Etik liderlik ve örgütsel adalet ilişkisi: Teorik ve uygulamalı bir araştırma

Bu çalışmada, etik liderlik davranışı ile örgütsel adalet davranışı arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu ilişki çerçevesinde, öncelikle etik ve liderlik kavramları açıklanmış daha sonra etik liderlik davranışının alt boyutları olan iletişimsel etik, iklimsel etik, davranışsal etik ve karar vermede etik ile örgütsel adaletin alt boyutları olan prosedürel adalet, dağıtımsal adalet ve etkileşimsel adalet kavramları açıklanmıştır. Daha sonra oluşturulan araştırma metodolojisi ışığında frekans, güvenirlik, korelasyon ve regresyon analizleri uygulanmıştır. İleri sürülen hipotezlerin birbirleriyle olan ilişki durumları değerlendirilmiştir. Özellikle etik liderliğin karar vermede etik boyutu ile örgütsel adaletin etkileşimci adalet boyutu arasında 0,823 düzeyinde pozitif ve oldukça güçlü bir ilişki bulunmuş, en zayıf ilişki ise etik liderliğin davranışsal etik boyutu ile örgütsel adaletin prosedürel boyutu arasında 0,411 düzeyinde bulunmuştur.

The relationship between ethical leadership and organizational justice: A theoretical and empirical study

In this study, the relationship between ethical leadership attitude and organizational justice attitude are investigated. In this context, initially the concepts of ethic and leadership are cited, and then the concepts of communicational ethic, climatic ethic, behavioral ethic and decisional ethic which are subsections of ethical leadership attitude and procedural justice, distributive justice and interactional justice which are subsections of organizational justice are explained. Then frequency, reliability, correlation and regression analyses are made. Finally, the relationships between suggested hypotheses are reviewed. Results show that there is a positive and quite strong relationship (0,823) between ethical dimension in making decisions of ethical leadership and interactional justice dimension of organizational justice. Nevertheless, the weakest relationship (0,411) is examined between behavioral ethic dimension of ethical leadership and procedural dimension of organizational behavior.

PDF

___

ARSLANTAŞ C. Cüneyt ve Meral Dursun, (2008), “Etik Liderlik Davranışının Yöneticiye Duyulan Güven Ve Psikolojik Güçlendirme Üzerindeki Etkisinde Etkileşim Adaletinin Dolaylı Rolü”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Anadolu Unıversıty Journal Of Socıal Scıences, Cilt/Vol.:8- Sayı/No: 1 : 111–128 (2008)
ATEŞ, Hamza ve Bülent ORAL, (2003), “Kamu Yönetiminde Etik: Kültürel Temeller ve “Örgütsel Ruhçuluk” Kuramı Ekseninde Bir Analiz”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, s. 55-71
AYDIN, Ayhan, Gülsün A. BAŞKAN (2005), “Örgüt ve İnsan Doğası Tartışmaları Ekseninde İletişim Arayışları”, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 29: 91-93
AYDIN, İnayet Pehlivan, (2006), “Eğitim ve Öğretimde Etik”, Pegem A Yayınevi, İkinci Baskı, Ankara
BALDWIN, Susanna, (2006), “Organizational Justice”, Institute for Employment Studies, p. 1-13
BEEKUN, Rafik Issa, (1996), “Islamic Business Ethics”, International Institute Of Islamic Thought, (703) 471- 1133, s. 1-14
CROPANZANO, Russell and Deborah E. RUPP, (2002), “Some Reflections on The Morality of Organizational Justice”, Stephen W. GILLILAND, Dirk D. STEINER, and Daniel P. SKARLICKI (Ed.), “Emerging Perspectives on Managing Organizational Justice” içinde, ss. 225-278, Information Age Publising, Greenwich
CEVİZCİ, Ahmet, (2008), “Etiğe Giriş”, Paradigma Yayıncılık, İkinci Baskı, İstanbul.
ÇELİK, Vehbi, (2000), Eğitimsel Liderlik, Pegem A Yayıncılık, İkinci Baskı, Ankara.
DAVIS, D. L., (2004), “A Correlative Study Of African-Amarican Adolescent Identity Development And Levels Of Cultural Mistrust:Implications For Ethical Education Leadership”, A Dissertation Submitted To The Graduate College of Bowling Gren State University In Partial Fulfillment of The Requirements For The Degree of Doctor of Philosophy
DOĞAN, Hulusi, (2002), “İşgörenlerin Adalet Algılamalarında Örgüt İçi İletişim ve Prosedürel Bilgilendirmenin Rolü, Ege Üniversitesi Akademik Bakış Dergisi, Cilt:2, Sayı:2, s. 71-78
FREEMAN, R. Edward and Lisa STEWARD, (2006), “Developing Ethical Leadership”, Business Roundtable Institute for Corporate Ethics, s. 2-15
Gül, HASAN. (2003), “Karizmatik Liderlik Ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, ( Doktora Tezi). Gebze: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü.
HERMOND, Douglas, (2005-2006), “Ethical Leadership Is Not Optional: How Lpps Can Help”, International Journal Of Scholarly Academic Intellectual Dıversity-Electronic, Vol:8, No:1, s. 1-5
IRAK, Doruk Uysal, (2004), “Örgütsel Adalet: Ortaya Çıkışı, Kuramsal Yaklaşımlar ve Bugünkü Durumu”, Türkiye Psikologlar Derneği, Türk Psikoloji Yazıları, Cilt:7, Sayı:13, s. 25-43.
İBİCİOĞLU, H. Özmen, H. İ. ve Taş, S. (2009). “Liderlik Davranışı ve Toplumsal Norm İlişkisi: Ampirik Bir Araştırma”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2)
İŞCAN, Ömer Faruk ve A. NAKTIYOK, (2004). “Çalışanların Örgütsel Bağdaşımlarının Belirleyicileri Olarak Örgütsel Bağlılık Ve Örgütsel Adalet Algıları”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt:59, Sayı:1, s. 181-200
KANT, Immanuel, (2007), “Ethica Etik Üzerine Dersler” (Çev. Oğuz ÖZÜGÜL), Pencere Yayınları, İkinci Baskı, İstanbul
KHUNTIA, R. ve D. SUAR, (2004), “A Scale To Assess Ethical Leadership Of Indian Private And Public Sector Managers”, Journal of Business Ethics, Vol:49, pp. 13-26
MOORHOUSE, J. R., (2002), “Desired Characteristics of Ethical Leaders in Buiness, Educational, Political and Religious Organizations From East Tennessee: A Delphi Investigation” East Tennessee State University, Department of Educational Leadership and Policy Analysis PhD Thesis, Tennessee
ÖĞÜT, Âdem, Metin KAPLAN ve Durdu Mehmet BİÇKES, (2009), Algılanan Örgütsel Adaleti ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkinin Otel İşletmeleri Örnekleminde Bir Analizi, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, s. 158-164
ÖZMEN, Ömür N. T., Yasemin ARBAK ve Pınar Süral ÖZER, (2007), “Adalete Verilen Değerin Adalet Algıları Üzerindeki Etkisinin Sorgulanmasına İlişkin Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış Dergisi, Cilt:7, Sayı:1, s. 17-33
PICKETT, Michael C., (2005), “Understanding Ethical Leadership”, ASBBS E-Journal, Vol:1, No:1, s. 44-54
PIEPER, Annemarie, (1999), “Etiğe Giriş”, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
POLAT, Soner ve Cevat CEEP, (2008), “Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Güven, Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına İlişkin Algıları”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, Sayı:54, s. 307-331
POOLE, Wendy L., (2007), “Organizational Justice As A Framework for Understanding Union - Management Relations in Education”, Canadian Journal Of Education, Vol:30, No:3, pp. 725‐748
POUSSARD, Jale Minibaş ve Turhan ERKMEN, (2008), “Yönetim İletişim Kültür”, Arıkan Yayıncılık, İstanbul
TAŞ Hüsamettin, Sinem BİNGÖL, Eren CEBECİ, Kamil KARTAL ve Musa ZENGİNCE, (2005), “Etik, Etik Mühendislik ve Etik Kavramının Tarihsel Gelişimi”, Öğrenci Kurultayı Bildiri Kitabı, s. 83-86
TİTREK, Osman, (2009), “Okul Türüne Göre Okullardaki Örgütsel Adalet Düzeyi”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt:6, Sayı:2, s. 551-573
TOFFLER, Alvin (1974), Çev: Selami SORGUT, Gelecek Korkusu Şok, Koridor Yayıncılık, İstanbul
TURHAN, Muhammed, (2007), “Genel ve Mesleki Lise Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışlarının Okullardaki Sosyal Adalet Üzerindeki Etkisi”, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Elazığ
TUTAR, Hasan (2009), Örgütsel iletişim, Seçkin Yayıncılık 2. Baskı, Ankara
UĞURLU, Celal Tayyar, (2009), “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeylerine Yöneticilerin Etik Liderlik ve Örgütsel Adalet Davranışlarının Etkisi”, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Malatya
YAZICIOĞLU, İrfan ve Işıl Gökçe TOPALOĞLU, (2009), “Örgütsel Adalet ve Bağlılık İlişkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama”, İşletme Araştırmaları Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, s. 3-16
YENİÇERİ, Özcan, Yavuz DEMİREL ve Zeliha SEÇKİN, (2009), “Örgütsel Adalet İle Duygusal Tükenmişlik Arasındaki İlişki: İmalat Sanayi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, KMU İİBF Dergisi, Yıl:11, Sayı:16, s. 83-99
YILMAZ, Ercan, (2005), “Etik ve Liderlik”, Öğretmenin Dünyası Odunpazarı Belediyesi Yayınları Eğitim Dizisi-3, Mikro Yayıncılık, Ankara, s. 39-51
YÜKSEL, M. M. (2006), “Karizmatik Lider Örneği Olarak Hz. Ömer” (Yüksek Lisans Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
YÜRÜR, Senay, (2005), “Ödüllendirme Sistemleri İle Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkilerin Analizi ve Bir Uygulama”, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Bursa
WEBER, Max (2006), Çev: H.Bahadır AKIN, Bürokrasi ve Otorite, Adres Yayınları, Ankara.