması için önemlidir. Dramatik aksiyondaki entrika, ülkü değer ve karşı değer zıtlığında netleşir. Her iki değerin temsil edildiği kişi, kavram ve semboller aksiyonun önemli unsurlarıdır. Hüsn ü Aşk mesnevisindeki kişi, kavram ve semboller, dramatik aksiyondaki görüntü seviyelerinin kavranması için önem arz eder. Mesnevideki şahıslar, kişiler düzleminde görüntü seviyesi oluştursalar bile ancak kavram ve simge boyutunda evrensel hakikate açılırlar.