Mahiye ÖZÇELİK, Nihat YILDIZ, Selami AYGEN

Elazığ koşullarında yetiştirilen Doğu Anadolu Kırmızısı (DAK) ineklerde süt, döl verimi ve beden ölçüleriI. döl verim özellikleri (buzağılama aralığı, servis periyodu, gebelik oranı, gebelik süresi, buzağılama oranı, bir gebelik için tohumlama sayısı, kızgınlık (östrus) süresi, kısırlık oranı ve yav

Bu araştırma, Elazığ koşullarında yetiştirilen Doğu Anadolu Kırmızısı (DAK) ineklerde döl verim özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Fırat Üniversitesi Eğitim, Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde yürütülmüş ve materyal olarak toplam 81 adet DAK ırkı inek kullanılmıştır. Araştırma sonucunda incelenen dölverimi özelliklerinden ortalama buzağılama aralığı 380.14 gün, servis periyodu 109.23 gün, gebelik oranı % 85.2, gebelik süresi 283.85 gün, buzağılama oranı % 84.1, bir gebelik için tohumlama sayısı 1.97, kızgınlık süresi 19.38 saat, Kısırlık oranı % 14.8 ve yavru atma oranı % 7.2 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak DAK ırkının Elazığ koşullarında döl verimi ile ilgili değerlerinin orta düzeyde olduğu, bu nedenle ırkı daha iyi bir verim düzeyine getirilebilmek için daha iyi bir sürü yönetimi, bakımbesleme uygulaması yapılmasının doğru olacağı kanaatine varılmıştır.

Milk production, reproductive and body measurements in Eastern Anatolian Red Cows reared at Elazığ conditions.I. reroductive traits (calving interval, service period, conception rate, gestation period, calving rate, the number of inseminations per conception, oestrus duration, sterility rate and abo

This study was carried out to investigate the reproductive traits of Eastern Anatolian Red cows reared under Elazig conditions. This study was carried out at the Research Farm of Firat University on a total of 81 Eastern Anatolian Red cows. According to the results, it was found that average calving interval was 380.14 days, service period was 109.23 days, conception rate was 85.2 %, gestation period was 283.85 days, calving rate was 84.1 %, the number of inseminations per conception was 1.97, oestrus duration was 19.38 hours, sterility rate 14.8 % and abortion rate was 7.2 %, as investigated reproductive traits. It was concluded that reproductive performance of Eastern Anatolian Red breed are middle level under the Elazig conditions, so that it can be said that the productivity level of this breed may increase by the genetic improvement and better herd management.

PDF

___

1. Anonim. Tarımsal Yapı. DİE, Ankara. Anonim. İstatistik Yıllığı. DİE; Ankara. , 2000
2. Alpan, O., Arpacık, R. Sığır Yetiştiriciliği. Şahin Matbaası, Ankara. 1998
3. Arpacık, R. Entansif Sığır Besiciliği. Şahin Matbaası, Ankara. 1995
4. Alaçam, E., Deveci, H. , Dinç, D.A. Evcil Hayvan Reprodüksiyon, Sun’i Tohumlama, Obstetrik ve İnfertilite. Nurol Matbaacılık A.Ş. , Ankara. 1990
5. Etherington, W.G., Fetrow, J., Sequin B.E., Marih, WE., Weaver, L.D., Rawson, V.L. Dairy Herd Reproductive Health Management: Evaluating Dairy Herd Reproductive Performance. Comp. North American Food Animal. 1991; (13): 1353- 1359.
6. Özyurt, A. Niçin Döl Kontrolü. TİGEM, Mayıs-Haziran, Yıl: 10 Sayı: 1996; 58: S.20-22.
7. Sönmez, R. Genel Zootekni, Ege Üniv. Zir. Fak. Yayınları, No: 94, İzmir. 1964
8. Akbulut, Ö. Sığır Yetiştiriciliğinde Döl Veriminin Önemi ve Döl Takip Takvimi. TİGEM., 1998; 12: 66.
9. Akın, A.İ., Sığırlarda Döl Verim Özellikleri. Türk Vet. Hek. Derg., 1999; 11(3-4): 22-24.
10. İlaslan, M. Doğu Anadolu Kırmızısı, Esmer x DAK ile Simental X DAK F1 ve G1 Melezlerinin Çeşitli Özellikleri. Gaziosmanpaşa Üniv. Zir. Fak. Derg., 1994; 2 (11): 215-224.
11. Özbeyaz, C., Küçük, M., Çolakoğlu, N. Malya Tarım İşletmesi Esmer İneklerinde Döl Verim Performansı. Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg., 1996; 36 (2): 1-17.
12. Ertuğrul, O. Ceylanpınar Tarım İşletmesinde Yetiştirilen Güney Anadolu Kırmızısı (G.A.K) Sığırlarında Bazı Verim Özellikleri. Lalahan. Hay. Arş. Ens. Der., 1993; 33 (1-2): 1-12.
13. Eker, M. Göle ve Kazova İnekhanelerinde Yetiştirilen Doğu Anadolu Kırmızısı Sığırların Yetiştirme, Vücut Yapıları ve Çeşitli Verimleri ile Bunların Birbirleri ve Yerli Kara Sığırlarla Mukayesesi. Zir. Fak. Yayınları 45, No: 29. Ankara. 1953
14. Deliömeroğlu, Y., Alpan O., Bakır, A. İthal Simental Sığırların Kazova Tarım İşletmesi Şartlarında Süt ve Döl Verimleri. Lalahan Hayv. Arş. Enst. Derg., 1996; 36 (2): 42-53 .
15. Demirci, E., Gür, S., Bozkurt, T. İneklerde Östrusun Farklı Saatlerinde Yapılan Tohumlamaların Gebe Kalma Oranına Etkisi. Hay. Araş. Derg., 1992; 2 (2): 28-36.
16. Çekgül, E. Lalahan Veteriner Zootekni Araştırma Enstitüsündeki Esmer, Holştayn ve Jersey Irkı İneklerin Kimi Döl Verim Özellikleri. Lalahan Zoot. Arş. Ens. Derg. 1980; 35 (3-4): 118-131.
17. Kutsal, M. Çukurova Harası Güney Anadolu Kırmızısı İneklerinde Gebelik Üzerine Etki Yapan Faktörler. Gebelik, Kısırlık, İkiz Doğum, Sıkıt Oranları Üzerine İncelemeler. Lalahan Zoot. Araşt. Enst. Derg., 1961; 1(7): 19-23.
18. Sezgin, Y. Holştayn (H), Güney Anadolu Kırmızısı (GAK) ve H x GAK Melezi F1 ve G1 Gruplarında Beden Yapısı ve Bazı Verim Özellikleri. Gıda-Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Lalahan Zoot. Araşt. Enst., Yayın No: 47. 1976.
19. Bozworth, R.W.G., Word, E.P., Call, E.R. Analysis of Factors Effecting Calving İntervals of Dairy Cows. J. Dairy Sci., 1972; 55: 334.
20. Çoyan, K., Tekeli, T. İneklerde Sun’i Tohumlama. Selçuk Üniv. Vet. Fak. Konya. 1996
21. Yu, S.J., Huang, Y.M., Chen, B.X. Reproductive Patterns of the YAK. 1.Reproductive Phenomena the Female YAK. Br. Vet. J., 1993; 149(6): 513-514.
22. Tanabe T.Y., Deaver, D.R., Hawk, H.W. Effect of Gonadotropin-Releasing Hormone on Oestrus, Ovulation and Ovum Elevage Rates of Dairy Cows. J. Anim. Sci., 1994; 72 (3): 719-24.
23. Arıtürk, E. Genel Zootekni. Fırat Üniv. Vet. Fak. Yayınları 14, Ders Kitabı 7, Ankara Üniversitesi Basımevi. 1977.
24. Uludağ, N. Karaköy Harasında Yetiştirilen Değişik Orijinli Jerseylerin Çeşitli Performansları. Zootekni Araşt. Enst., Yayın No: 33, Ankara.1973
25. Yalçın, B.C. Genel Zootekni. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Yayınları, İstanbul. 1981
26. Sümbüloğlu, K. Biyoistatistik. Özdemir Yayıncılık, Ankara. 1993