Havayolu Taşımacılığında Yakıt Anlaşmalarında Riskten Korunma Yöntemleri ve Türkiye Uygulaması

Bu araştırmanın amacı havayolu taşımacılığında yakıt fiyatlarındaki belirsizlikler- den ortaya çıkan riskler karşısında kullanılan riskten korunma yöntemlerini açık- lamak ve Türkiye’de havayolu taşımacılığında kullanılan yöntemlerin uygulama örneklerini belirlemektir. Bu amaçla ilk iki bölümde havayolu taşımacılığında ya- kıt türleri, tedarik zinciri ve fiyatlama konusunda açıklamalar yapılmıştır. Üçüncü bölümde havayolu işletmelerinde riskten korunma teknikleri açıklanmıştır. Son iki bölümde ise yakıt fiyatlarındaki artış riskine karşı dünyada ve Türkiye’de riskten korunma yöntemlerini uygulayan havayolu işletmelerinden bahsedilmiştir. Araş- tırma sonucunda havayolu şirketlerinin başvurduğu yöntemlerin Basit Takasla- ma, Farklılaştırılmış Takaslama ve Temel Risk, Satın Alma Opsiyonu, Sıfır Ma- liyet İçeren Fiyat Limitleme ve Vadeli Sözleşmeler olduğu görülmüştür. Son yıl- larda riskten korunma yöntemleri Türkiye’de havayolu şirketleri tarafından kul- lanılmaya başlanmıştır. Yakıt fiyatlarındaki değişim ve belirsizlik düşünüldüğün- de Türkiye’de bu yöntemleri uygulamayan diğer havayolu şirketleri de yakıt ihti- yacının bir kısmı için riskten korunma yöntemleri konusunda politikalar geliştir- melidirler.

Hedging Techniques in Fuel Agreements in Airline Transportation: Turkish Case

The purpose of this research is to explain the hedging methods used against the risk uncertainty in fuel prices and present the implementation of these methods in air transportation industry in Turkey. For this purpose, in the first two parts, we first describe fuel types used in airline transportation, supply chain and pricing. The third section presents hedging techniques used by airline companies. In the last two sections, we provide airline companies using hedging strategies in Tur- key and in the world against the fuel price increases. The main hedging strategi- es of airline companies are found to be Plain Vanilla Swap, Differentiation Swap and Basic Risk, Call Option, Collars Including Zero-Cost and Premium Collars, Futures and Forward Contracts. In recent years, Turkish airline companies have started to use hedging methods. Given the change and uncertainty of the fuel pri- ces, policies should be developed by the other carriers that do not use hedging for some portion of their fuel requirements

___

  • T.İş Bankası İktisadi Araştırmalar Müdürlüğü; (1993), Risk Yönetim Teknikleri, İstanbul
  • Ceylan, Ali; (2003), İşletmelerde Finansal Yönetim, Ekin Kitabevi, İstanbul
  • Parlakkaya, Raif; (2005), Finansal Türev Ürünler ile Mali Risk Yönetimi ve Muhasebe Uygulamaları, Nobel Basımevi, Ankara
  • Carter, David, Rogers A., Daniel and Simkins J., Betty Does; (2004), “Fuel Hedging Make Economic Sense The Case of the US Airline Industry” September 16, 2002 AFA 2004 San Diego Meetings
  • Osipovich, Alexander; (2012), “Airline Hedging Falling Short of Best Practices”, Energy Risk, 03 May 2012
  • Türev Araçlar, Piyasalar ve Risk Yönetimi, Sermaye Piyasası Lisanlama Sicil ve Eğitim Kuruluşu, Lisanlama Sınavları Çalışma Kitapları, Ders Kodu:1011, Ekim, 2014
  • http://www.havayolu101.com/2012/03/20/ucak-yakiti-olarakkullanilan-jet-a1-nedir/
  • https://www.iata.org/publications/economics/fuel-monitor/Pages/price-development.aspx 07.05.2014 www.iata.org.tr
  • http://tr.wikipedia.org/wiki/Kerosen 20.04.2014
  • http://www.iata.org/pressroom/facts_figures/fact_sheets/Documents/fuel-fact-sheet.pdf
  • https://kenhoma.wordpress.com/2008/06/24/ 05.05.2014
  • http://news.moneycentral.msn.com/ticker/article.aspx?Fe ed=OBR&Date=20080313&ID=8335702&Symbol=NWA 16.03.2014
  • http://www.commodities-now.com/content/market-areas/general/ma-article-8.pdf 12.04.2013
  • http://www.guardian.co.uk/business/2008/mar/08/easyjetbusiness.theairlineindustry 22.03.2014
  • http://www.travelweekly.co.uk/blogs/2008/03/hedging-hell-forryanair.html 11.04.2014
  • http://borsaistanbul.com/data/egitimklavuzlari/KLVZ21VIP.PDF 11.05.2014
  • http://www.atb.org.tr/uploads/VadeliIslemlerPiyasalari-TurevPiyasalar.PDF 21.06.2014
  • http://www.exxonmobil.com/corporate/ (17.05.2013)
  • http://www.sba.pdx.edu/faculty/danr/danraccess/courses/ fin562/hedging_case_crj_submission.pdf(17.05.2013)
  • http://www.shell.com/home/content/tr- tr/faaliyetalanlarimiz/ shellhavaciliksatislari/hizmetverhavalimanlari/shellinturkiyehiz_11011904.html (12.05.2014)
  • http://www.bp.com/sectiongenericarticle.do?categoryId=40054 87&contentId=51220 (21.05.2014)
  • http://www.havayolu101.com/2011/02/18/ryanair-kullandigiakaryakitin-ne-kadarini-hedge-ediyor/ 12.06.2014
  • http://www.airkule.com/haber/THY-YAKITIN-YUZDE-10-UNUHEDGE-ETTI/5485 15.09.2014
  • http://investor.turkishairlines.com/documents/ThyInvestorRelations/download/faaliyet_raporu/2014_mart_faaliyet_raporu.pdf (30.06 2014)
  • http://www.borsaistanbul.com/docs/default-source/viop/murat-m%C4%B1s%C4%B1rc%C4%B1---t%C3%BCrk-havayollar%C4%B1.pdf?sfvrsn=2 13.10.2014
  • http://investor.turkishairlines.com/documents/ThyInvestorRelations/download/trafik/sunum_aralik_2013.pdf (05.06.2014)
  • http://www.pegasusyatirimciiliskileri.com/_assets/file/pdf/2013- faaliyet-raporu.pdf 08.09.2014
  • http://ekonomi.haberturk.com/airport/haber/734159-740-milyon-dolar-havaya-uctu 10.10.2014
  • https://ucuzucakbileti.org/murat-ersoydan-aciklama 10.10.2014