Kriz Dönemlerinin Dış Ticaret Hacmi Üzerine Etkileri: AVRO Krizi Örneğinin Panel Çekim Modeli ile Analizi
Küreselleşme süreci, ülkeler arasında ticaretin serbestleşmesine ve ekonomik birleşmelerin oluşmasına olanak saglamıştır. Bu ekonomik birleşmelerin en temel orneklerinden biri olan Avrupa Birligi ile yeni bir siyasi birligin oluşum süreci başlamış, maliye ve para politikalarının uygulanması bakımından bircok gelişme ortaya cıkmış ve küreselleşmenin etkisiyle birlige üye olan ve olmayan ülkelerin dış ticaret hacimlerinde bircok degişiklik meydana gelmiştir. AB pazarı, günümüzde, Türkiye dahil olmak üzere bircok ülkenin ihracat ve ithalat hacmi konusunda büyük onem taşımaktadır. Avro krizi, yalnızca birlige üye olan ülkelerin ekonomilerini degil; bu ülkelerle ticari ilişkide bulunan bircok ülkenin ekonomisini de etkilemiştir. Dolayısıyla bu calışmada, AB ülkeleriyle en cok ticari ilişkide bulunan on ülke belirlenmiş ve kriz doneminin, bu ülkelerin ticaret hacmine etkisi, panel cekim modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Bu baglamda, 1980-2014 doneminde, belirlenen ülkelerle AB ülkeleri arasındaki ikili ticaret akımları verileri incelenmiş; ihracat ve ithalat icin tahmin edilen modellerde gelir, nüfus ve ülkeler arası uzaklık degişkenleri analize dahil edilmiştir
The Effects of Crisis on Foreign Trade: A Panel Gravity Model Study of the EURO Crisis
The process of globalization has led to the liberalization of trade and economic integration. With the European Union, which can be given as a fundamental example of economic integration, started a new political formation process and many developments have emerged in the implementation of fiscal and monetary policy and with the effect of globalization, many changes occurred on the trade volume of countries which are members and non-members of EU. EU market, today, has a great importance in the volume of exports and imports for many countries including Turkey. Euro crisis has affected not only the economies of the member countries but also the economies having trade relationships with the members. Therefore, in this study, ten countries having the largest trade volume with the EU countries were determined and the effects of the crisis on the trade volume of these countries were analyzed using panel gravity model. In this context, during the period 1980-2014, data about bilateral trade flows between selected countries and EU were examined; in the models that have been estimated for import and export separately, income, population and distance have been included in the analysis
___
- AKÇAY, Belgin; (2013), "Avro Bölgesi Borç Kriz: GIIPS", Ekonomik Yaklaşım, EY International Congress on Economics I: Europe and Global Economic Rebalancing, Ankara, 24-25 Ekim 2013.
- ALPER, A.Eren ve F.Özlem ALPER; (2015), "Çekim Modeli: Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne Sanayi Malı İhracat Potansiyelinin İncelenmesi", IV. Anadolu International Conference in Economics, June 10-12, Eskişehir.
- ANDERSON, James E.; (1979), "A Theoretical Foundation for the Gravity Equation", American Economic Review, 93 (1), pp. 170-192.
- ATA, Sezai; (2012). "Türkiye'nin İhracat Potansiyeli: Çekim Modeli Çerçevesinde Bir İnceleme", International Conference on Eurasian Economies, ss. 276-282.
- ATABAY BAYDAR, Rana; (2012), "Türkiye've BRIC Ülkeleri Arasındaki Ticaret Hacminin Belirleyicileri: Panel Çekim Modeli Analizi", İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21 (1), ss. 403-424.
- ATICI, Cemal, ve Bülent GÜLOĞLU; (2006), "Gravity Model of Turkey's Fresh and Processed Fruit and Vegetable Export to the EU: A Panel Data Analysis", Journal of International Food &Agribusiness Marketing, 18 (3/4), pp. 8-21.
- AYSUN, Ayça, Oktay ÖKSÜZLER ve Metehan YILGÖR; (2012), "Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin Dış Ticareti Üzerine Etkisi: Panel Çekim Modeli Uygulaması", Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık, 13(2), 15-26.
- BATRA, Amita; (2004), "India's Global Trade Potential: The Gravity Model Approach", Indian Concil for Research on International Economic Relations, W. P., 151.
- BERGSTRAND, Jeffrey H.; (1985), "The Gravity Equation in International Trade: Some Microeconomic Foundations and Empirical Evidence", Review of Economics and Statistics, 67 (3), pp. 474-481.
- BUSSİÈRE, Matthieu., Jarko FİDRMUC, Bernd SCHNATZ; (2005), "Trade Integratıon Of Central And Eastern European Countries Lessons From A Gravity Model", European Central Bank, Working Paper Series, 545.
- CHRİSTİE, Edward; (2002), "Potential Trade in Southeast Europe: A Gravity Model Approach", http://www.wiiw.ac.at/balkan/ files/Christie.pdf (10.01.2016).
- DASCAL, Dana, Konstadinos MATTAS, Vangelis TZOUVELEKAS; (2002), "An Analysis of EU Wine Trade: A Gravity Model Approach", IAER, 8, pp. 135-147
- DİNÇ, Tuna; (2012), "Türkiye'nin Dış Ticaret Akımlarını Belirleyen Etmenler: Panel Çekim Modeli Yaklaşımı", Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 49 (565), ss. 5-12.
- EĞİLMEZ, Mahfi; (2012) "Euro Krizinin Nedeni", Kendime Yazılar, 06.12.2012, http://www.mahfiegilmez.com/2012/06/ euro-krizinin-nedeni.html, (20.12.2015).
- ERDEM, Ekrem ve Recep ULUCAK; (2014), "Avrupa Birliği'nde Parasal Süreç ve Euro Krizi", Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXXIII (1), ss. 19-42. European Union, http://trade.ec.europa.eu/. EU, "ECB, ESCB and the Eurosystem", https://www.ecb.europa.eu/ecb/orga/escb/html/index.en.html, 25.07.2016.
- GENÇ, Murat Can, Seyfettin ARTAN, Metin BERBER; (2011), "Karadeniz Ekonomik İşbirliği Bölgesinde Ticaret Akımlarının Belirleyicileri: Çekim Modeli Yaklaşımı", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25 (2), ss. 207 - 224.
- KALBASI, H.; (2001), "The Gravity Model and Global Trade Flows", Conference of EcoMod, Washington DC.
- KAPLAN, Emin Ahmet ve Melike Rana DAYIOĞLU; (2015), AB-ABD Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı'nın (TTYO) Anlaşmaya Taraf Olan Ülkeler ve Türkiye Ekonomisi Üzerine Olası Etkileri, İktisadi Araştırmalar Vakfı İşletmesi, Yayın No 32, İstanbul.
- KARAGÖZ, Murat ve Kadir KARAGÖZ; (2009), "Türkiye'nin Küresel Ticaret Potansiyeli: Çekim Modeli Yaklaşımı", C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10 (2), ss. 127-144.
- KLAUS, Vaclav; (2012) "Seeking Real Causes of Teh European Crisis", Policy, 28 (1).
- LINNEMANN, Hans; (1966), "An Econometric Study of International Trade Flows", North Holland, Amsterdam.
- ÖZTÜRK, Mustafa, Osman Nuri ARAS, Osman Salih KADI; (2012), "AB Borç Krizi ve Bunun Türk Dış Ticaretine Olan Etkileri", Ekonomi Bilimleri Dergisi, Cilt 4, No 1, ss. 77-89.
- PÖYHÖNEN, Pentti; (1963), "A Tentative Model for the Volume of Trade Between Countries", Weltwirtschaftliches Archiv, 90, pp. 23-40.
- RAHMAN, M. (2003), "A Panel Data of Bangladesh's Trade: The Gravity Model Approach", European Trade Study Group (ETSG) 2003 Programme, Madrid.
- SERLENGA, Laura and Yongcheol SHİN; (2007), "Gravity Models Of Intra-Eu Trade: Application Of The Ccep-Ht Estımatıon In Heterogeneous Panels With Unobserved Common Time-Specific Factors", Journal Of Applied Econometrics J. Appl. Econ., 22, pp. 361-381.
- TATLICI, Özge ve Alaattin KIZILTAN; (2011), "Çekim Modeli: Türkiye'nin İhracatı Üzerine Bir Uygulama", Atatürk Ü. İİBF Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, ss. 287-299.
- The World Bank, http://www.worldbank.org/.
- TİNBERGEN, Jan; (1962), An Analysis of World Trade Flows, J. Tinbergen (ed.): Shaping the World Economy içinde, New York: The Twentieth Century Fund