SEKÜLERİZM VE DİN ARASINDA HABERMASCI SÖYLEM ANALİZİ

Çağımızın entelektüel durumunu, Aydınlanma ile keskin bir yol ayrımına giren iki temel karşıt söylem şeklinde karakterize edilebilir. Bir yanda doğalcılık şeklindeki seküler söylem ile öte yandan yeniden güçlü bir aktör olarak bireysel, toplumsal, siyasal ve kamusal alanda varlığını hissettiren dinsel söylem. Bu iki rakip söylemin modern toplum hayatında karşılaşmaları ve bir birlerini dönüştürme tavırları ontolojik tehdit halini alan sosyal ve siyasal düşünce krizleri doğurmuş görünmektedir. Postseküler çağ olarak nitelendirilen bu dönemde söz konusu krizlerle daha ne kadar yaşanılabilir? Bu gerilimlerin üstesinden gelmek için kurtarıcı bir çıkış yolu var mı? Mevcut çalışmada, Habermas’ın iletişimsel eylem teorisi çerçevesinde bu ve benzeri soruların çözümü konusunda felsefenin tarafsız bir bölgede kalarak arabulucu ve kurtarıcı bir rol alıp alamayacağı çözümlenmeye çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kant, Habermas, iletişimsel eylem teorisi, iletişimsel akıl, metafizik sonrası düşünce, işbirlikçi tercüme, geçerlilik iddiaları, karşılıklı öğrenim süreçleri.

HABERMASIAN DISCOURSE ANALYSIS BETWEEN SECULARISM AND RELIGION

The intellectual condition of our age can be characterized by two fundamental and contrary discourses which depart from the Enlightenment: on the one hand, the secularist discourse of naturalism and, on the other hand, the religious discourse as a re-emerging force which is rather influential on the individual, social, political and public spheres. The confrontation of these two competing discourses in modern social life and their mutual transformative attitudes towards each other seem to have caused certain crises in the social and political thought to the extent of an ontological threat. How long is it possible to maintain the co-existence of these crises in a period of the post-secular age? Is there any way out of these tensions? In this paper, I will analyze the question whether the mediating and liberating character of philosophy can play an impartial role by reference to Habermas’ theory of communicative action.

Keywords:

Kant, Habermas, communicative reason, postmetaphysical thought, cooperative translation, validity claims, reciprocal cognitive learning procedures.,

PDF

___

• Açıköz, H. Mustafa. İletişim Felsefesine Giriş -İnsani iletişimin felsefi temelleri-. İstanbul: Birey, 2003.
• Arkoun, Muhammed. Tarih, Felsefe, Siyaset Üzerine Konuşmalar. çev. Yasin Aktay ve Cemaleddin Erdemci, Ankara: Vadi, 2000.
• Attas, S. Nakib. İslam, Sekülerizm ve Geleceğin Felsefesi. çev. Mahmut Erol Kılıç, İstanbul: İnsan, 1995.
• Berger, Peter L. “Sekülerizmin Gerilemesi” çev. Ali Köse, S. P. Huntington v.d. Medeniyetler Çatışması, der. Murat Yılmaz, Ankara: Vadi, 2003.
• ........ “The Desecularization of the World. A Global Overview”, in: The National Interest (no 46, Winter 996/97 Washinton, D.C), s. 1-9.
• Demirhan, Ahmet. Nietzsche ve Din. İstanbul: Gelenek, 2002.
• Habermas, Jürgen. Doğalcılık ve Din Arasında. Felsefi Denemeler. çev: Ali Nalbant, İstanbul: Yapı Kredi, 2009.
• ......... Erläuterungen zur Diskursethik. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1991.
• .......... Glauben und Wissen. Friedenspreis des Deutschen Buchhandels. Laudatio: Jan Philipp Reemstma. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 2001.
• ......... Moralbewusstsein und kommunikatives Handeln. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1993.
• ......... Zwischen Naturalismus und Religion. Philosophische Aufsätze. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 2005.