ÇANAKKALE MUHAREBELERİNDE ZAYİAT VE ZEHİRLİ - BOĞUCU GAZ KULLANILMASI

3 Kasım 1914' te İngiliz Filosu'nun, Çanakkale Boğazı'nı ablukaya alması ve dış istihkamlarını topa tutmasıyla başlayan Çanakkale Muharebeleri, 19-20 Aralık 1915 gecesi, 236 günlük bir muharebeden sonra Kuzey Grubu'nun 8-9 Ocak 1916' da, 256 günlük bir muharebeden sonra da Güney Grubu'nun çekilmesi ile sona ermiştir. Yaklaşık 8,5 ay süren Deniz ve Kara Muharebeleri esnasında her iki tarafın verdiği personel ve malzeme zayiatının büyüklüğü Birinci Dünya Savaşı içerisinde Çanakkale Muharebeleri'nin farklı bir konumda değerlendirilmesinin en önemli nedenlerinden birisi olmuştur. Çanakkale Muharebeleri'nde zayiat, farklı kaynaklarda değişik rakamlarla belirtilmiştir. Harp ceridelerine dayanan, ATESE Başkanlığına ait kaynak eserlerden alınan ve en son araştırmaları içeren İtilaf Devletleri için 252.000 Türk zayiatını; 57.370' i Şehit, toplam 213.882 olarak kullanılmasının uygun olacağını değerlendirmekteyim. Çanakkale Muharebeleri'ndeki zayiatın fazla olma nedenlerinden en önemli olanlarını ise; Savunma Tertibinde Yapılan Hatalar, Arazinin Savunmaya Hazırlanmasındaki Hatalar, Birliklerin Eğitimindeki Hatalar, Zehirli-Boğucu Gaz Kullanılması Neticesinde Meydana Gelen Zayiat başlıkları altında sıralayabiliriz.

Casualty And Using of Poisoned - Suffocative Gas in Gallipoli Battles

In 3 November 1914, Gallipoli Campaign started with the blockade and bombardment of the outer fortification of Dardanelles by Royal Navy. And it's ended at the night of 19-20 December 1915, after 236 days of fighting, with the withdrawal of the Northern Group and in 8-9 January 1916, after 256 days of fighting with the withdrawal of the Southern Group. The size of the losses in both sides on to Military Personnel and materiel are the most important reasons to evaluate Gallipoli Campaign (which continues about 8,5 months Sea and Land battles) in a different position inside the World War I. Size of the casualties in Gallipoli Campaign stated with different numbers in several sources. From the recent studies and the war record books in Military History and Strategic Studies Department (ATASE), I consider it will be proper to known as the number of casualties are; 252.000 for allied powers, 213.882 for Turkish side (57.370 of them are martyrs). We can sort the most important reasons of this much losses in Gallipoli Campaign are; Mistakes made on defense arrangement, Mistakes made when preparing the land for defense, Mistakes in training of troops and the choking gas usage.

PDF

___

ATASE, Birinci Dünya Savaşı'nda Çanakkale Cephesi (04 Haziran 1915-09 Ocak 1916), Askeri Tarih ve Stratejik Etüt (ATASE) Daire Başkanlığı Yayını, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 2012, ss.465-466.
ATASE, Birinci Dünya Savaşı'nda Çanakkale Cephesi (Haziran 1914-25 Nisan 1915), Askeri Tarih ve Stratejik Etüt (ATASE) Daire Başkanlığı Yayını, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 2012, ss.246-247.
ATASE, Birinci Dünya Savaşı Çanakkale Cephesi Harekatı (Haziran 1914-Ocak 1916), Askeri Tarih ve Stratejik Etüt (ATASE) Daire Başkanlığı Yayını, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 2014, ss.238-239.
ATASE, Birinci Dünya Savaşı Çanakkale Cephesi Harekatı (Haziran 1914-Ocak 1916), s.58.
GÖRGÜLÜ, İsmet, Çanakkale İlk Günde Biterdi, Bilgi Yayınları, Ankara, 2008, s.141.
KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 2011, c. IX, s. 400.
K.K.K., Kara Harp Okulu Komutanlığı Harp Tarihi-1 Ders Kitabı, s.3/71.
MUHLMAN, Carl, Çanakkale Savaşı Bir Alman subayın Anıları, Sedat Umran (çev.), Timaş Yayınları, İstanbul, 2009, s.25.
NACİ, İbrahim (ELDEMİR, Lokman; SILAY, Seyit Ahmet), Allahaısmarladık Çanakkale Savaşı' nda Bir Şehidin Günlüğü, Şenyıldız Yay. Matbaacılık Ltd. Şti., İstanbul, 2013, s.76.
Osmanlı belgelerinde Çanakkale Muharebeleri - II, T.C. Başbakanlık Osmanlı Arşivleri Genel Müdürlüğü, Ankara, 2005, s.84.
ÖZDEMİR, Bülent, Abdülmecit Mutaf, Çanakkale Muharebatı Cihan Harbinde Osmanlı Harekatı Tarihçesi, Türk Tarih Kurumu, Sarıyıldız Ofset, İstanbul, 2012, ss.62-63.
VON SANDERS, Liman, Türkiye'de Beş Sene, Osmanlı Genelkurmayı Askeri Tarih Encümeni Tercüme Heyeti (çev.), Bayrak Yayıncılık Matbaacılık, İstanbul, 2010, s.121.
SAYILIR, Burhan, Türk Kurmay Subayların Gözüyle Çanakkale Savaşı, Salyangoz Yayınları, İstanbul, 2006, s.264.
WOLF, Klaus, Gelibolu 1915 Birinci Dünya Harbinde Alman-Türk Askeri İttifakı, Eşref Bengi Özbilen (çev.), Yaylacık Matbaacılık, İstanbul, 2014, ss.433-434.