DERRİDA'NIN MEVCUDİYET METAFİZİĞİ ELEŞTİRİSİ

Heidegger ve Derrida tarafından gerek Batı düşünce geleneğinin eleştirisi, gerekse söz konusu geleneğin hâkimiyetini nitelemek için kullanılan ‘mevcudiyet metafiziği’ kavramı, en genel anlamıyla, bilince sunulmuş olduğu varsayılan şeye ontolojik bir öncelik bahşetmek suretiyle, varlığı, tam bir mevcudiyet olarak belirleyen metafiziklere gönderme yapmaktadır. Heidegger’e göre, gerçekte Varlığın ifşa ve gizlenmesine gönderme yapan Pre-sokratik aletheia (Hakikat) anlayışı, Sokratik rasyonalizmle başlayan Batı metafizik geleneği boyunca, varolanların toplamı olarak düşünülen ve rasyonel düşüncenin muhatabı kılınan mevcudiyet olarak varlık ve hakikat fikrine dönüşmüştür. Heidegger’in Varlığın anlamının unutulması olarak gördüğü söz konusu metafiziksel hakikat anlayışı, Derrida tarafından da logos-merkezcilik olarak nitelendirilmek suretiyle eleştirilmiştir. Derrida için anlam ve hakikat, hiçbir biçimde sabitleştirilip, totalleştirici bir biçimde ele alınması mümkün olmayan bir mahiyete sahip olmasına rağmen, bütün bir metafiziksel düşünce geleneği tarafından, nihayetinde metafiziksel bir şiddete yol açacak şekilde, hakikat ve anlamı rasyonel düşüncenin sınırlarına indirgemiştir.

Anahtar Kelimeler:

Derrida, , mevcudiyet metafiziği, hakikat

Derrida’s Criticizing on The Metaphysics of Presence

Metaphysics of presence concept which is used by Heidegger and Derrida for the purpose of criticizing tradition of Western thought and describing dominance of this tradition, in the most general sense refer to the metaphysics that determines the being as a full presence, assumed present to consciousness by giving ontological priority. According to Heidegger, the Pre-socratic understanding of aletheia(truth), which refers to revealing and hiding of Being, has converted to the idea of being and truth which are considered as total of beings and seen as interlocutor rasyonal thought during Western metaphysics tradition that started with Socratic rationalism. Understanding of metaphysical truth which is considered by Heidegger as oblivion of the meaning of being, had been criticised as logocentersim by Derrida. From Derrida’s perspective, meaning and truth, although fixed in any form and having an impossible nature which is allowed to totalizing, had been reduced to limits of rational thought in such a manner that lead to metaphysical violence.

Keywords:

Derrida, metaphysics of presense, truth,

PDF

___

• AKŞİN, Tülin, “Avrupa Kültürünün Krizi ve Jacques Derrida”, Toplumbilim: Jacques Derrida Özel Sayısı, Sayı 10, 1999.
• ARNASON, David, Derrida and Deconstruction, (http://130.179.25/ Aranson DE/Derrida.html, 03 Temmuz 2002)
• CULLER, Jonathan, “Semiotics and Deconstruction”, http://www.tau. ac.il/humanities/html 02.12.2003
• DERRIDA, “Living On”, Deconstruction and Criticism: A Continuum Book, ed. J. Julbart, pp. 75-176, Seabury Press, New York 1979.
• DERRIDA, “Différance”, (çev. Önay Sözer), Toplumbilim: Jacques Derrida Özel Sayısı, Sayı 10, 1999.
• DERRIDA, “Ousia and Grammē: Note on a Note From Being and Time”, (Translated by Alan Bass), The University of Chicago Press, Chicago 1982.
• GERT J. J. Biesta and Geert Jan J. M. Stams, “Critical Thinking and the Question of Critique: Some Lesson from Deconstruction”, Studies in Philosophy and Education, 20: 2001.
• HEIDEGGER, The Basic Problems of Phenomenology (translated by. Albert Hofstadter), Indiana University Press, Bloomington and Indianapolis 1982.
• HEIDEGGER, The Metaphysical Foundation of Logic (translated by. Michael Heim), Indiana University Press, Bloomingtoon and Indianapolis 1992.
• HEIDEGGER, Varlık ve Zaman (çev. Aziz Yardımlı), İdea Yayınevi, İstanbul 2004.
• HORNER, Robyn, Rethinking God as Gift, Fordham University Press, New York, 2001.
• MORAN, Dermot, Introduction to Phenomenology, Routledge, U.S.A and Canada 2000.
• MULHALL, Stephen, Heidegger ve ‘Varlık ve Zaman’, (çev. Kaan Öktem),Vadi Yayınları, İstanbul 1998.
• SEDYCIAS, João, “Issues in Post-Structuralist Literary Theory”, http:// home.yawl.com.br/hp/sedycias/derrida.htm, 19. 01. 2004
• TITO, Johanna M., “In Praise of Presence: Rethinking Presence With Derrida and Husserl”, Philosophy Today, Summer 2001.
• WEST, David, Kıta Avrupası Felsefesine Giriş, (çev. Ahmet Cevizci), Paradigma, İstanbul 1998, s. 247
• WHITE, Carol J., “The Time of Being and The Metaphysics of Presence”, Man and World 29.