Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Bursa'da zaman” şiirinde “zaman” ve “rüya” kavramları üzerine bir inceleme

Bu makalede Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Bursa’da Zaman şiiri; “zaman” ve “rüya” kavramları etrafın- da yorumlanmaktadır. Türkçenin miracına ulaştığı abidelerden biri olan Bursa’da Zaman, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın en güzel metinlerinin başında gelir. Bu şiir, şairin geçmişi ve şimdiyi an’da birleştirerek oluştur- duğu kendine ait özel bir zaman diliminin estetik bağlamda ifadesidir. Sanatının en önemli iki unsuru olan rüya ve zaman kavramları bu şiirin temel motiflerini oluşturmaktadır. Zaman ve rüya kavramlarının, Tanpınar’ın bu şiirinde diğer bütün kavramları kuşatan birer üst-kavram olduğu görülmektedir. Şehirler bir medeniyete ayna tutan mekânlardır. Doğanın sunduğu güzellikleri üzerinde toplayan Bursa’nın Osmanlı medeniyetinde ayrı bir yeri vardır. Bursa üzerine dikkatlerini yoğunlaştıran şair, her mekânın bir kültürel bellek görevi taşıdığını görür. Şehre tarih, kültür, musikî ve sanatın penceresinden bakan şair, geçmişi rüya planında inşa ederek tarihi olanı şimdiki zamana taşır. Zengin bir imge yoğunluğuna sahip şiirde kullanılan üslûp, Bursa’nın tarihî ve kültürel dokusu kadar zengindir.

Analysis of ahmet Ahmet Hamdi Tanpınar’s poem “Bursa’da zaman” in terms of time and dream

In this article Ahmet Hamdi Tanpınar’s poem “Bursa’da Zaman”, is interpreted around the concept of “time" and "dream". Bursa’da Zaman is one of the best texts of Ahmet Hamdi in terms of the language used. This poem in which the poet's past and present is combined is an expression of aesthetic context. Dreaming and time, which are the two most important elements of poet's art are concepts, are basic motives of this poem. In Tanpınar’s poem, the concepts of time and dreaming seem to be a top-of-concept of all other concepts. Cities are places which reflect a civilization. Bursa, which holds the beauties of nature, has a special place in Ottoman civilization. The poet, who is regarding city from the perspective of history, culture, music and art, brings past to present by building past in dreams. Language of style used in poems is as rich as Bursa’s historical and cultural structure.

PDF

___

Aydın, Ertuğrul (2006) “Ahmet Hamdi Tanpınar’da Tarih ve Zaman”, Ahmet Hamdi Tanpınar Özel Sayısı, Hece Dergisi, Sayı: 61, 2. Baskı Ağustos, s. 248-269.
Bachelard, Gaston, (2006), Su ve Düşler, YKR Yay., 1. Baskı, İstanbul.
Balcı, Yunus (2008), Tanpınar/Trajik Bir Şair ve Şiiri, 3 F Yay., İstanbul.
Bergson, Henri (1986), Düşünce ve Devingen, (Çev. Miraç Katırcıoğlu), MEB Basımevi, 2. Basım.
Çetin, Nurullah (2006) “Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Şiiri”, Ahmet Hamdi Tanpınar Özel Sayısı, Hece Dergisi, Sayı: 61, 2. Baskı Ağustos, s.150-170.
Emre, İsmet (2005), “Tanpınar’ın Eriştiği Şehir: Bursa”, Tanpınar’ın Dünyasında Bursa, Birinci Baskı, Bursa, Osman Gazi Belediyesi Yayınları, s.13-27.
Karaca, Nesrin Tağızade (2006) Ahmet Hamdi Tanpınar ve Musikî, Hece Yayınları, İstanbul.
Kaplan, Mehmet (1992), Şiir Tahlilleri II- (Cumhuriyet Devri Türk Şiiri), 5. Baskı, Dergah Yay.,İstanbul, s.67-75.
Kaplan, Mehmet (1982), Tanpınar’ın Şiir Dünyası, Dergah Yay., İstanbul.
Kolcu, Ali İhsan (2002), Zamana Düşen Çığlık, Akçağ Yay., Ankara.
Okay, Orhan,(1990), Sanat ve Edebiyat Yazıları, Dergâh Yay., 1. Baskı, İstanbul.
Özcan, Tarık (2003), “Şiir Sanatında İmajın Yeri-Önemi ve Bunun Cemal Süreya’nın Şiir Dünyasına Uygulaması”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.13, Ocak, s.115-136.
Özcan, Tarık (2012), “Tanpınar’ın Şiirlerinde Zaman Anlayışı”,Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.22, Ocak, Sayı 1, s.75-84.
Tanpınar, A. Hamdi (2006a), Beş Şehir, Dergâh Yayınları, 22. Baskı, İstanbul.
Tanpınar, A. Hamdi (2006), Yaşadığım Gibi, Dergah Yay.,5. Baskı, İstanbul.
Tanpınar, A. Hamdi(2012), Bütün Şiirleri, (Haz: İnci Enginün), Dergah Yay., 12. Baskı, İstanbul.
Tanpınar, A. Hamdi Huzur, Tercüman 1001 Temel Eser: 2
Levinas, Emmanuel (2006), Ölüm ve Zaman, Ayrıntı Yay., 1. Baskı, İstanbul.