Elazığ Bölgesinde Abort Yapan Koyunlardaki Brusellozis ve Salmonellozisin Seroprevalansı
Bu araştırmada Elazığ Bölgesindeki bazı sürülerde koyunlarda yavru atmaların oranları ve serolojik yönden brusellozis ve salmonellozisin prevalansının belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal olarak 47 işletmeye ait 15.255 baş gebe koyun incelendi. Bunların içinde abort yapan 1.722 baş koyundan 433'ü ve abort görülmeyen 65 baş koyundan toplam 498 adet kan serumu alınarak brusella ve salmonella varlığı araştırıldı. Ayrıca işletmelerden, hayvan sayısı, ırkı, yavru atmanın gebeliğin kaçıncı aylarında olduğu, daha önce aynı hayvanda yavru atma problemlerinin olup olmadığı gibi bilgiler de toplandı.Serum örneklerinin salmonella yönünden incelenmesi lam aglütinasyon testi yöntemiyle, brusella yönünden incelenmesi ise önce rose-bengal plate test (RBPT) yöntemiyle yapıldı. Daha sonra aglütinasyon veren ve pozitif olan serumların antikor titrelerinin ortaya konması için brusella tüp aglütinasyon testi ile gerçekleştirildi. Yavru atma oranının ortalama %11.29 olduğu tespit edildi. Brusella sonuçları değerlendirildiğinde 1/20 titrede %2.08 ve 1/40 titrede %0.92 olmak üzere toplamda %3 oranında pozitif sonuç olduğu belirlendi. Salmonella pozitif sonuçların oranları ise %5.77 olarak bulundu. İncelenen yavru atma vakalarında en büyük oranın 3 ve 4 yaş grubunda olduğu görüldü. Morkaraman ırklarda %12.53 Akkaramanlarda %10.73 oranda yavru atma belirlendi. Sonuç olarak Elazığ çevresinde koyunlarda yavru atma oranlarının çok yüksek olmamakla birlikte yine de önemli ekonomik kayıplara neden olduğu kanaatine varıldı. Bununla birlikte yavru atmaya neden olan hastalıklardan brusellozis ve salmonellozisin yavru atma vakaları içinde önemli bir yer tutmadığı, diğer hastalıklar ve bakım ve beslenme etkenleri açısından incelenmesi vaka oranını azaltabileceği kanaatine varıldı.
Seroprevalence of Brucellosis and Salmonellosis in Abortion Cases of Sheep in Elazig Region
The aim of this study was to determine the abortion rate and seroprevalence of brucellosis and salmonellosis of some of the sheep herds in Elazig region. A total of 15.255 pregnant sheep from 47 ranches were evaluated. Presence of brucella and salmonella were investigated through a total of 498 serums from 433 of 1722 sheep with abortion and 65 sheep without abortion. Moreover, information regarding the number of animals in each ranch, race, time of abortion and the history of recurrent abortion were also collected.The presence of salmonella and brucella was determined with slide agglutination and rose-bengal tests (RBPT), respectively. Serums with positive results with agglutination were further processed with brucella tube agglutination test to determine the antibody titer. The rate of abortion was found as 11.29% in the study. Overall brucella positivity was 3% of which 2.08% were in 1/20 and 0.92% were in 1/40 titer. The rate of salmonella positivity was 5.77%. Most of the abortion cases were in 3 and 4 years of age groups. Abortion rate of Morkaraman and Akkaraman races were 12.53% and 10.73% respectively. In conclusion, abortion resulted in important economic losses although the abortion rate in Elazig region was not very high. In addition, brucellosis and salmonellosis did not play an important role in abortion cases and investigation of the other factors including diseases, care and nutrition may decrease the number of cases.
___
- 1. Keskin A. Koyun ve keçilerde abort sebepleri. II.Koyun Keçi Sağlığı ve Yönetimi Sempozyumu. 15-18.04.2015. Marmaris.
- 2. Küçükayan U, Günaydın E, Ülker U, Müştak HK. 2008- 2011 Yılları arasında koyunlarda Brusellozun araştırılması ve önceki yıllarla karşılaştırılması. Journal of Etlik Veterinary Microbiology 2014; 25: 17-24.
- 3. Rişvanlı A, Kalkan C, Öcal H, Doğan H. Koyun ve keçilerde infertilite ve yavru atma. Türkiye Klinikleri Journal of Veterinary Sciences-Obstetrics and Gynecology-Special Topics 2016; 2: 18-28.
- 4. Zonturlu AK, Kaçar C, Çolak A. Koyun ve keçilerde brusella abortları ve halk sağlığı açısından önemi. Türkiye Klinikleri Journal of Veterinary SciencesObstetrics and Gynecology-Special Topics 2016; 2: 56- 61.
- 5. Muz A, Ertaş HB, Öngör H, ve ark. Elazığ ve çevresinde koyun ve keçilerde abortus olgularının bakteriyolojik, serolojik ve patolojik olarak incelenmesi. Tr J Vet Anim Sci 1999; 23: 177-188.
- 6. Büyük F, Çelebi Ö, Şahin M, Ünver A, Tazegül E. İki farklı koyun ve keçi sürüsünde Brucella ve Campylobacter ortak enfeksiyonu. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2011; 17: 177-180.
- 7. Küçükayan U, Dakman A, Ülker U, Müştak K. Koyun kan serumları ve fetuslarının bakteriyel atık etkenleri yönünden incelenmesi. Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi 2007; 18: 11-16.
- 8. Aras Z, Ateş M. Konya ilinde atık yapmış koyun sürülerinde brusellozisin seroprevalansı ve risk faktörlerinin değerlendirilmesi. Veteriner Bilimleri Dergisi 2009; 25: 29-35.
- 9. Şahin T, Yıldız A. Hatay Yöresindeki koyun ve keçilerde brusellozisin seroprevalansının araştırılması. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2006; 20: 331-335.
- 10. Aras Z, Göksu M, Uçan US. Konya ilinde bazı sürülerdeki koyun ve koçlarda Salmonella enterica serovar abortusovis enfeksiyonunun seroprevalansı. Veteriner Bilimleri Dergisi 2008; 24: 13-17.
- 11. Gholizadeh SS, Zali MHS, Hashempour A, Ahmadi EM. Investigation of brucellosis in cattle and sheep in UrmiaIran. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2013; 24: 133-134.
- 12. Giannati A, Koptopoulos G, Hatzopoulou E, Sarris K. Preparation of a high titer Salmonella enterica Serovar abortusovis Hantigen and antiserum and improvement of the microagglutination test. J Microbiol Methods 1999; 35: 219-223.
- 13. Habrun B, Listes E, Spicic S, et al. An Outbreak of Salmonella enterica Serovar abortusovis in Sheep in South Croatia. J Vet Med 2006; 53: 286-290.
- 14. Al-Majali AM, Majok AA, Amarin NM, Al-Rawashdeh OF. Prevalence of, and risk factors for, brucellosis in Awassi sheep in Southern Jordan. Small Ruminant Research 2007; 73; 300-303.
- 15. Sonawane GG, Tripathi S, Dubey SC. Sero-incidence of brucellosis in small ruminants of semiarid Rajasthan. Indian Journal of Animal Sciences 2011; 81: 327-329.
- 16. İyisan AS, Akmaz Ö, Düzgün SG, ve ark. Türkiye’de sığır ve koyunlarda brucellozisin seroepidemiyolojisi. Pendik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi 2000; 31: 21-75.
- 17. Kenar B, Konya, Niğde, Nevşehir ve Kayseri illerinde koyun ve sığır brusellozis’inin seroepidemiyolojik araştırılması. Veterinarium 1990; 1: 34-37.
- 18. Sağlam Y, Türkütanıt S, Taştan R, Bozoğlu H, Otlu S. Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinde görülen bakteriyel sığır ve koyun abortlarının etiyolojik ve patolojik yönden incelenmesi. Avrasya Veteriner Bilimleri Dergisi 1998;14: 133-145.
- 19. Öngör H, Muz A, Çetinkaya B. Atık yapmış koyunlarda brucellozis’in teşhisinde ELISA ile diğer serolojik testlerin karşılaştırılması. Turk J Vet Anim Sci 2001; 25: 21-26.
- 20. Gürtürk K, Alan M, Boynukara B, Solmaz H. Van ve yöresinde koyun ve sığır brucellozisinin insidensi üzerinde sero-epidemiyolojik araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 1994; 5: 121-125.
- 21. Kenar B, Erganiş O, Kaya O, Güler E. Konya bölgesinde atıklara sebep olan brucella, campylobacter, salmonella ve chlamydia’ların bakteriyolojik ve serolojik incelenmesi. Veterinarium 1990; 1: 17-20.
- 22. Yumuşak N, Aksoy G. Adıyaman yöresindeki koyun ve keçilerde brusellozisin seroprevalansının araştırılması. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2014; 3: 55-58.
- 23. Aşkar Ş, Mumcu F, Ünal N, Yıldırım M. Kırıkkale ve yöresindeki süt sığırı ve koyunlar ile bunların yetiştiricilerinde brucella antikoru varlığının araştırılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2013; 24: 113-116.
- 24. Özcan H, Şahin M. Hayvan yetiştiricilerinin işletme büyüklüğüne göre, brusella hastalığı hakkındaki bilgi düzeylerinin araştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2012; 1: 211-224.
- 25. Çetinkaya B, Öngör H. Koyun Brucellosis'inin tanısında immunocomb testinin diğer serolojik testler ile karşılaştırılması. IV Ulusal Veteriner Mikrobiyoloji Kongresi, 26-28 Eylül 2000, Ankara, Türkiye.
- 26. Agab H. Clinical signs of animal brucellosis in Eastern Sudan. Revue-d'Elevage et de Medecine Veterinaire des Pays Tropicaux 1997; 50: 97-98.
- 27. Thorne ET, Morton JK, Thomas GM. Brucellosis in elk. I.Serologic and bacteriologic survey in Wyoming. Journal of Wildlife Diseases 1978; 14: 74-81.
- 28. Masoumi JP, Sheikh MA, Ahmad R, et al. Seroprevalence of brucellosis in sheep, goats and man in Lahore area. Indian J Dairy Sci 1992; 45: 298-299.
- 29. Chartier C. Ovine brucellosis in Ivory Coast: A Serological Survey. Bulletin of Animal Health and Production in Africa 1992; 40: 213-214.
- 30. Abdel-Rahman AA, Ibrahim DR, Magdy KM. Preference of pathogenic bacterial associated infertility in sheep with special reference to Campylobacter foetus and its sensitivity to some antimicrobial agents. Assiut Veterinary Medical Journal 2008; 54: 404-423.
- 31. Erdoğan Ü, Gürel A, Tekin C, Uyanık F, Bitgel A. Trakya bölgesinde koyun, keçi ve sığırlarda bakteriyel abortuslarının tespiti ve dağılımı. Pendik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi 1993; 24: 23-24.