YAYLI ÇALGILARDA ESERE YÖNELİK YAY KULLANIMININ PLANLANMASI SÜRECİ

Araştırmanın amacı, yaylı çalgı eğitimi veren öğretim elemanlarının görüşleri doğrultusunda, esere yönelik yay planlaması eğitiminin mevcut durumu, eser içinde yayın çekme-itme ve bölgesel kullanımını belirleyen etkenleri ve esere yönelik yay planı sürecinin aşamalarının tespit etmektir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2021-2022 eğitim öğretim yılında Türkiye’de bulunan eğitim fakültelerinin müzik eğitimi bölümleri ve devlet konservatuvarlarında yaylı çalgılar eğitimi veren çalışmaya gönüllü 21 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılan araştırmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış ve elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, müzikal ifadelerin duyurulması ve icra kabiliyeti sağlanması yönünden esere yönelik yay planı eğitimi çok önemlidir. Konuya ilişkin yazılı kaynakların çok yetersiz olduğunu ifade eden öğretim elemanlarına göre eser içinde yayın çekilmesi ve itilmesi gereken yerlerin tespiti sürecinde öncelikle “eserin ölçü yapısı” önemlidir. Eser içinde yayın bölgesel kullanım planı sürecinde dikkat edilmesi gereken etkenlerin başında “eserin temposu” gelmektedir. Esere yönelik yay planı sürecinde öğretim elemanlarının temelde eserin notası ve müzikal yapısının incelenmesi, eserin temposu ve tartımların değerlendirilmesi ve son olarak yayın çekme-itme ve bölgesel kullanımının belirlenmesi olmak üzere bu üç aşamaya dikkat ettikleri görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

yaylı çalgılar eğitimi, yay teknikleri, yay kullanım planı, müzik eğitimi

The Process of Planning the Use of Bows for the Work in String Instruments

The aim of the study, in line with the opinions of the instructors who provide string instrument training, is to determine the current status of the bow plan training for the work. The study group consists of 21 instructors who volunteer for the study and provide string instruments education in the music education departments and state conservatories of the faculties of education in Turkey in the 2021-2022 academic year. In the research where a case study pattern was used from qualitative research methods, the data were collected with a semi-structured interview form and the obtained data were analyzed by content analysis method. According to the results obtained, bow plan training for the work is very significant in terms of announcing musical expressions and providing performance ability. According to the lecturers who stated that the written sources on the subject were very insufficient, the “measurement structure of the work” is important in the process of determining the places where the bow should be pulled and pushed in the work. The "tempo of the work" is one of the factors to be considered in the process of the regional use plan of the bow within the work.

Keywords:

string instruments training, bow techniques, bow usage plan, music education,

PDF

___

Çınardal, L. (2020). Viyolonsel öğretiminde kullanılan yay tekniklerinin Türk müziğine uyarlanması ve değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara. http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Erden, M. ve Akman, Y. (1996). Eğitim psikolojisi. Ankara: Arkadaş Yayınları.
Ertürk, S. (1993). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Meteksan Anonim Şirketi.
Fayez, S. (2001). Kuramdan uygulamaya başlangıç keman eğitimi teknik- ilke – yöntemler. Ankara: Yurtrenkleri
Karadeniz, C. K. (2011). Kemanda sağ el yay tekniklerinin kuramsal analizi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale. http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Kaya, E. E. (2010). Müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda makamsal etüd ve egzersizlerle viyolonsel eğitiminin uygulanabilirliği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi, Konya. http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Miled, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Sage Publications, Inc.
Nalbantoğlu, E. (2002). Keman eğitiminde parmaklandırmanın (duvate) ilkeleri, karşılaşılan problemler ve çözüm önerileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul. http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Taş, F. (2020). Yaylı çalgılar eğitiminde entonasyonu geliştirmeye yönelik kullanılan üç yöntemin karşılaştırılması. İdil, 76 (2020 Aralık): s. 1802–1820. doi: 10.7816/idil-09-76-04
Taşdemir, F. (2019). Eğitimde araştırma yöntemleri. Kürşad Y. ve Recep Serkan A. (Eds.), Verilerin Toplanması içinde (s.151). Ankara: Pegem Akademi.
Uçan, A. (1997). Müzik eğitimi. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
Ulucan, S. (2005). Kemanda yay tekniğinin temel bilgileri ve gelişimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul. http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Urhal, N. (2018). Viyolonsel eğitiminde başlangıç yay tekniklerinin eğitimci görüşleri doğrultusunda incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli. http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Uslu, M. (1998). Türkiye’de çalgı eğitiminin yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul. http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Üstün, E. (2010). Eğitim fakülteleri güzel sanatlar eğitimi bölümleri müzik eğitimi ana bilim dallarında uygulanmakta olan bireysel çalgı flüt eğitiminde karşılaşılan teknik problemlerin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya. http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Vural, R. ve Cenkseven, F. (2005). Eğitim araştırmalarında örnek olay (vaka) çalışmaları: Tanımı, türleri, aşamaları ve raporlaştırılması. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10), 25-38.
Yıldırım ve Şimşek (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.