Ekonomik krizler ve işsizlik: 1980 sonrası Türkiye deneyimleri

Ekonomik ve sosyal yansımaları olan işsizlik sorunu, ekonomik kriz dönemlerinde daha da artmaktadır. Çalışma olanağından yoksun kalmanın kaçınılmaz sonucu ise yoksulluk ve sefalettir. Ekonomik krizlerin işsizlik üzerindeki etkilerinin yerleşim yeri, cinsiyet, yaş grubu, eğitim düzeyi ve iktisadi faaliyet türüne göre incelendiği bu çalışmada, öncelikle ekonomik kriz teorileri incelenmiş daha sonra Türkiye ekonomisinde 1980 sonrasında yaşanan krizler ele alınmış 2008 küresel krizinin etkisi incelenmiştir. Daha sonra ekonomik kriz ve işsizlik ilişkisi ele alınmış ve kriz dönemlerinde kentlerde, kadınlarda ve orta yaş grubunda işsizlik oranlarının daha fazla arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte Türkiye’de eğitim düzeyi yükseldikçe işsizlikte beklenen azalmanın ortaya çıkmadığı, eğitimli ve vasıflı kişiler arasında işsizlik oranlarının yüksek olduğu gözlenmektedir. 2001 krizi finans sektöründe çalışanlar üzerinde daha fazla etkili olmuşken 2008 krizi başta otomotiv olmak üzere inşaat, demir-çelik ve tekstil sektörlerinde daha çok olumsuz etki yaratmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye

Economic crisis and unemployment: Experiences of Turkey after 1980

The economic and social reflections from unemployment issue have increased especially in economic crisis period. The result of unemployment is poverty. In this study, the effects of economic crises, unemployment, location, gender, age group, education level and by type of economic activity are examined. First of all theories of economic crisis are examined, then the post-1980 crises in Turkey’s economy is discussed, 2008 investigated the effect of the global crisis. Then the relationship between economic crisis and unemployment in cities was taken up and in times of crisis, unemployment rates have increased more than in women and middle-age group has been concluded. However as education level in Turkey increased, anticipated decreasing in unemployment did not emerge, high unemployment rates among educated and skilled persons has been observed. The crisis in 2001 has effected on employers in financial sector. The crises in 2008 has negative effected particularly on automotive, building, iron-stell and textile sectors.

Keywords:

Turkey,

PDF

___

AMADEO, E. J. (1996), “The Knife-Edge of Exchange-Rate- Based Stabilization: Inpact On Growth, Employment and Wages”, UNCTAD Review, pp: 1-26.
ATAMAN, B.C. (2006), “Türkiye’de 2000–2005 Dönemi İşsizlik üzerine Tartışmalar”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, Yıl:21, Sayı: 239, Şubat, ss:93-107.
BİRDAL, M. (2009), “Bir Krizin Anatomisi: ABD Mortgage Piyasasının Kurumsal Yapısı ve Krizin Dişnamikleri”, Anadolu International Conferance In Economics, June 17-19, Eskişehir, Turkey.
CALVO, G., VEGH, C. A. (1999), “Inflation Stabilization And BOP Crisis In Developing Countries”, Handbook of Macroeconomics, North Holand.
CORBO, V., HERNANDEZ, L. (1996), “Macroeconomic Adjustment to Capital Inflows: lessons From Recent Latin American and East Asian Experience”, The World Bank Research Observer, C:1, No:1, pp:61-85.
EKİN, N. (2002), “Seçimler, Ekonomi ve Çalışma Yaşamı: Gölgeler ve Işıklar”, TİSK İşveren Dergisi, Ağustos 2002, http:// www.tisk.org.tr/isveren_sayfa.asp?yazi_id=561&id=34.
ERTUNA, İ., Ö. (2005), “Türkiye’nin Kayıp Yılları (1989-2005)”, Avcıol Basım Yayın, 1.Basım, Mart, İstanbul.
FLOOD, R., GARBER, P. (1984), “Collapsing Exchange Rate Regimes: Some Linear Examples”, Journal Of International Economics, 17, pp:1-13.
GÜRSEL, S., ULUSOY, V. (1999), “Türkiye’de İşsizlik ve İstihdam”, Yapı Kredi Yayınları, Cotigo/Ekonomi–87, 1. Baskı, Ağustos, İstanbul.
IMF (2008), “Global Financial Stability Report”, IMF Publication, October.
KAZGAN, G. (2002), “1990 sonrası yıllarda Türkiye’de Krizler ve İşsizlik; Çalışanlar ve Sosyal Güvenlikleri için Çözümler Açısından bir İrdeleme” http://kazgan.bilgi.edu.tr/docs/1990_ sonrasi_yillarda_Turkiye.doc, Erişim: 15.08.2010
KEPENEK, Y., YENTÜRK, N. (2007), “Türkiye Ekonomisi”, remzi Kitabevi, 19. Basım, Mart, İstanbul.
KILIÇ, C. (2002), “Türkiye’de İşgücü Piyasası ve Kriz”, Kriz ve IMF Politikaları İçinde, Ed.:Ö.Faruk ÇOLAK, Alkım Yayınevi, ss:207-224.
KİBRİTÇİOĞLU, A. (2001), “Türkiye’de Ekonomik Krizler ve Hükümetler”, Yeni Türkiye Dergisi, Ekonomik Kriz Özel Sayısı, Cilt:1, Yıl:7, Sayı:41, Eylül-Ekim, ss:174-182.
KLETZER, L.G., ROSEN, H.F. (2006), “Reforming Unemployment Insurance For The Twenty-First Century Workforce”, The Hamilton Project, Advancing Opportunity Prosperity and Growth, Discussion Paper 2006–06, September.
KOMULAİNEN, T. (1999), “Currency Crisis Theories- Some Explanations For The Russian Case”, BOFIT (Bank Of Finland Institute For Economies In Transation) Discussion Papers, No:1.
KOYUNCU, M., ŞENSES, F. (2004), “Kısa Dönem Krizlerin Sosyoekonomik Etkileri: Türkiye, Endonezya ve Arjantin Deneyimleri”, ERC Working Papers In Economics 04/13, Middle East Tecnical University, October, Ankara.
KRUGMAN, P. (1979), “A Model Of balance-Of-Payment Crises”, Journal Of Money, Credit and Banking, Volume: 11, No:3, August, pp: 311-325.
KRUGMAN, P. (1998), “What Happened To Asia”, http://web. mit.edu/krugman/www/DISINTER.html, Erişim: 12.04.2010
OBSTFELD, M. (1994), “The Logic Of Currency Crises”, NBER Working Papers, No:4640, February.
PARK, Y. C., SONG, G. Y. (1997), “Managing Foreign Capital Flows: The Experience Of The Korea, Thailand, Malaysia and Indonesia”, International and Monetary Issues Of 1990s, Volume: 8, UNCTAD.
RODRİK, D. (1999), “The New Global Economy And Delevoping Countries: Making Openess Work”, Policy Essay, No: 24, Washington D.C., Overseas Development Council.
ŞAHİN, H. (2002), “Türkiye Ekonomisi”, Genişletilmiş 7. Baskı, Ezgi Kitabevi, Bursa.
ŞENSES, F., TAYMAZ, E. (2003), “Unutulan Bir Toplumsal Amaç: Sanayileşme Ne Oluyor? NeOlmalı?”, ODTÜ ERC Working Papers In Economics, 03/01, February.
SOMÇAĞ, S. (2007), “Türkiye’nin Ekonomik Krizi”, 2. Basım, Haziran, 2006 Yayınevi, İstanbul.
TOKSÖZ, G. (2007), “Türkiye’de Kadın İstihdamının Durumu”, Uluslar arası Çalışma Örgütü (ILO), 1. Baskı, Ankara.
TUİK (2005), TC Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni, Sayı:100
TUİK (2010), TC Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni, Sayı:126
YENTÜRK, N. (2003) “Körlerin Yürüyüşü: Türkiye Ekonomisi ve 1990 Sonrası Krizler”, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 1. Baskı, Aralık, İstanbul.
http://www.fdic.gov/bank/individual/failed/banklist.html., Erişim: 02.03.2010
http://www.dpt.gov.tr/DPT.Portal, Ekonomik ve Sosyal Göstergeler (1950-2006)”, Erişim:09.03.2010
http://www.bumko.gov.tr/TR/Genel/BelgeGoster.aspx?F6E1 0F8892433CFFAAF6AA849816B2EFC89EBF99267CD3C7 Erişim: 15.04.2010
http://www.tuik.gov.tr/isgucuapp/isgucu.zul, Erişim: 28.07.2010