Francis Bacon ve Galiieo'nun bilim ve yöntem tasarımları

Bilim hakkındaki yaygın görüşe göre bilim, olgular üzerine inşa edilen bir yapıdır ve bilimsel bilgi de olgularla doğrulanmış bir bilgidir. Buna göre bilimsel bilgi, ortaya koymanın koşulu ise kuramın alanını ve biçimini de belirleyen bir kurallar bütünü olan yöntemdir. Dolayısıyla kuram, gözlem ve deney yüklüdür. Ancak bilim tarihi kayıtları araştırma için kullanılan yöntemsel ölçütleri değiştirmenin yeni bir bilimsel kuram ortaya koymada tek başına yeterli olmadığını göstermektedir. Yöntemsel ölçütlerin neler olduğunun belirlenmesi her şeyden önce gözlem ve deneyi de önceleyen belirli bir kavramsal çerçeveyi varsayar. Bu yazıda, F. Bacon ve Galileo'nun bilim ve yöntem anlayışlarını, yöntemsel ölçütlerin belirlenmesinde belirli bir epistemoloji ve ontolojiyi içeren kavramsal bir çerçeve vardır iddiası altında ele almaktır.

F. Bacon and Galileis views on science and method

A common view about science is that science is a structure based on facts and that scientific knowledge is knowledge which is verified by facts. On this view, the requirement of scientific knowledge is the method consisting in the unity of rules that determine the extent and form of theory. Thus, theory is observation laden. But the records of the history of science show that changing the methodological criteria is not alone sufficient for advancing a new scientific theory. Defining what is the methodology assumes a certain conceptual framework that precedes, among other things, observation. In this paper, I will consider Bacon and Galilei's views on science and method in terms of the claim that there is always a conceptual framework for defining methodology, and argue that method is determined by theory that contains both an epistemology and ontology.

PDF

___

Aşçıoğlu, Reşit. Galileo Bilimsel Devrim, İstanbul 2004.
Bacon, F. Novum Organum, Çev: Sema Önal Akkaş, Ankara 1999.
Bernal, J. D. Tarihte Bilim, Çev: Tonguç Ok, İstanbul 2009.
Bumin, Tülin. Tartışılan Modernlik: Descartes ve Spinoza, İstanbul 2005.
Caws, Peter. "Bilimsel Yöntem", Felsefe Ansiklopedisi, Cilt:2, İstanbul 2004.
Collingwood, R. G. Doğa Tasarımı, Çeviren: Kurtuluş Dinçer, Ankara 1999.
Cushing, T. James. Fizikte Felsefi Kavramlar, Çev: B. Özgür Sarıoğlu, İstanbul 2003.
Çüçen, A. Kadir. "Modern Bilimin Öncüleri: Francis Bacon", Felsefe Dünyası, 18, Ankara 1995.
Gür, Aysun. Bilim Kavramında Tarihsel Dönüşüm: Aristoteles Geleneğinden Modern Bilime, Bursa 2008.
Koyre, Alexandre. Yeni Çağ Biliminin Doğuşu, Çeviren: Kurtuluş Dinçer, Ankara 1994.
Levy-Leblond, Jean-Marc. "Why does physics need mathematics?", Edna Ullman-Margalit (ed), Boston Studies in the Philosophy of Science, c. 137, Dordrecht 1992.
Losee, John. Bilim Felsefesine Tarihsel Bir Giriş, Çev: Elif Böke, Ankara 2008.
Mason, Stephen H. Bilimler Tarihi, Çev: Umur Daybelge, Ankara 2001. Ortak Kitap, Bilim Tarihine Giriş, Ankara 1999.
Sol, Ayhan. "Matematik Tüm Bilimler İçin En Uygun Dil Midir?", Felsefe Dünyası, 19, Ankara 1996.
Topdemir, Hüseyin Gazi. "Galileo ve Modern Mekaniğin Doğuşu", Felsefe Dünyası, 24, Ankara 1997.
Topdemir, Hüseyin Gazi. "Francis Bacon'm Bilim Anlayışı", Felsefe Dünyası, 30, Ankara 1999.
Unat, Yavuz. İlkçağlardan Günümüze Astronomi Tarihi, Ankara 2001.
Wallace, William A. "Galileo's Logic of Discovery and Proof', Boston Studies in the Philosophy of Science, c. 137, Dordrecht 1992.
Westfall, Richard S. Modern Bilimin Oluşumu, Çeviren: İsmail Hakkı Duru, Ankara 1995.
Yıldırım, Cemal. Bilim Tarihi, İstanbul 2003.