WHİTEHEAD’İN TANRI ANLAYIŞI: İSLAMİ PERSPEKTİF

Bu çalışma temel olarak Whitehead’in Tanrı anlayışını İslam düşüncesi açısından bir değerlendirmektir. Whitehead kendi zamanına kadar felsefede ileri sürülen Tanrı anlayışları kendisini tatmin etmediği için bilimsel açıdan yeni bir anlayış geliştirmeye çalışmıştır. Bu çalışmaya başlamadan kazanmış olduğum kendi ön kabullerim bazı önemli çelişkilere beni düşüreceğini bildiğim halde bana ilginç gelmesi açısından Whitehead’in tanrı anlayışının bilimsel olmadığı kadar aksine pek fazla gayr-i İslami de olmadığını gördüm. Temelde bu makalemde ele aldığım konu budur. Aslında görüleceği gibi Whitehead de kendinden önceki filozoflar gibi bu hususta metafizik spekülasyonlara girmek zorunda kalmıştır. Onun için çalışmamız Whitehead’in bilimselliğe nasıl ters düştüğünü bu çalışmamız göstermeye çalışacaktır. Ancak asıl mesele de buaradadır: Çünkü Whitehead’in bu durumu İslami görüşü desteklemektedir ki bu da Allah’ın zatı hakkında akıl yoluyla bilgi edilemeyeceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Whitehead, teoloji, ilahiyat, Tanrı kavramı, İslami Allah anlayışı, süreç.

WHITEHEAD’S CONCEPT OF GOD: AN ISLAMIC PERSPECTIVE

As it is clear from the title the paper aims at an analysis of Whitehead’s concept of God from an Islamic perspective. Dissatisfied with religious claims about God Whitehead is trying to attempt to come-out with a scientific solution of the problem of God. Although my presuppositions, before starting to work on the theme, were that I will face serious contradictions regarding the two positions, as far as God is concerned, I realized that Whitehead’s position is not as much unislamic as it is unscientific in essence. This is the essential problem that we discuss in this paper. In fact the paper argues that Whitehead, as most of his predecessors (philosophers), ends up with metaphysical speculations as far as the concept of God is concerned. The paper also shows that the unscientific character of Whitehead’s position strengthens Islamic view of the inability of humans to acquire true knowledge of God with pure human effort.

Keywords:

Whitehead, theology, concept of God, Islamic concept of God, process.,

PDF

___

Alfred North Whitehead, Process and Reality, ed. by, David Ray Griffin and Donald W. Sherburne, New York: Free Press, 1978.
-Science and theModern World, New York: Free Press, 1953.
Alparslan Açıkgenc, Scientific Thought and its Burdens, Istanbul: Fatih University Press, 2000.
Harold Brown, Perception, Theory and Commitment (Chicago: University of Chicago Press, 1977.
Immanuel Kant, Critique of Pure Reason, Trans. By Norman Kemp Smith (New York: St. Martin’s Press, 1965.
Karl Popper, All Life is Problem Solving New York: Routledge 1999.
Paul Feyerabend, Against Method, New York: Verso, 1988.
Paul Feyerabend, Farewell to Reason, New York: Verso 1987.
Paul Feyerabend, Philosophical Papers, Cambridge: Cambridge University Press, 1981.
Robert Audi, Epistemology, New York: Routledge, 1998.
Sir Isaac Newton, Principia, trans. by Andrew Motte, ed. By Florian Cajori, Berkeley: University of California Press 1962.
Thomas Kuhn, The Structure of Scientific Revolutions, Chicago: The University of Chicago Press, 1970.
Vine Deloria Jr, Evolution Creationism and Other Modern Myths, Colorado: Fulcrum Publishing 2002 36.
Werner Heisenberg, Physics and Philosophy, New York: Harper Torchbooks 1958.
Werner Heisenberg, The Physicist’s Conception of Nature New York: Harcourt, Brace and Co 1959.

ISSN: 1301-0875
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 1990
Yayıncı: TUFED Adına Prof. Dr. Murtaza KORLAELÇİ

Arşiv