ESER KARİZMASI MI MUSANNİF KARİZMASI MI?

Hadis ilimlerinin oluşum ve gelişim tarihî süreci h. III. Asırda altın çağını yaşamıştır. Bu asırda telif edilen eserler arasında Buhârî (256/869) ile Müslim’in (261/874) el-Câmiu’s-Sahih’leri (Sahîhayn) özel bir ilgi görmüş, üzerlerine pek çok çalışma yapılmıştır. Yedinci asra gelindiğinde Sahihayn’ın otoritesi mutlak olarak kabul görmüştür. Bunun neticesi olarak eserlerin otoriteleri müelliflerinin otoritesinin üzerini örtmüştür. Oysa hadis ilimleri açısından bakıldığında musanniflerin otoritesi, söz konusu eserlerin otoritesinden daha önemlidir. Musanniflerin otoritesi eserlerine almadıkları hadisler hakkında bir değerlendirme imkânı verirken, eserler ihtiva ettikleri hadisler dışındaki rivayetlerin değerlendirilmesi hususunda bir fikir verememektedir. Bu çalışmada eserlerin otoritesi ile birlikte musanniflerinin otoritesi irdelenerek, musanniflerin otoritesinin önemi ve eser karizması yerine musannif karizmasının daha mühim olduğu fikrinin yaygınlık kazanmasının önemi üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Hadis, Musannif Otoritesi, Eser Karizması, Sahîhu’l-Buharî, Sahîhu’l- Muslim, Sahih Hadis

Which Charisma: Author or His Writings?

PDF

___

el-Azamî, M. Mustafa, “Buhârî”, DİA, İstanbul, 1992, VI.
Bağcı, H. Musa, “Hadis Metodolojisinde Sahihu’l-Buhârî’nin Sıhhat Bakımından Tasnif Edilen İlk Eser Olduğu Fikrinin Eleştirel Analizi”, AÜİFD (2004), C. XLV, Sayı I.
Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail, el-Camiu’s-Sahih, Çağrı yay., İstanbul, 1992.
Cezâirî, Tahir, Tevcihu’n-Nazar İla Usuli’l-Eser, thk. Abdülfettah Ebû Gudde, Mektebetu Matbuati’l-İslamiyye, Beyruti 1995.
Çakan, İ. Lütfi, Hadis Edebiyatı, İstanbul, 1985.
Çakın, Kamil, “Buhârî’nin Otorite Kazanma Süreci”, İslami Araştırmalar Dergisi, C. X, Sayı: 1-2-3-4.
________, “Hadis Tarihi ve Tedvini İle İlgili Bazı Meseleler”, Alperen Dergisi, Kasım 1995.
Dehlevî, Şah Veliyyullah, Huccetullâhi’l-Bâliğa, trc. Mehmet Erdoğan, İz Yay., İstanbul 1994.
Ebû Nuaym el-Isfahânî, el-Müsnedü’l-Müstahrec ala Sahîhi’l-Müslim, thk. K. Abdülazim, Beyrut 1996.
Hatib el-Bağdâdî, Tarihu Bağdâd, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, trs.
Hatiboğlu, M. Said, “Müslüman Âlimlerin Buhârî ve Müslime Yönelik Eleştirileri”, İslamî Araştırmalar Dergisi, (Hadis Sünnet özel sayısı), C. X, Sayı: 1-2-3-4.
Irakî, Zeynüddîn Abdurrahman, el-Elfiye, thk. Mahir Yasin el-Fahl, Multekâ Ehlil-Hadis, by, trs.
İbn Adiy, Ebû Ahmed Abdullah, el-Kamil fî Duafâi’r-Ricâl, thk. Yahya Muhtar, Dâru’l-Fikr, Beyrut 1409/1988.
İbn Hacer, Ahmed b. Ali, Hedyü’s-Sârî Mukaddimetu Fethu’l-Bârî, Daru’l-Ma’rife, Beyrut trs.
________, Nüket ala İbnu’s-Salâh, Dâru’r-Râye, (II. Baskı), Riyad, 1415/1994.
________, Tehzîbu’t-Tehzîb, thk. İbrahim ez-Zeybak, Adil Mürşid, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, trs.
İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, el-Muhalla, Daru’l-Fikr, trs.
İbn Kesir, İhtisaru Ulûmi’l-Hadis, Daru’t-türas, 1979.
İbn Kuteybe, Te’vilu Muhtelifi’l-Hadis, (Hadis Müdafaası), Çev. Hayri Kırbaşoğlu, Kayıhan yay., İstanbul 1989, (II. Baskı).