Evli erkeklerin aile planlaması yöntemlerini bilme ve kullanma durumları ve etkileyen faktörler

Amaç: Bu araştırma, evli erkeklerin aile planlaması (AP) hizmetlerini bilme ve kullanma durumlarını ve etkileyen faktörleri saptamak amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu araştırmanın evrenini Samsun ili Adalet aile sağlığı bölgesinde yaşayan evli erkekler oluşturmuştur. Örnekleme 01 Kasım-31 Aralık 2007 tarihleri arasında çalışmaya katılmayı kabul eden 298 evli erkek alınmıştır Veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmış, veriler yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Veriler SPSS 10.0 istatistik paket program kullanılarak değerlendirilmiş, istatistiksel analizlerde yüzdelik testler ve ki-kare analizi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan evli erkeklerin %91.9'u gebeliği önleyici yöntemlerden herhangi birini kullandıklarını ifade etmişlerdir. Gebeliği önleyici yöntem kullananlar arasında modern yöntem kullanma yüzdesi %66.8'dir. En çok bilinen AP yöntemleri % 92.6'sı geri çekme yöntemi, % 89.3'ü kondom % 76.2'si rahim içi araçdır. Kullanılan AP yöntemleri içerisinde ilk sırada kondom (%40.3) ve ikinci sırada geri çekme yöntemi (%33.2) olduğu saptanmıştır. Araştırmaya katılan erkeklerin yöntem kullanmaya eşi ile birlikte karar vermenin modern yöntem kullanımını olumlu yönde etkilediği (p0.05) bulunmuştur. Sonuç: Bu araştırmanın sonuçları, erkeklerin büyük bölümünün AP yöntemlerinin çoğunu bildikleri ve kullandıkları ancak, modern yöntem kullanma durumunun yeterli olmadığını ortaya koymaktadır. Bu konuda, AP danışmanlık hizmetleri'nin yaygınlaştırılması ve verilecek AP eğitimine genç erkeklerin ve adölesan erkeklerinde alınması önerilmektedir.

Recognize and utilization of the family planning method among married males and the factors that affect the utilization of these services

Objective: This study is descriptive research conducted to determine the knowledge and utilization of the family planning (FP) methods Among married males and affecting factors of these services. Materials and Methods: The scope of this study covered married man living in the Adalet family health center region of Samsun. The sample consist of 298 married man that have accepted to participates the study between 01 November- 31 december 2007. Data were collected by using aquestionnaire and questions was applied face to face. The data were evaluated using SPSS 10.0 package programme. Results: It was found that 91.9 % of them use any method. The ratio of using a modern method among FP methods was 66.8 %. The men were seemed to be known Coitus interaptus was firt method, condom was second methods respectively, among FP metods. Condom was first method (40.3%) and Coitus interaptus was second methods (33.2%) which were using commonly in research group. There was statistically significant relation between to confirm a decision to getter with women of male in FP methods using FP modern metod, but the relation between age, education, number of child, duration of marriage, and to take information about FP was not significant statistically. Conclusion: Results of the present study demonstrates most of the men to be known and using FP metods. but were insufficiency using of modern FP metods. According to results it was suggested that planned FP education include single men and adolescents.

PDF

___

1) Özvarış ŞB. Aile Planlaması, Aktüel Tıp Dergisi Kadın Sağlığı Özel Sayısı 2001; 6(1):45-51.
2) Özvarış ŞB. Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması, Aile Planlamasında Temel Bilgiler Kitabı. İstanbul: İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı Yayınları 1997:1-4.
3) Özvarış ŞB. Aile Planlaması Sağlık ve Toplum 1998; 8:49-54.
4) Hodoğlugil NŞ, Akın A. Cinsiyet Eşitliği, Barış ve Gelişme Yolunda Pekin+5 Sonuçları ve Türkiye�e Durum. Aktüel Tıp Dergisi 1999; 6:56-59
5) Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2003. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri. Enstitüsü 2. Baskı, Ankara 2005; 61-79
6) Özcebe H, Akın A. Kadın-erkek Eşitsizliği ve Erkeklerin Üreme Sağlığına Katılımı: 6.Uluslararası Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması Kongre Kitabı, Ankara, Bayt Yayıncılık. 2003; 85-89.
7) BM �üfus ve Kalkınma�Uluslar Arası Nüfus ve Kalkınma Konferansında Kabul Edilen Eylem Planı (1994), Ankara, Timasat Matbaası
8) Helmer JF. Men's İnvolvement in Family Planning. Reprod Health Matt 1996; 4:146-154.
9) Akın A, Aslan D. Kadın Sağlığı. Yeni Türkiye Dergisi 2001; 39:524-534.
10) Uskun E, Öztürk M, Kişioğlu AN, Çakmak A. Isparta�a Çalışan Kadınların Kontraseptif Kullanımı ve Bu Durumu Etkileyen Faktörler. Sağlık ve Toplum Dergisi 2001; 11 (4):56-61.
11) Türkistanlı EÇ, Mermer G, Yıldız F. Evka-4 Sağlık Ocağı Bölgesinde 15-49 Yaş Evli Kadınların Kontraseptif Kullanımı ve Bu Durumu Etkileyen Faktörler: Sağlık ve Toplum 2003; 13(1):81-85.
12) Kitiş Y, Bilgili N, Karaçam Z. Gülveren Sağlık Ocağı Bölgesinde Yaşayan Erkeklerin Aile Planlamasına Ilişkin Görüşleri ve Karara Katılma Durumları: Sağlık ve Toplum 2004; 14(1): 56-66.
13) Ersin F, Gözükara F, Şimşek Z, Kurçer MA, Kayahan M. Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesindeki 15-49 Yaş Arası Evli Kadınların Aile Planlaması Yöntemi Kullanma Durumları ve Yöntem Bırakma Nedenleri. 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kitabı 23-28 Eylül 2002; 185-188.
14) Akın L, Nilüfer Özaydın N, Aslan D. Türkiye'de Evli Erkeklerin Aile Planlaması Yöntemlerini Kullanmalarını Etkileyen Faktörler, Gülhane Tıp Dergisi 2006; 48: 63-69.
15) Şankazan Ş, Yıldız A. Ankara İli Deliler Köyündeki Evli Erkeklerin Aile Planlaması ile İlgili Bilgi Tutum ve Davranışları. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2002; 55(1): 41-50.
16) Vural B. Vural F, Diker J, Yücesoy İ. Factors Effecting Contraseptive Use and Behaviour in Koceli, Turkey. Adv. Contracept 1999; 15(4):325-336.
17) Donahoe D. Men and Family Planning in Bangladesh: A Review of The Literatüre Final Report:The Popülation Council Asia and Near East Operations Resarch and Tecnical Asistance Project 1996, Bangladesh.
18) Özdemir O, Ocaktan E, Çalışkan D, Özyurda F. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Aile Planlaması Ünitesine 1999-2002 Arasında Yapılan Başvuruların Değerlendirilmesi Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2004;57(4): 195-203.
19) Gökmen O, Birgili N. Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların Önlenmesi: Türkiye ve Dünyadaki Durum. Aktüel Tıp Dergisi 2001; 6: 56-59.
20) Pinkerton SD, Dyatlov RV, DiFranceisco W, et al. HIV/AIDS Knowledge and Attitudes of STD clinic attendees in St. Petersburg, Russia. AIDS Behav 2003; 7:221-228.
21) Depe Y, Erenel AŞ. Erkeklerin Aile Planlamasına İlişkin Görüş ve Davranışları C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 10 (3):29-35.
22) Altıntaş H, Telatar G, Albay S, Arık D, Batıkhan H, Berkel B, ve ark. Ankara�a Bir Süt Ürünleri Fabrikasında Çalışan Erkek Işçilerin Aile Planlaması Konusundaki Bazı Bilgi, Davranış ve Görüşlerinin Saptanması: Sağlık ve Toplum 2005;15(4):89-97. 23. Çetinkaya F, Şenol V, Naçar M, Mazıcıoğlu M. Erkek Banka Çalışanların Aile planlamasına Bakış Açıları: I.Ulusal Aile Planlaması Kongre Kitabı 1999, Ankara.
24) Mistik S, Naçar M, Mazicioğlu M, Çetinkaya F. Married Men's Opinions and İnvolvement Regarding Family Planning in Rural Areas. Contraception 2003; 67:133-137.
25) Aslan D, Üner S. Türkiye'nin Sağlık Durumu. Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayınları, Evli Erkekler ve Aile Planlaması Yöntemleri 2001.
26) Şimşek Z, Kurçer MA, Ersin F, Gözükara F; Kayahan M. Şanlıurfa Tılfındır Sağlık ocağı Bölgesindeki 15-49 Yaş Arası Evli Kadınların Aile Planlaması Yöntemleri Hakkında Bilgileri ve Yöntem Kullanmalarını Etkileyen Faktörler: Sağlık ve Toplum 2003; 13(1):75-80.
27) Kırcalıoğlu N, Dervişoğlu A. Türkiye�e Eşlerin Fertilite Regülasyonu Kararlarını Etkileyen Psiko-Sosyal Etmenler. Kadın Sağlığı ve Aile Planlaması Hizmetlerinde Ulusal Akti-vite Planı Hazırlık Toplantısı Raporu Ankara, 1994.
28) Balaıah D, Ghule M, Naık D.D, Parıda RC, and Hazar KT. Fertility Attitudes and Family Planning Practices of Men ın a Rural Community of Maharashtra, The Journal of Family Welfare 2001; 47(1):57-66.
29) Göçgeldi E, Bakır B, Akyüz A ve ark. Reproductive Health Training of Turkish Soldiers from Certain Risk Groups. Turk J Med. Sci 2008; 38 (6):595-608. http://journals.tubitak.gov.tr/medical/issues/sag-08-38-6/sag-38-6-15-0711-18.pdf.
30) Naçar M, Çetinkaya F, Öztürk Y. Kırsal Alanda Evli Erkeklerin Aile Planlamasına Bakış Açıları I.Ulusal Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması Kongre Kitabı 20-23 Nisan 2001:23.
31) Erbil N, Kahraman AN, Top F. Kadınların Kontraseptif Yöntemler Hakkındaki Bilgi ve Bilgi ve Davranışları ile Kullanımı Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: 4.Uluslararası Üreme Sağlığı Kongre Kitabı Ankara, Bayt. 2005; 220: 14.