“Boşlukların Tanrısı” kavramı üzerine bır değerlendirme

Bu makalede tarihsel bir geçmişe sahip olmasına karşın özellikle kuantum araştırmalarıyla tartışmalara konu olan “boşlukların tanrısı” kavramını ele aldık. Bu amaçla öncelikle kavramın tarihsel gelişimi ve değişimine dikkat çektik. Ayrıca bu kavramın modern bilimle hangi açılardan ilişkilendirildiğini tespit ettik. Sonuçta bu kavramın düşünceye yaptığı olumlu ve olumsuz katkıları klasik teizm açısından değerlendirmeye çalıştık. İslâm düşüncesinde nasıl algılanabileceğine dair bir öngörü sunduk.

Evaluation on the concept of “the god of the gaps”

In this article we dealt with the notion of “the god of the gaps” which, in spite of its history, has become the subject matter of discussions especially upon quantum research. To that end, we first pointed out the historical development and evolution that the notion underwent. Besides, we determined from which angles this notion is associated with modern science. Finally, we tried to evalu- ate the positive and negative contributions that this notion made to thought from the viewpoint of classical theism. We presented a prediction as to how it can be perceived in Islamic thought.

PDF

___

Albert Einstein, İzafiyet Teorisi, Çev. Gülen Aktaş, 3. Bsk,. Say yay., İstanbul 1993.
Arthur Eddington, The Nature of the Physical World, Cambridge University pres., Cambridge 1958.
Arthur Peacocke, Paths From Science Toward God: The End of All Our Exploring, Oxford 2001.
Arthur, Peacocke, Theology for a Scientific Age (Being and Becoming-Natural, Divine and Human), Fortress Press., Minnesota, 1993.
Caner Taslaman, Kuantum Teorisi Felsefe ve Tanrı, İstanbul 2010.
Caner Taslaman, Modern Bilim Felsefe ve Tanrı, 3. Bsk., İstanbul yay., İstanbul 2011.
Charles Alfred Coulson, Science and Christian Belief, Oxford University Press., Oxford 1958.
Dietrich Bonhoeffer, Prisoner For God:Letters And Papers From Prison, The Macmillan Company., Newyork 1959.
Ebu’l Hamid El-Gazzâlî, Filozofların Tutarsızlığı (Tehâfüt’ül felâsife), Çev. Mahmut Kaya, Hüseyin Sarıoğlu, Klasik yay., İstanbul, 2005
Ernest Simmons, “God of the Gaps”, Encyclopedia of Science and Religion ed. in Chef: J. Wentzel Vrede van Huyssteen, Thomson&Gale, Macmillan 2003.
Henry Drummond, The Ascent of Man, New York: James Pott& Co. Pub., 1908.
Ian G. Barbour, Bilim ve Din Çatışma-Ayrışma-uzlaşma, Çev. Nebi Mehdi, Mubraiz Camal, İstanbul 2004.
Ian G. Barbour, Religion and Science: Historical and Contemporary Issues (A Revised and Expanded Edition of Religion in Age of Science), New York 1997.
İbn Rüşd, Ebu’l Velid, Felsefe-Din ilişkileri (Faslu’l Makal – el Keşfan Minhaci’l edille), Haz. Süleyman Uludağ, Dergah yay., İstanbul 2004.
J. Hedley Brooke, Science and Religion, Cambridge 1991.
Jack Collins, “Miracles, Intelligent Design, and God-of-the- Gaps”, Perspectives on Science and Christian Faith, Volume 55, Number 1, March.
John Gribbin, Çoklu Evrenler: Kuantum Fiziğinin Evrenleri, Çev. Emin Karabal, Alfa yay., İstanbul, 2012.
John Polkinghorne, Belief of God in Age of Science, : Yale Nota Bene, New Haven 2003.
Nancey Murphy, “Divine Action in the Natural Order: Buridan’s Ass and Schrödinger’s Cat”, Philosophical Studies in Science and Religion: Philosophy, Science and Divine Action, ed. F. LeRon Shults, Nancey Murphy and Robert John Russell, Vol: 1, Leiden&Bostn: Brill, 2009. Nicholas Saunders, Divine Action and Modern Science, Cambridge 2002.
Pierre Simon Marquis de Laplace, A Philosophical Essays on Probabilities, Translated six French edition by Frederich Wilson Truscott and Frederich Lincoln Emory, John Wiley&Son., New York 1902.
Richard Dawkins, Tanrı Yanılgısı, Çev. KalistoTunç Tuncay Bilgin, Kuzey yay., İstanbul 2007.
Richard H. Bube, “Man Come of Age: Bonhoeffer’s Respoense To The God of The Gaps”, Journal Of The Evangelical Theological Society, vol: 14, 1971.
Robert Audi, The Cambridge Dictionary Of Philosophy, Cambridge University Press, Cambridge 2009.
Roger Penrose, Fiziğin Gizemi: Kral’ın Yeni Usu, Çev. Tekin Dereli, Ankara, 2000.
Roland Omnés, Quantum Philosophy: Understanding and Interpreting Comtemporary Science, translated: Arturo Sangalli, New Jersey: Princeton Universty Press 1999.
Şevki Işıklı, Kuantum Felsefesi: Postmodern Bilimin Doğuşu, Ankara 2012.
Thomas Tracy, “Creation, Providence And Quantum Chance,” Philosophical Studies in Science and Religion: Philosophy, Science and Divine Action, ed. F. LeRon Shults, Nancey Murphy and Robert John Russell, Vol: 1, Leiden&Bostn, Brill 2009.
Werner Heisenberg, İdealizm: Determinizmden Olasılığa Doğru Fizik ve Felsefe, Çev. M Yılmaz Öner, Belge yay., İstanbul 2000.
William Dembski, “Üçüncü Tür Açıklama: Bilimlerdeki Zeki Tasarım Kanıtlarının Saptanması”, Tasarım, Yazarlar: Michael J. Behe, William A. Dembski, Stephen Meyer, Çev. Orhan Düz, Gelenek yay., İstanbul 2004.