Devlet ilköğretim okullarının mali açıdan desteklenmesinde velileri bağış yapmaktan uzak tutan nedenler

Gelişmekte olan ülkeler arasında yer alan Türkiye'de, nüfusun hızla artması, eğitim maliyetlerinin yüksek olması, eğitim öğretim hizmetlerini anayasal görev olarak yüklenen devletin gücünü aşar duruma gelmiştir. Dolayısıyla veli bağışları her dönemde, alınıp alınmaması yönünde tartışmaların yaşandığı bir konu haline gelmiştir.Bu araştırma, devlet ilköğretim okullarının ekonomik açıdan desteklenmesinde, veli bağışlarını engelleyen nedenlere ilişkin veli, öğretmen, yönetici görüşlerini ortaya koymak ve elde edilen bulgular eşliğinde öneriler geliştirebilmek amacıyla gerçekleştirilen, tarama türünde betimsel bir çalışmadır. Araştırmada çalışma grubunu, Elazığ, Diyarbakır, Bingöl, Malatya, Şırnak ve Giresun illerinde, rastgele yöntemle seçilmiş üç ilköğretim okulundaki yöneticiler yanında, bu okullardan rastgele yöntemle seçilmiş öğretmen ve veliler olmak üzere, toplam 425 denek oluşturmaktadır. Araştırmada denek görüşleri araştırmacıların kendileri tarafından geliştirilen bir anket aracılığıyla alınmıştır. Verilerin analizi, statü ve görev yapılan il bağımsız değişkenine göre, parametrik olmayan analizler yoluyla yapılmıştır. Sonuçlar, denek görüşleri arasında, veli bağışına ilişkin anlamlı farklılıklar oluştuğunu ortaya koymaktadır. Ulaşılan sonuçlar eşliğinde, önerilere yer verilmiştir.

The reasons which keep parents away from making donations for the financial support of public primary schools

Due to rapid population increase and high education costs, the Turkish state is in difficulty in meeting the educational costs which has been embarked as a constitutional task on her. Therefore, the parent endowments have been an issue of the agenda in every educational period, whether it will be received or not.As a survey type descriptive study, this research was done, to determine the parents', managers' and teachers' views related to the causes which hindered parent donations for the financial support of the public primary schools; and on the base of obtained results, to make recommendations towards strengthening of the schools. The work group in this study comprises principals, teachers and parents, as total 425 subjects, from randomly chosen three schools in the cities of of Elazig, Diyarbakır, Malatya, Bingöl, Şırnak and Giresun. The views of the subjects have been taken by a questionnaire developed by the researchers themselves. The analysis of the data were computed by non parametric analysis, according to the independent variables of city and statue. The results revealed that there are significant differences among the views of the subjects related to the parents' donations. Some recommendations were made concomitant with the obtained results.

PDF

___

Açıkalm, A.(1998). Toplumsal kuramsal ve teknik yönleriyle okul yöneticiliği. Ankara: Öncü Basımevi.
Aslanargun, E. (2007). Okul - aile işbirliği ve öğrenci başarısı üzerine bir tarama çalışma. Manas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, s. 18. 119-135.
Bülbül, S. (1988). Dünya eğitim bunalımı ve eğitimin finansman sorunu. A.U. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt 21, Sayı 1-2. Ss. 393-408.
Büyüköztürük, Ş. (2002). Veri analizi elkitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Çokgezen, M. ve Terzi, N. (2008). Türkiye'de devletin eğitime müdahalesinin yeterli gerekçesi var mı? Liberal Düşünce, Yıl. 13, sayı 49, 1-18.
Ekotrent (29.09.2009). Okullar geçim derdine düştü. http://www.ekotrent.com/haber/20090929/0kullar-gecim-derdine-dustu.php Erişim tarihi: 03.12.2009
Emiralioğlu, M.(1964). Köyde okul- aile birliği. İlköğretim Dergisi, Cilt29, sayı 518.
Erginer, A. (2006). Avrupa Birliği eğitim sistemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Göktaş, I. ve Bilgin. Ö. Y. (1996). Eğitimde özelleştirmenin somut yansımaları. Eğitim ve Yaşam, Güz sayısı, http://e-kutuphane.egitimsen.org.tr/pdf/3252.pdf, Erişim tarihi: 27.06.2010.
Güçlüol, K. (1982). Eğitim giderleri. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 56.
Gül, H. (2007). Türkiye'de eğitimde fınans sorunu ve nedenleri, Eğitimde Reform ve Finans Sorunu Sempozyumu. Bildiriler Kitabı (Ed. Songül Sallan Gül ve Hüseyin Gül). İsparta, Süleyman Demirel Üniversitesi, Köy Enstitüleri Eğitim Araştırma ve Uygulama Yayınları, No. 1, ss. 181-198, ISBN: 978-9944-452-14-4
Gümüşeli, A.I. (2006). Ailenin katılım ve desteğinin öğrenci başarısına etkisi. Özel Okullar Birliği Bülteni, Sayı 2/6, s14-17.
Kılıcdaroğlu, K. (16-17 Nisan, 2007). Kamu yönetiminde reform çabaları, özelleştirme ve eğitimde finans sorunu, Eğitimde Reform ve Finans Sorunu Sempozyumu. Bildiriler Kitabı (Ed. Songül Sallan Gül ve Hüseyin Gül). İsparta, Süleyman Demirel Üniversitesi, Köy Enstitüleri Eğitim Araştırma ve Uygulama Yayınları, No. 1, ss. 172-180, ISBN: 978-9944-452-14-4
Koç, H. (2007). Eğitim sisteminin finansmanı. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 20, 39-50.
Kolay, Y. (2004). Okul-aile-çevre iş birliğinin eğitim sistemindeki yeri ve önemi. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 164.
Korkmaz, İ. (2005). İlköğretim okullarının karşılaştıkları finansman sorunları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Sayı 14. 429-434.
http://www.sosyalbil.selcuk.edu.tr/sos_mak/articles/2005/14/IKORXMAZ.PDF, Erişim Tarihi: 10.03. 2010.
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (1973). Milli Eğitim Temel Kanunu, Resmi Gazete, Kanun No.1739, Sayı No. 14574, 24.06.1973. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/88.html, Erişim Tarihi: 29.01.2010.
MEB (1996). XV. Milli Eğitim Şûrası, http://ttkb.meb.gov.tr/secmeler/sura/15_sura.pdf, Erişim tarihi: 15.03. 2009.
MEB (1997). İlköğretim ve Eğitim Kanunu, Milli Eğitim Temel Kanunu, Çıraklık Ve Meslek Eğitimi Kanunu, Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun ile 24.3.1988 tarihli ve 3418 sayılı kanunda değişiklik yapılması ve bazı kağıt ve işlemlerden eğitime katkı payı alınması hakkında kanun. http://www.mevzuat.gov.tr/Metin. Aspx?MevzuatKod=1.5.4306&sourceXmlSearch=& MevzuatIliski=0, Erişim tarihi: 18.04. 2009.
MEB (1999). XVI Milli Eğitim Şûrası http://ttkb.meb.gov.tr/secmeler/sura/16_sura.pdf, Erişim tarihi: 15.03. 2009.
MEB (2002). 2002 Yılı İstatistiki Bilgileri, http://www.meb.gov.tr/Stats/Apk2002/4.htm Erişim tarihi: 15.03. 2008.
MEB (2005). MEB okul aile birliği yönetmeliği. Resmi Gazete, 31 Mayıs, 2005. No. 25831. Ankara, http://mevzuat.meb.gov.tr/html/25831_0.html, Erişim tarihi: 22.10.2006.
MEB (2009). Eğitimde geleceği yakalamak, 2002-2009. http://www.huseyincelik.net/Egitim.pdf, Erişim tarihi: 12.08.2010
MEB (2010a). Milli Eğitim istatistikleri, örgün eğitim 2009-2010. Yayımlar Dairesi Başkanlığı, ISBN 978-975-11-3308-3.
MEB (2010b). MEB 2010 mali yılı performans programı. Resmi Gazete. 10.02.2010 http.V/www.resmi-gazete. org/gundem/duyurular/meb/meb-201O-mali-yili-performans-programi.html, Erişim tarihi: 12.08.2010
MEB (2010c). Türkiye'de eğitimin finansmanı ve eğitim harcamaları bilgi yönetim sistemi (TEFBİS). http://www.egitimmevzuat.com/index.php/pdf/201010211480/Resmi-Yazi/ tuerkyede-etmn-fnansmani-ve-etm-harcamalari-blg-yoenetm-sstem-tefbs.pdf, Erişim tarihi: 01.12.2010
OECD (Organization of Economic Corporation and Development) (2010). Education at a glancce 2010, OECD Indicators, OECD Publications. ISBN 978-92-64-07566-5 www.oecd.prg/publishing/corrigenda. Erişim tarihi: 15.10.2010.
Özmen, F. ve Harktı, H. ( 2005). Denizli'deki ilköğretim ve ortaöğretim okullarının çevresiyle bütünleşebilme düzeyleri. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 165.
Pasta, D.J. and Suhr, D. (2004). Creating scales from the questionnaires- proc varclus vs. factor analysis. 29. Annual SAS Users Group International Conference Proceedings, NC: USA
Şişman, M. (2002). Eğitimde mükemmellik arayışı. Ankara: PegemA yayıncılık..
Taymaz, H. (2001). Okul yönetimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi) (2004). TBMM Tutanakları, 27.09.2004. http://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/haber_portal.aciklama?pl=l 162, Erişim tarihi: 22.10.2004.
Tural, N.K. (2002). Eğitim finansmanı. Ankara: Anı yayıncılık
Uçar, R. ve Uçar. İ.H. (2004). Japon eğitim sistemi üzerine bir inceleme, çeşitli açılardan Türk eğitim sistemi ile karşılaştırma. Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Cilt, 1, Sayı,l.
UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) (2002). Financing Education-Investments and Returns Analysis of The World Indicators. ISBN: 92-9189-001-4. Canada: Unesco Publishing. http ://www.uis .unesco. org/TEMPLATE/pdf/ wei/WEI_Exec Summary_Eng.pdf, Erişim tarihi: 02.08.2009.
Ünal, L.I. (1996). Eğitim ve yetiştirme ekonomisi. Ankara: Epar Yayınları.
Wikipedia (2010). Education in the United States. http://en.wikipedia.org/wiki/Education_in_the_United_States, Erişim tarihi: 26.05.2010.