İbni Sina'dan Sadreddin Konevi'ye "eşkiyanın hakikatı" sorunu

Bilgi problemi felsefenin temel problemlerinden biri değil, en önemli problemidir. Aristo'ya göre, felsefe ilk ilkelerin ve nedenlerin teorik bilgisidir. Problemi bu biçimde değerlendiren Aristo, bilgi problemine felsefesinde temel problem olarak bakmaktadır. İslam filozoflarının felsefeyi eşyayı olduğu hal üzere bilme şeklindeki ifadesi, Aristo'nun felsefenin tabiatı hakkındaki düşüncelerini hatırlatmaktadır. Hakikat problemi, genel olarak İslam düşünürlerinde ve özel olarak bir İslam sufisi olan Sadreddin Konevî'de bilginin doğasını belirlemektedir. İbn Sînâ ve Konevî gerçekliğin bilinemez bir doğaya sahip olduğu hususunda aynı düşüncelere sahiptirler. Fakat, İbn Sina, gerçekliğin elde edilemez bir şey olduğunu düşünürken, Konevî, tasavvufî yolla gerçekliğin elde edilebileceğini düşünmektedir.

The problem of the things from Inb Sina to Sadr al- Qunawi

The problem of knowledge is not a problem from the basic problems of philosophy, but it is the most important problem of philosophy. According to Aristotle, the philosophy is the theoretical knowledge of the first principles and causes. Evaluating the problem in this way, Aristotle accepts the problem of knowledge as the central problem in his philosophy. The Islamic philosophers' definition that "the philosophy is to know the things as what they are", reminds the thoughts of Aristotle about the nature of the philosophy. The problem of truth determines the nature of knowledge in Islamic thinkers generally, and in Sadr al-Din Qunawi who is islamic mystic, specifically. İbn Sînâ and Qunawi have the same thoughts about that the truth has an unknowable nature. But,while Ibn Sina thinks that the truth can not be reached, Qunawi accepts that the truth can be reached by the mystical way.

PDF

___

Açıkgenç, Alparslan, "İslâm Bilgi Nazariyesi", İslam'a Giriş, -Ana konulara Yeni Yaklaşımlar- Diyanet İşleri Başkanlığı Yay., İstanbul, 2007
Aristotle, The Metaphysics, trans.: John H. McMahon, Cosimo, New York, 2008
Baloğlu, A. Bülent, "Doğru Bilgi Tanımına Ulaşma Çabası: Ebu'l-Muîn en-Nesefî Örneği", D.E.Ü.İlahiyat Fakültesi Dergisi, İzmir, Yaz Sonbahar 2003
Demirli, Ekrem, "İslam Metafizik Düşüncesinin Serüveni: Sadreddin Konevî ve Takipçilerinde İbn Sînâ Etkisi" Uluslararası İbn Sînâ Sempozyumu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. Yay., İstanbul, 2009
el-Fârâbî, Ebu Nasr Muhammed b. Muhammed b. Tarhan b. Uzluğ, et-Ta'lîkât, Dâiretü'-l MeârifıT-Osmâniyye, Haydarâbâd, 1346(h)
el-Fârâbî, Ebu Nasr Muhammed b. Muhammed b. Tarhan b. Uzluğ,"Cevâbâtün li Mesâile Süile Anha (Risale fî mesâile müteferrika)", Risâletâni Felsefiyyetâni, tahk. ve takd.: Cafer Al-i Yâsîn, DâruT-Menâhil, Beyrut- Lübnan, 1987
el-Fârâbî, Ebu Nasr Muhammed b. Muhammed b. Tarhan b. Uzluğ, Kitâbu'l-Burhân, tahk.: Macit Fahri, Dâru'l- Meşrık, Beyrut
el-Gazâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed, el-Menhûl min Ta'lîkâti'l-Usûl, tahk., M. H. Heytu, tsz. ve ysz
el-Fârâbî, Ebu Nasr Muhammed b. Muhammed b. Tarhan b. Uzluğ, er-Risâletü'l-Ledünniyye, Matbaatü KürdistaniT-İlmiyye, 1328 (h)
Haleem, M. Abdel, "Early Kalâm", History of Islamic Philosophy, edit.: S.H.Nasr and O. Leaman, Routledge, London and New York
Immanuel Kant, Arı Usun Eleştirisi, çev.: Aziz Yardımlı, idea Yay., İstanbul, 1993
Ibn Bâce, Teâlîk İbn-i Bâce ala 'l-Burhân (Fârâbî'nin Burhân kitabına yazılmış notları içermektedir^), tahk.: Macit Fahri, Dâru'l-Meşrık, Beyrut
İbn Sînâ, Eş-Şeyhu'r-Reîs el-Huseyn Ebû Alî, Kitâbu'n-Necât fı'l-Hikmeti'-l-Mantıkiyye ve't-Tabîiyye ve'l-İlâhiyye, takd. M.Fahri, Dâru'l-Âfâk el-Cedîde, Beyrût
İbn Sînâ, Eş-Şeyhu'r-Reîs el-Huseyn Ebû Alî, et-Ta'lîkât, tahk. ve takd.: Abdurrahman Bedevi, 1972
İbn Sînâ, Eş-Şeyhu'r-Reîs el-Huseyn Ebû Alî,Kitâbu'ş-Şifâ, Mantık: el-Medhal, tahk.: E. Kanavâtî, M.
El-Hudayrî, F. El-İhvânî, Neşru VizâretiT-MeârifıT-Umûmiyye, Kahire 1952
El-Hudayrî, F. El-İhvânî,"er-Risâle fî Aksâmi'l-Ulûmi'l-Akliyye", Resâilu fî'l- Hikmet ve't-Tabîiyyât, Kostantiniyye, 12971h.
Muhammed Nûru'l-Arabî, Nesefî Akaidi Şerhi, haz.: M. Serhan Tayşi, Marmara Üniv. İlahiyat Fak. Yay., İstanbul, 1993
en-Nesefî, Ebu'l-Muîn Meymûn b. Muhammed, Tabsıratu'l-Edille fi Usûli'd-Dîn, tahk. ve ta'lik: H. Atay, Diyanet İşleri Başkanlığı Yay., Ankara 2007
Nuseibeh, Sari, "Epistemology", History of Islamic Philosophy, edit.: S.H.Nasr and O. Leaman, Routledge, London and New York
Özemre, Ahmet Yüksel, Kur'ân-ı Kerîm ve Tabiat Bilimleri-Tenkidi Bir Yaklaşım- Furkan Yay., İstanbul, 1999
Platon, From Meno, Readings in Epistemology, Readings in Epistemology, Mayfıeld Publishing Company Mountain View
Peters, Francis E., Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü, çev.: H. Hünler, Paradigma yay., İstanbul, 2004
er-Râzî, Fahruddîn Muhammed bin Ömer, el-Mebâhisü'l-Meşrıkiyye fi ilmi'l-ilâhiyyât ve't-tabîiyyât, tahk. Muhammed Mu'tasım billah el-Bağdâdî, Dâru' 1-Kİtâbi' 1-Arabî, 1990
er-Râzî, Fahruddîn Muhammed bin Ömer,Muhassal (Kelam 'a Giriş), çev. H. Atay, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 2002
er-Râzî, Fahruddîn Muhammed bin Ömer, et-Tefsîru'l-Kebîr-Mefâtîhu'l-Gayb-, Daru'l-Kütübi'l-İlmiyye, III. Baskı, Lübnan, 2009
Sadreddin Konevî, Fâtiha Suresi Tefsiri -î'câzü'l-beyân fi te'vîli üm-mî'l-Kur'an-, çev.: Ekrem Demirli, İz Yay., İstanbul, 2002
Wolfson, H. A., Kelâm Felsefeleri, çev.: Kasım Turhan, Kitabevi Yay., İstanbul, 2001
ez-Zamahşerî, EbuT-Kasım Mahmûd bin Ömer, el-Keşşâf an hakâiki't-tenzîl ve uyûni'l-ekâvîlfi vücûhi't-te'vîl, tash.: Abdurrezzâk el-Mehdî, Dâru İhyâi't-Türâsi' 1-Arabî, Beyrût, 2003