SPORDA AHLAKİ BİR SORUN OLARAK DOPİNG

Spor olayının en temel ve belirleyici ilkesi eşitliktir. Doping sporun eşitlik ilkesine aykırıdır ve bu ilkenin açıkça çiğnenmesi demektir. Bu noktadan hareketle sporda doping kullanımı, spor ahlakının yapısını boz-maktadır. Bir yandan gelişen teknoloji, spor araç gereç ve alanlarını daha yüksek performansa uygun hale getirirken, diğer yandan toplumları birbirlerine yaklaşması ve artan boş zamanlar ve yükselen refah düzeyi, daha çok sayıda insanın gerek sporcu gerekse seyirci olarak spor ile ilgilenmesini sağlamaktadır. Bu ilgi artı-şında elbette ki yükselen performanslar da önemli rol oynamaktadır. “Daha yüksek performans daha çok ilgi, daha çok ilgi daha yüksek performans” kısır döngüsünü ortaya çıkartmıştır. Sporcular ünlü olmak, rekor kır-mak ve bunların sonucunda daha fazla maddi kazanç sağlamak için doping kullanımına yönelmektedirler. Sporcuların doping kullanmasına yardımcı olan antrenörler, doktorlar ve diğer uzmanlar en az sporcular kadar sorumludurlar. Çünkü, elde edilecek maddi kazançtan pay almaktadırlar. Bu konuda Uluslar arası olimpiyat Komitesi başta olmak üzere, ulusal ve uluslar arası bütün spor federasyonları da üzerine düşen gö-revi tam olarak yapmamaktadır. Bunun nedeni yapılan spor organizasyonlarına gölge düşmesi endişesidir. İnsanların yapılan spor organizasyonuna veya yarışmalara olan ilgisinin azalması reklâm ve sponsorluk gelirlerinin önünü kesecektir. Bundan dolayı sporculara yapılması gereken doping kontrolleri tekniğine uygun yapılmamaktadır. Doping kullanımının çok yaygın olduğu bilindiği halde, kontroller geciktirilmekte ve adeta sporcuların temiz çıkması için elden gelen her şey yapılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, spor ahlakının sorunlarından biri olan doping ve spor organizasyonlarındaki görünü-münü sosyolojik, ekonomik ve psikolojik açıdan irdelemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Doping, Elit Sporcular

PDF

___

1. Acarbay, Ş, 1986. Spor, Sporcu ve Doping.. Milli Eğitim Basımevi, Ankara.
2. Açıkada, C, Ergen E; 1990.Bilim ve Spor. Büro - Tek Ofset Matbaacılık. Ankara.
3. Akbaba,1990. “Doping ve Zararları” (Aklınıza Takılanlar), Bilim ve Teknik, 23, 276: 51.
4. Akgün, N, 1991. “Spor Hekimliği Açısından İlaçlar, Doping”, Anti-Doping Eğitim ve Do-ping-Kontrolünün Kanuni Yönleri, 31-34. Edi-tör: Hıncal, A. Atilla; Dalkara Sevim, Emekli Ofset, Ankara.
5. Arman, A, 2002. “Dünyada Dopingle Mücadele Eden Kuruluşlar ve Dopingin Tarihçesi”, 7. Uluslar arası Spor Bilimleri Kongresi Kongre Kitabı (Spor Bilimleri Derneği, 2002. (Kemer – Antalya). 349-350.
6. Başkaya, Ç, 2004 “Doping: Kazanmak Uğruna Ölmek”, Özgür Üniversite Forumu, Sayı:25, .81-87.
7. Baysaling, Ö, 2000. Sporda Her Yönüyle Do-ping. Umut Matbaacılık, İstanbul “Pres Basım ve Yayın No:15”
8. Durusoy, F, 1991: “Spor Ahlakı ve Doping So-runu”, Spor Ahlakı ve Spor Felsefesine Yeni Yaklaşımlar Sempozyumu (Haz: Atilla Erdem-li), İstanbul, 9-10.
9. Erçetin, K, 1991. “Madalyanın İkinci Yüzü Ah-lak ve Spor Yöneticiliğinin Temel Karakterle-ri”, Spor Ahlakı ve Spor Felsefesine Yeni Yak-laşımlar Sempozyumu (Haz: Atilla Erdemli), 1991,19-20. İstanbul.
10. Erdemli, A, 2002. Spor Felsefesi. Özener Mat-baası, “E Yayınları” İstanbul.
11. Ergen, E, 1991. “Spor Ahlakı ve Doping”, Spor Ahlakı ve Spor Felsefesine Yeni Yaklaşımlar Sempozyumu (Haz: Atilla Erdemli), 11-12, 1991. İstanbul.
12. Erkal, M, E, Özbay G, Dursun A,1998. Sosyo-lojik Açıdan Spor. Eren Ofset, İstanbul, “Der Yayınları No:254”
13. Kasap, K, 1991. “Spor Ahlakının Oluşmasında Antrenör Faktörü”, Spor Ahlakı ve Spor Felse-fesine Yeni Yaklaşımlar Sempozyumu (Haz: Atilla Erdemli), İstanbul 1991, 167-171.
14. Meinberg, E, 1991,“Spor Etiğinin Temel Gün-cel Sorunları” (Çev: Günay Develi), Spor Ahla-kı ve Spor Felsefesine Yeni Yaklaşımlar Sem-pozyumu (Haz: Atilla Erdemli), 27-30. 1991, İstanbul.
15. Orhun, A, 1992 “Fair Play Okul Sporunda Bir Eğitim İlkesidir”, Spor Bilimleri II. Ulusal Kongresi Bildirileri (Hacettepe Üniversitesi, 20-22 Kasım 1992), Spor Bilimleri ve Tekno-lojisi Yüksekokulu Yayını: 3, Onlar Ajans ve Matbaacılık, Ankara, 186-188.
16. Öngel, H, B,1997. “Sporda Etik Değerler Açı-sından Doping”, G.Ü. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2,2: 68-79,
17. Özbek, O,1999. “Sporda Etik Dışı Davranış Alanları ve Etik İlkeler”, G.Ü. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4,4:38-50,
18. Özdilek, Ç, Aydın Ş, Sedat B, 2002. “Günü-müze kadar Düzenlenen Modern Olimpiyat Oyunlarında Olimpizim Felsefesine Ters Düşen Politik ve Irkçı Uygulamalar”, Dumlupınar Üni. Sosyal Bilimler Dergisi, 6: 465-481.
19. Özmerdivenli, R., Yıldırım E, 2004. “Profes-yonel ve Amatör Futbolcuların Kullanımı Ya-saklı ilaçlar Hakkında Bilgilerinin Değerlendi-rilmesine Eğitim Düzeylerinin Etkisi”. Spor ve Tıp Dergisi Cilt 12, Sayı 6. 17-20,
20. Rubin E. 1979. Alcolic myopathy in hearth and skeletal muscle.
21. San, H, 1991 “Sporda Ahlak, Politika, Felsefe, Psikoloji, Pedagoji ve Sosyoloji Ayrılmaz Bir Bütündür”, Spor Ahlakı ve Spor Felsefesine Yeni Yaklaşımlar Sempozyumu (Haz: Atilla Erdemli), İstanbul 1991, 199-201.
22. Simson, V, Andrew J, 1994. Olimpiyatlar, Sah-tekârlık ve Mafya. Güç, Para ve Doping. Çev: Mehmet Harmancı, Şefik Matbaası, İstanbul, “Milliyet Yayınları No:180”
23. Şahin, M, 1998. Spor Ahlakı ve Sorunları. Kayhan Matbaası, İstanbul, “Evrensel Basım Yayın No:46”
24. Tepe, H, 1998. “Bir Felsefe Dalı Olarak Etik”, Doğu Batı Düşünce Dergisi, 1,4: 9-24,
25. Yıldıran, İ, 1992 “Sporda Fair Play Kavramının Tarihsel Boyutları”, Spor Bilimleri II. Ulusal Kongresi Bildirileri (Hacettepe Üniversitesi, 20-22 Kasım 1992), Spor Bilimleri ve Tekno-lojisi Yüksekokulu Yayını:3, Onlar Ajans ve Matbaacılık, Ankara 174-179.