Özel bir ilköğretim okulu öğrencilerinde beslenme alışkanlıklarının ve beden kitle indekslerinin değerlendirilmesi

Amaç: Bu araştırma özel bir ilköğretim okulu öğrencilerinde beslenme alışkanlıklarının ve beden kitle indekslerinin değerlendirilmesi amacı ile yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma Abdullah Aymaz İlköğretim Okulu'nun 357 öğrencisinde 10 Mart- 20 Nisan 2007 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin antropometrik ölçümleri (vücut ağırlığı, boy) yapılarak, yaşa ve cinse özgü beden kitle indeksleri (BKİ) belirlendi. Bulgular: 357 öğrencinin 175'i (%49.0) kız, 182'si (%51.0) erkekti ve 7-14 yaş grubunda idiler. Öğrencilerin ortanca yaş değeri 10 (min=7, max=14) idi. Öğrencilerin %87.1'i (n=311) her gün kahvaltı yapıyordu, %93.0'ı (n=332) öğle yemeğini, %94.9'u (n=339) akşam yemeğini muntazam yiyordu. Öğrencilerin %62.5'i (n=223) süt ve yoğurdu, %56.9'u (n=203) peyniri, %87.4'ü (n=312) ekmeği, % 35.2'si (n=126) reçel-balı, %63.0'ı taze meyveyi her gün tüketiyordu. Tüm yaş gruplarında cinsiyetler arası BKİ ortalama değerlerinde fark tespit edilemedi (p>0.05). 7 ve 9 yaşındaki kız ve erkeklerde, 10 yaş erkeklerde, 11 ve 12 yaş kızlarda zayıflık yoktu. Zayıflık 14 yaş kızlarda %13.3, fazla kiloluluk 7 yaş erkeklerde %33.3, obezite 10 yaş erkeklerde %20.0 ile en yüksek değerlerde bulundu. Sonuç: Bu çalışmada fazla kilolu olma ve obezite malnütrisyondan fazla bulunmuştur. Okullarda ders programlarında beslenme ve yaşam alışkanlıklarının düzenlenmesine önem verilmesi gerekmektedir.

PDF

___

1) Türkiye'ye Özgü Beslenme Rehberi. Ankara 2004. http://www.saglik.gov.tr/TSHGM/ Erişim tarihi: 10.07. 2007.
2) Neyzi O, Ertuğrul T. Pediatri Cilt 1. 3. Baskı, İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri 2002: 210-220.
3) Pekcan G. Türkiye'de beslenme sorunları ve boyutları, besin ve beslenme politikalarının önemi. Ekim 2001, Ankara. http://www.undp.un.org.tr/who/nutrition/ Erişim tarihi:5.12.2007
4) Bundak R, Furman A, Gunoz H, Darendeliler F, Bas F, Neyzi O. Body mass index references for Turkish children. Acta Paediatrica. 2006; 95:194-198.
5) Aslan D, Gürtan E, Hacım A, Karaca N, Şenol E, Yıldırım E. Ankara'da Eryaman Sağlık Ocağı Bölgesi'nde Bir Lisenin İkinci Sınıfında Okuyan Kız Öğrencilerin Beslenme Durumlarının ve Bazı Antropometrik Ölçümlerinin Değerlendirmeleri. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 2003; 25:55-62.
6) Özmen D, Çelikkaya AÇ, Ergin D, Şen N, Erbay PD. Lise Öğrencilerinin Yeme Alışkanlıkları ve Beden Ağırlığını Denetleme Davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6:98-105.
7) Vançelik S, Önal SG, Güraksın A, Beyhun E. Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Bilgi ve Alışkanlıkları ile İlişkili Faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6:242-248.
8) Tezcan S, Ertan AE, Aslan D. Beş Yaş Altı Çocuklarda Malnütrisyon Durumunun Değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri 2003; 23:420-429.
9) Vançelik S, Önal SG, Güraksın A. Atatürk Üniversitesi Öğrencilerinde Beden Ağırlığı Durumu Ve İlişkili Bazı Faktörler. TAF Preventive Medicine Bulletin 2006; 5:72-82.
10) Çivi S, Koruk İ. Konya İli Hasanköy Sağlık Ocağı Bölgesindeki İlköğretim Okulu 1. Sınıf Öğrencilerinin Genel Sağlık Düzeyi. Türk Hijyen Deneysel Biyoloji Dergisi 2003; 60:87-94.
11) Hatipoglu N, Ozturk A, Mazicioglu MM, Kurtoglu S, Seyhan S, Lokoglu F. Waist circumference percentiles for 7- to 17-year-old Turkish children and adolescents. Eur J Pediatr 2007 [Epub ahead of print]
12) DİE 2000 www.die.gov.tr/nufussayimi/ Erişim tarihi: 10.12.2007
13) Pekcan G. Adölesan Döneminde Beslenme, Klinik Çocuk Forumu 2004; 4: 38-47.
14) Dudek S.G. Nutrition Handbook for Nursing Practice, Sec. Edition, J. B. Lippincott Company. Philadelphia 1993; 267-323.
15) Sağlam F. Hızlı Hazır Yemek Sistemi (Fast Food) Üzerindeki Bir Çalışma. Beslenme ve Diyet Dergisi 1991; 20:187-197.
16) Ünver B. Yemek Yeme Sıklığının Sindirim Sistemi ve Metabolizmaya Etkisi, Beslenme ve Diyet Dergisi 1975; 4:2.
17) Cole TJ, Bellizzi MC, Dietz WH. Establishing a standard definition for child overweight and obesity worldwide: international survey. BMJ 2000; 320:1240-1243.
18) Giampietro O, Virgone E, Carneglia L, Griesi E, Calvi D, Matteucci E. Anthropometric indices of school children and familiar risk factors. Preventive Medicine 2002; 35:492-498.
19) Savva SC, Tornaritis M, Savva ME, et al. Waist circumference and waist-to-height ratio are better predictors of cardiovascular disease risk factors in children than body mass index. International Journal of Obesity and Related Metabolic Disorders 2000; 24:1453-1458.
20) Lissau I, Overpeck MD, Ruan WJ, et al. Body mass index and overweight in adolescents in 13 European countries, Israel, and the United States. Arch Pediatr Adolesc Med 2004; 158:27-33.
21) Önder F.O, Kurdoğlu M, Oğuz G et al. Gülveren Lisesi Son Sınıf Öğrencilerinin Bazı Beslenme Alışkanlıklarının Saptanması ve Bunun Malnütrüsyon Prevelansı ile Olan İlişkisi. Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni 2000:21 .http://www.thb.hacettepe.edu.tr/2000/20001.shtml#1 Erişim tarihi: 5.12.2007
22) Sagun P. Farklı Sosyokültürel Çevrelerdeki Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Beslenme Bilgi ve Alışkanlıklarının Ölçülmesi, Uzmanlık Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1987.
23) Turan T, Ceylan SS, Çetinkaya B, Altundağ S. Meslek lisesi öğrencilerinin obesite durumlarının ve beslenme alışkanlıklarının incelenmesi. www.millipediatri.org.tr/bildiriler/HP-17.htm/ Erişim tarihi: 5.12.2007.
24) Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) 2003. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara (2004). http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2003/analizrapor.htm Erişim tarihi: 11.12.2007.
25) Tönük B, Gültük H, Güneyli U, ve ark. Gıda Tüketimi ve Beslenme Araştırması, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlı-ğı/UNICEF, Ankara, 1987.
26) Baysal A. Beslenme. 10.baskı. Ankara, Hatiboğlu Yayınları, Bölüm II Besinler, Süt. 2004:268-275.
27) Köksal O. Türkiye 1974 Beslenme-Sağlık ve Gıda Tüketimi Araştırması, Ankara, 1977.
28) Tezcan S, Aslan D, Esin A, ve ark. Ankara'da Bir İlköğretim Okulunda 6. 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıklarının ve Durumunun Saptanması Araştırması. http://www.dicle.edu.tr/~halks/m8.5.htm/ Erişim tarihi:10.12.2007
29) Rakıcıoğlu N, Karabudak E, Kazanç M, Yücecan S, 10-18 Yaş Grubu Çocukların Besin Tüketim Düzeyleri ve Beslenme Alışkanlıklarının Saptanmasına Yönelik Bir Çalışma, Ankara, 2000.
30) Prevalence of overweight among children and adolescents: United States, 1999-2000. Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Health Statistics. http://www.cdc.gov/nchs/products/pubs/pubd/hestats/overwght9 9.htm Erişim tarihi: 5.3.2007.
31) O'Loughlin J, Paradis G, Renaud L, Meshefedjian G, Donald G K. Prevalence and correlates of overweight among elementary schoolchildren in multiethnic, Low Income, Inner-City Neigbourhoods in Montreal, Canada. Annals of Epidemiol 1998; 8:422-432.
32) Cinaz P, Bideci A. Obezite. In: Günöz H, Öcal G, Yordam N, Kurtoğlu S.(eds). Pediatrik Endokrinoloji.1.Basım. Pediatrik Endokrinoloji ve Oksoloji Derneği Yayınları:1, 2003:487 505.
33) Baysal A. Beslenme. 10.baskı. Ankara, Hatiboğlu Yayınları, Bölüm II Besinler, Süt. 2004:268-275.
34) Oktar I, Şanlıer N. İlköğretim okullarında Uygulanan Beslenme Programları ve Öğrencilerin Beslenme Davranışları ile İl-gili Öğretmen ve Yöneticilerin Görüşleri, Mesleki Eğitim Dergisi 1999; 1:55-63.