Başak ATAMAN, Mehmet Hanifi AYBOĞA, Gökhan YILMAZ

HİLE ÖNLENME VE TESPİT ETME YÖNTEMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HİLEKAR PROFİLİ: TÜRKİYE ARAŞTIRMASI

Hile, işletmelerin içinde gizlice dolaşan ve varlıklarının erimesine yol açan önemli bir risktir. Görünmeden ilerleyen bu risk faktörü işletmelerin buna hazırlıksız yakalanmalarına sebep olabilmekte, bu da ağır kayıplara neden olmaktadır. Hile sadece finansal kayba yol açan bir risk değildir, aynı zamanda işletmenin etik kültürünün olumsuz etkilenmesine neden olan, işletmenin itibarını zedeleyen de bir risktir. Bu riski minimize etmek için öncelikle hilenin altında yatan faktörlerinin tanınması ve buna ilişkin önleyici ve tespit edici uygulamaların yerine getirilmesi önem taşımaktadır. Çalışmamızda, hile ile ilgili genel bilgiler verilmiş, Türkiye’deki hile denetçilerinin katılımıyla gerçekleştirilen araştırma sonuçları dikkate alınarak, ülkemizdeki işletmelerde meydana gelen hilelere ilişkin mevcut durum, hilenin verdiği zarar, hile önleme ve tespit yöntemlerinin etkinliği ile hilekâr profili ile ilgili güncel bilgiler sunulmuştur. Ayrıca, hile önleme, tespit etme ve hilekâr özelliklerinin; işletmede tespit edilen hile sayısı, hile tutarı ve hilenin devam etme süresiyle arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığı istatiksel yöntemlerle incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

hile, tespit, önleme, risk

PDF

___

ACFE. (2018). Occupational Fraud and Abusement. Texas: ACFE.
Albrecht, W. S., Albrecht, C. O., Albrecht, C. C., & Zimbelman, M. F. (2011). Fraud examination. Cengage Learning.
Ataman, B , Aydın, R . (2017). Hile Denetimi ve Denetçilerin Hile Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Marmara Business Review, 2 (1), 1-23.
Baesens, B., Vlasselaer, V. V., & Verbeke, W. (2015). Fraud Analytics Using Descriptive, Predictive, and Social Network Techniques: A Guide to Data Science for Fraud Detection. John Wiley & Sons.
Bozkurt, N. (2009). İşletmelerin kara deliği: hile: çalışan hileleri. Alfa Yayınları.
Button, M. (2015). Uncovering the Hidden Cost of Staff Fraud: An Assessment of 45 cases in the UK,, 2015, s. 175. Journal of Financial Crime, 175.
Coderre, D. (2009). Computer Aided Fraud Prevention and Detection: A Step by Step Guide. John Wiley & Sons.
Çatıkkaş, Ö. ve Çalış, Y.E. (2010). Hile Denetiminde Proaktif Yaklaşımlar, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı.45.
Dalğar, H. (2012). İşletmelerin Muhasebe Departmanlarında Hata ve Hileleri Önlemeye Yönelik İç Kontrol Sisteminin Oluşturulması: Bir Vaka Çalışması. MÖDAV, 14 (3). 129-155
Dönmez, A., & Karausta, T. (2011). Çalışanların Mesleki Hile Algısı ve İhbar Hattı Kullanarak Rapor Etme Eğilimleri Üzerine Akdeniz Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesinde Yapılan Bir Araştırma. Mali Çözüm Dergisi, 104, 17-42.
Dogan, Z., & Cıtak, F. (2017). Hileli Finansal Raporlamada İç Denetçilerin Sorumluluğununun Tespitine İlişkin Bir Araştırma. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 5(2), 49-62.
Ertikin, K. (2017). Hile Denetimi: Kırmızı Bayrakların Tespiti için Kullanılan Proaktif Yaklaşımlar. Journal of Accounting & Finance, (75).Ernst & Young, Global Fraud Survey, 2016.
Goldmann, P., & Kaufman, H. (2009). Anti-Fraud Risk and Control Workbook. Wiley & Sons,.
Kandemir, C., & Kandemir, Ş. (2012). Muhasebe Hilelerinin Önlenmesi ve Ortaya Çıkarılmasında Kullanılan Çağdaş Araç ve Yöntemler. Mali Çözum Dergisi/Financial Analysis, (114).
Kayne, B. K. (2017). White-Collar Crime. Sage Publications.
KPMG, Bir Suistimalcinin Profili, 2016.
Kroll, 2017/2018 Global Fraud Report.
O’Gara, J. D. (2004). Corporate Fraud Case Studies in Detection and Prevention. New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
Özbirecikli, M., & Öksüz, n. (2016). Üretim İşletmelerinde Çalışan Hilelerine İmkân Sağlayan Kurumsal Hatalar Üzerine Bir Araştırma: Hatay Örneği. Muhasebe ve Bilim Dünyası Dergisi, 18. 23-50.
Özkul, F. U., & Özdemir, Z. (2013). Çalışan Hilelerinin Önlenmesinde Proaktif Yaklaşımlar: Kurumsal İşletmelerde İnsan Kaynakları Yöneticileri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Öneri Dergisi, 10(40), 75-89.
PWC, Global Economic Crime Survey, 2016.
Sabuncu, B. (2017). İşletmelerde İç Denetim ve İç Kontrol İlişkisi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(2), 167.
Tarhan, B. (2012). Hile Denetiminde Yetkinliklerin Değerlendirilmesi- Hile Karosu. Mali Çözüm, 116.
Terzi, S. (2012). Hile ve Usulsüzlüklerin Tespitinde Veri Madenciliğinin Kullanımı. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (54), 51-64.
Wells, J. T. (2010). Internet Fraud Casebook, , 2010. John Wiley and Sons.
Yıldırım, S., & Turgut, Ö. (2016). Yönetim Hilelerinin Demografik Analizi ve Bir Uygulama. World of Accounting Science, 18(1).
Yıldız, E , Baskan, T . (2014). Muhasebe Hilelerinin Önlenmesinde Kullanılan Araçlar: BİST Şirketleri Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (62)