BITCOİN İLE TÜRKİYE VE G7 ÜLKE BORSALARI ARASINDAKİ UZUN VE KISA DÖNEMLİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ

Bu çalışmada, isminden son yıllarda sıkça bahsettiren ve kripto paralardan biri olan Bitcoin fiyatı ile Türkiye ve G7 ülkelerine ait borsa endeksleri arasındaki nedensellik ilişkisi incelenmektedir. Bitcoin fiyatlarındaki dalgalanmanın 2013 yılından itibaren başlaması nedeni ile çalışmada 01.01.2013-26.01.2018 arasındaki günlük veriler kullanılmıştır. Çalışmada öncelikle birim kök testleri ve eşbütünleşme analizi gerçekleştirilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkinin uzun dönemde dengede olup olmadığını analiz edebilmek için vektör hata düzeltme modeli (VECM) kullanılmış, kısa dönemli ilişkiler ise Granger Nedensellik/WALD testi yardımıyla incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, Bitcoin ile diğer ülke borsaları arasında herhangi bir uzun dönemli denge ilişkisinden söz edilemeyeceği bulunurken, kısa dönemde İngiltere borsasının (FTSE) Bitcoin’in nedeni olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, Bitcoin’in de S&P 500 ve Kanada Borsasının (STSX) nedeni olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, Bitcoin fiyatının dalgalanması hakkında kısa vadede bu üç borsa endeksinin de fikir verebileceği ortaya çıkmaktadır. Yatırımcılar hem araştırmaya konu olan bu borsalar arasında hem de Bitcoin’e yatırım yaparak risklerini çeşitlendirme yoluna gidebilir. 
Anahtar Kelimeler:

: Bitcoin, Eşbütünleşme, VECM

___

  • Altıntaş, H. ve Mercan, M. (2015), “Ar-Ge Harcamaları Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Oecd Ülkeleri Üzerine Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Panel Eşbütünleşme Analizi” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 70(2), 345-376.Atik, M., Köse, Y., Yılmaz, B., & Sağlam, F. (2015). Kripto Para: Bitcoin ve Döviz Kurları Üzerine Etkileri. Bartın Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(11); ss: 247-261.Bayraktutan, Y. ve Arslan, İ. (2008), “Türkiye’de Sabit Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Ko Entegrasyon Analizi (1980-2006)” KMU İİBF Dergisi, 14, 1-12.Chen, B. ve Chen A. (2009), “Empirical Test of the Relationship Between Technology Transfer and Independent R&D”, International Conference Information Management, Innovation Management and Industrial Engineering. 26-27 Aralık, Xi’an, Chine. Çağlayan, E., ve Saçaklı, N. (2006). “Satın Alma Gücü Paritesinin Geçerliliğinin Sıfır Frekansta Spektrum Tahmincisine Dayanan Birim Kök Testleri ile İncelenmesi”, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 20, 121-137.Dirican, C., & Canöz, İ. (2017). "Bitcoin Fiyatları ile Dünyadaki Başlıca Borsa Endeksleri Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisi: Ardl Modeli Yaklaşımı ile Analiz. Journal of Economics Finance and Accounting, 4(4); ss: 377-392.Eryiğit, M. ve Öget E. (2015), “Causality Relationships Between BIST100 and Some Developed Stock Market Indices”, Multidisciplinary Academic Conference on Economics, Management and Marketing. 6-7 Ağustos, Prag, Çek Cumhuriyeti. Enders, W. (2004), “Applied Econometric Time Series”, John Wiley ve Sons, New York. Gandal, N., Hamrick, J., Moore, T., & Oberman, T. (2018). Price Manipulation in the Bitcoin Ecosystem. Journal of Monetary Economics, 1; ss: 1-11.Glaser, F., Zimmermann, K., Haferkorn, M., Weber, M. C., & Siering, M. (2014). Bitcoin - Asset or Currency? Revealing Users' Hidden Intentions. ECIS2014 (Twenty Second European Conference on Information Systems), (s. 1-14). Tel Aviv.Gupta, K., Agrawal, S., & Bharadwaj, A. (2015). Dependability of Bitcoin in E-Commerce. BICON (10th Biyani International Conference) (s. 74-76). Jaipur: Biyani Institute of Commerce & Management Pvt. Ltd.Gültekin, Y., & Bulut, Y. (2016). Bitcoin Ekonomisi: Bitcoin Eko-Sisteminden Doğan Yeni Sektörler ve Analizi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(3); ss: 82-92.Işık, N., Acar, M. ve Işık. B. (2004), “Enflasyon ve Döviz Kuru İlişkisi: Bir Eşbütünleşme Analizi”, Süleyman Demirel Üniv, İİBF Dergisi, 9(2), 325-340.Kilian L. ve Lütkepohl H. (2017), “Structural Vector Autoregressive Analysis”, Cambridge Universty Press. Cambridge, İngiltere.Koçoğlu, Ş., Çevik, Y. E., & Tanrıöven, C. (2016). Bitcoin Piyasalarının Etkinliği, Likiditesi ve Oynaklığı. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(2); ss: 77-97.Kolçak, M., Kalabak, A. Y. ve Boran, H. (2017), “Kamu Harcamaları Büyüme Üzerinde Bir Politika Aracı Olarak Kullanılmalı Mı? VECM Analizi ve Yapısal Kırılma Testleri İle Ampirik Bir Analiz: 1984-2014 Türkiye Örneği” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 72(2), 467 – 486.Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System. http://www.bitcoin.org/bitcoin.pdf, Erişim Tarihi: 23.11.2017.Özcan, M. (2015), “Nonlinear Dynamics In Financial Time Series And Unit Root Tests: Case Of Borsa Istanbul Sectoral Price‐Earning Ratios” Journal of Economics, Finance and Accounting, 2(4), ISSN: 2148‐6697Pınarönü, N. (2007), “Johansen ve Kısmi Lineer Tekil Değer Eşbütünleşme Testlerinin Bir Uygulama Problemi Üzerinde Karşılaştırılması”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Sönmez, A. (2014). Sanal Para Bitcoin. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 4(3); ss: 1-14.Tarı, R. ve Yıldırım D. Ç. (2009), “Döviz Kuru Belirsizliğinin İhracata Etkisi: Türkiye İçin Bir Uygulama”, Yönetim ve Ekonomi, 16(2), 95-105.Uğurlu, E. (2009), “Durağanlık Ve Birim Kök Sınamaları” İstanbul Aydın Üniversitesi Ekonomi ve Finans Bölümü (Ders Notları), 1-17.