Fay hattı üzerindeki Doğu Anadolu Bölgesi il ve ilçelerinin yeraltı ve yerüstü sularının radyoaktivite seviyelerinin belirlenmesi

Jeolojik olarak uranyum, toryum ve radyum aynı kaya türlerinin bir çoğunda yüksek miktarda bulunurlar. Hem toryum hem de uranyum parçalanmış magmalarda ve hidrotermal çözeltilerde konsantre olmaya eğilimlidirler. Bu nedenle, ateş ısısıyla oluşmuş volkanik kayalarda (örneğin granitlerde), pegmatitlerde ve hidrotermal birikimlerde bulunurlar. Bunların yanı sıra, sedimentsel ve metamorfık kayalardaki böyle radyoaktif elementler özellikle fay hatları boyunca, hidrotermal aktivite ile diğer süreksizliklerde ve indirgeyici çevrelerdeki organik materyallerde yüksek oranda bulunma eğilimi gösterirler [I]. Doğu Anadolu Bölgesi, İzmit'ten başlayıp Bingöl-Karlıova'ya kadar devam eden Kuzeydoğu Anadolu Fay Hattı (KAF) ile Antakya-Kırıkhan'dan başlayarak yine Bingöl-Karlıova'ya kadar uzanan Doğu Anadolu Fay Hattı'nın (DAF) büyük bir kısmını sınırları içerisine alan coğrafi bir konuma sahiptir. Bu çalışmada, ağırlıklı olarak DAF ve KAF üzerinde bulunan Doğu Anadolu Bölgesi sınırları içerisindeki il ve ilçelerin yeraltı ve yerüstü su kaynaklarının ortalama toplam alfa ve beta radyoaktivite seviyeleri belirlenmiş ve elde edilen sonuçlar suların radyoaktivite seviyelerine etki eden çeşitli faktörler açısından değerlendirilmiştir.

The gross radioactivity determination in ground and underground waters of the East Anatolian cities settled on the fault zones

Radium, thorium, and uranium are geologically found in the similar kind of rocks. Thorium and uranium tend to be concentrated in the fractionated magmas and hydrothermal solutions. Hence, they accumulate in acidic igneous rocks (e.g. granites), pegmatites and hydrothermal deposits. On trie other hand, this kind of radioactive elements tend to be especially along the fault zones, hydrothermal active and other discontinuous, and reducing environmental organic materials [I]. East Anatolian Region lay between two fault zones. The South Anatolian Fault (SAF) zone and the East Anatolian Fault (EAF) zone lay from Izmit to Bingol-Karhova and from Antakya-Kirikhan to Bingol-Karhova, respectively. In this work, we have determined the gross alpha and beta radioactivity levels in ground and underground waters of the cities settled on the SAF and EAF. The obtained results are concluded according to various factors.

___