Fotoğraflar Üzerinden Bir Yabancılaşma Analizi

Sokrates’in daimon kavramı, Kant’ın evrensel ahlak yasasındaki iç mahkemesi, Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisindeki kendini gerçekleştirme basamağı, Horney’in nevroz teorisi, tüm bu düşünce sistemlerinin ortak noktası; insanın doğumuyla getirdiği potansiyelini geliştirme yoluyla kendisini gerçekleştirerek özgürleşeceği, üretken, kendisiyle barışık, mutlu bir kimlik inşa edeceğidir. Aksi halde kendisini gerçekleştiremeyen birey, eksikliğini giderebilmek için uyumlandığı sosyokültürel topluma bağımlı olacak, geçici güç odaklarına yönelecek, iç sesinden uzaklaşarak öz saygısını yitirecek, yaşadığı benlik çatışması sonucunda kendisine yabancılaşarak, nevrotik eğilimler geliştirecektir. Jung’un analitik psikolojisine göre çevreye ve kültüre uyum ile kazandığımız özellikler yani personalar; kişiliğimiz ile ilişkimizi kaybederek yabancılaşmamıza sebep olan maskelere dönüşmektedir. Bireyin tüketim kalıpları yoluyla kazanmaya çalıştığı itibar, ya da sanal dünyada kurguladığı profiller arkasına saklandığı maskelerden başka bir şey değildir. Bu çalışmada betimsel yöntem kullanılarak yabancılaşma kavramı felsefe, sosyoloji ve psikoloji disiplinleri diyalektiğinde tanımlanmaya çalışılmış ve maske metaforu üzerinden lisan engeline takılmayan evrensel bir dil olan fotoğraf sanatı aracılığı ile betimlenmiştir.

___

  • Arslan, A., (2008). İlkçağ Felsefe Tarihi-4. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Bayhan, V., (1997). Üniversite Gençliğinde Anomi ve Yabancılaşma. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Best, S. ve Kellner, D., (1998). Post-Modern Teori Eleştirel Soruşturmalar, Çev. M. Küçük. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Clarke, G., (2017). Güzel Sanatların Bir Dalı Olarak Fotoğraf. İstanbul: Halaperest.
  • Demir, Z., (2018). Karl Marx’ın Bakış Açısından Kapitalist Toplumda Yabancılaşma ve Sonuçları. Bolu: Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, Cilt:3, Sayı:5.
  • Fırıncıoğulları, S., (2018). Modern Çağın Hastalığı: Yabancılaşma ve Ahlaki Bütünlük İlişkisi. Karadeniz Dergisi, Sayı 38.
  • Göktürk, İ. ve Günalan M., (2006). Modern ve Geleneksel Değerler Arasında Yabancılaşan İnsan. Konya: Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F Dergisi, Sayı 11.
  • Hilav, S., (2008). Edebiyat Yazıları. İstanbul: YKY.
  • Jung, C., G. (2020). Junk Psikolojisi. İstanbul: E-Kitap Yayıncılık.
  • Karadağ, Ç., (2016). Fotoğrafın Temel Yapısı. İstanbul: Öteki.
  • Maslow, A., (2001). İnsan Olmanın Psikolojisi. Çev. O. Gündüz. İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.
  • Ollman, B., (2008). Yabancılaşma: Marx’ın Kapitalist Toplumdaki İnsan Anlayışı. Çev. Ayşegül Kars. İstanbul: Yordam.
  • Oldenquist, A. and Rosner, M., (1991). The Search for De-Alienation Strategies. Alienation, Community and Work, ed. Andrew Oldenguist and Mecanclem Rosner, Greenwood Press, 3-15.
  • Örs, H., B. (2014). Modern Siyasal İdeolojiler. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Ritzer, G., (2014). Klasik Sosyoloji Kuramları. Çev. H. Hülür. Ankara: De Ki Yayınları.
  • Sezal, İ., (1981). Sosyal Bilimlerde Temel Kavramlar. Ankara: Birlik Yayınları.
  • Tan, F.Ç., (2014). Tennesse Williams’ın Kadın Karakterlerinde Sosyal Maske. Uluslararası İnsan ve Bilim Dergisi, Cilt:11, Sayı:1.
  • Tolan, B., (1980). Çağdaş Toplumun Bunalımı: Anomi ve Yabancılaşma. Ankara: AİTİA Toplum Bilimleri Araştırma Enstitüsü Yayınları, No:1.
  • Fotoğraflar: Egemen Umut Şen (AFIAP-Fotoğraf Sanatçısı).