MANDOLİNİN TARİHSEL GELİŞİM DÖNEMLERİ

Mandolin, uzun bir geçmişe sahip, dünyanın birçok bölgesinde yaygın biçimde kullanılan bir çalgıdır. Mandolinin kendine özgü bir sesi ve tınısının olması onun birçok müzik türünde kullanılmasını ve pratik olması amatör müzisyenler tarafından ilgi görmesini sağlamıştır. Mandolin aynı zamanda profesyonel bir performans çalgısı olarak birçok ülkenin farklı kademe eğitim kurumlarında yer almaktadır. Türkiye’de ise bir dönem müzik eğitiminde okul çalgısı olarak kullanılmış ama daha sonra gözden düşmüş, kullanımı giderek azalmıştır. Okul çalgısı olarak algılandığından çalgının performans boyutu gerilemiş buna paralel olarak zengin repertuarı ve performans tarihi ile ilgili bilgiler yetersiz kalmıştır. Bu nitel araştırma kaynak tarama ve doküman analizi / incelemesi yöntemleri kullanılarak bu boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Çalışmada daha çok yabancı kaynaklar kullanılarak mandolin tarihi analiz edilmekte, performans çalgısı olarak müzik kültürlerindeki rolü göz önünde bulundurulup çalgının çeşitli müzik eğitimi seviyelerinde kullanımı araştırılmaktadır. Verilerin çözümlenmesi ve yorumlanması betimsel yöntem kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre mandolin tarihi birkaç önemli döneme ayrılmakta ve her dönemin özellikleri belirlenmektedir. Mandolin tarihinde yer alan dönemlerin her biri, farklı bir repertuar ve farklı mandolin tekniklerinin kullanılmasıyla karakterize edilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Mandolin, Mandolin Tarihçesi, Telli-Mızraplı Çalgılar, Mandolin Gelişim Dönemleri, Mandolin Türleri

Historical Development Periods of the Mandolin

Mandolin is an instrument that has a long history and is widely used in many parts of the world. The fact that mandolin has a unique sound and timbre has enabled it to be used in many musical genres and its practicality has attracted the attention of amateur musicians. Mandolin is also taught as a professional performance instrument in various educational institutions of many countries. In Turkey, for a period of time mandolin was used as a school instrument in music education, but later it was discredited and its use has steadily declined. Since mandolin is perceived as a school instrument, its performance factor hasn't been thoroughly touched upon. At the same time, information on its rich repertoire and performance history is insufficient. This qualitative research aims to fill this gap by using source scanning and document analysis / review methods. In this study, the history of mandolin is analyzed using foreign sources, and the use of the instrument in various musical education levels is investigated by considering its role in musical cultures as a performance instrument. The analysis and interpretation of the data were carried out using the descriptive method. According to the results of the research, the history of mandolin is divided into several important periods and the characteristics of each period are determined. Each of the eras of mandolin history is characterized by the use of a different repertoire and different mandolin techniques.

Keywords:

Mandolin Mandolin History, Mandolin School, Plucked-String Instruments, Mandolin Development Periods, Types of Mandolins,

PDF

___

Adelstein, S. (1905). Mandolin Memories. San Francisco: Press of Jos. Winterburn co.
Agricola, M. (1529). Musica Instrumentalis Deudsch. Erişim Tarihi: 15 Aralık 2020, https://earlymusicmuse.com/mandore1of3/
Alfonso, X. (tarihsiz). Contigas de Santa Maria. Erişim Tarihi: 15 Aralık, 2020, https://earlymusicmuse.com/mandore1of3/
Aonzo, C. (tarihsiz). Erişim Tarihi: 21 Nisan, 2021, https://carloaonzo.com/biography
Bone, Ph. J. (1914). The Guitarand Mandolin: Biographies of Celebrated Playersand Composers. London: Schott & Co.
Henke, M. (1993). Das grosse Buch der Zupforchester. Munchen: Schwingenstein–Verlag.
Hornbostel. E. M. von, Sachs. C. (1914). Systematik der Musikinstrumente. Narodnıye muzıkalnıe instrumentı i instrumentalnaya muzıka (İ. Andler, Çev.) içinde (s. 229-261). Moskova: Sovetskiy kompozitor.
Kaptan, Z. ve Yöndem, S. (2010). Bağlama ve klasik gitarın öğretim süreçleri açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 21-46.
Lachmann, E. (1950). Collection of Historical Musical Instruments. Erişim Tarihi: 10 Ocak, 2021, https://www.christies.com/en/lot/lot-5426857
Laçinova, T. ve Pripuskova, E. (2015). Mandolina v zarubejnoy i oteçestvenniy muzıkalnoy kulture. Kratkiy istorıçeskiy oçerk. Voprosı Muzıkoznaniya: Teoriya. İstoriya. Metodika: Sbornik Nauçnıh Statey, 8, 60-78.
Le Roux, D. undBazin, J-P. (1988). Die Geschichte der Mandoline. Fritsch R. (Ed.), Mandolinen-Symposium içinde (ss. 13-18), Bundesakademie für Müzikalische Jugendbildung, Almanya.
McDonald, G. (2015). The Mandolin: a History. Australia: Graham McDonald Stringed Instruments.
Moçalova, E. (2018). Mandolinnoye i Domrovoye İspolnitelskoye İskusstvo: Puti Razvitiya i Vzaimodeystviya (Yayımlanmamış doktora tezi), RAM im. Gnesinıh, Moskova.
Munier, C. (1891). Scuola del Mandolino: Metodo Complete per Mandolin. Firenze.
Muzhçil, V. (2015). Akustiçeskaya struktura zvukoobrazovaniya v instrumentovadenii i instrumentovke. Harkovskiy Nazionalnıy Universitet İskusstv im. İ.P. Kotlyarovskogo, 4, 74-79.
National Music Museum. Erişim Tarihi: 10 Ocak, 2021, http://collections.nmmusd.org/PluckedStrings/Mandolins/StradMandolin/StradMandolin.htm
Orlandi, U. ve Mandonico C. (1998). R. Calace. Works for Mandolin Quartetand Mandolin Orchestra. Italy: Nuova Era Records.
Öztürk, O. M. (2020). Mandolinle Muasırlaş(tır)mak: Türkçülüğün Mûsikî Sahasındaki Programı Işığında Köy Enstitülerinde Müzik Eğitimi. Etnomüzikoloji Dergisi, 3(1), 18-55.
Say, A. (2001). Müzik Öğretimi. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
Say, A. (2009). Müzik Sözlüğü. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
Shibata, T. (2009) II Mandolin in Giappone un Profile Storico. Plectrum, 3, 12–13.
Skroznikova, A. (2014). Mandolina: novaya zhizn v yarkih kraskah. Teatr, Zhivopis, Kino, Muzıka, 3, 202-208.
Sözbilir, M. (2009). Nitel Veri Analizi. Erişim Tarihi: 10 Ocak, 2021,https://fenitay.files.wordpress.com/2009/02/1112-nitel-arac59ftc4b1rmada-veri-analizi.pdf
Sparks, P. (1995). The Classical Mandolin. New York: Oxford UniversityPress.
Sparks, P. (2013). Claraross, Mabel Downing and Ladies’ Guitar and Mandolin Bands in Late Victorian Britain. Early Music, 41(4), 621–632. The Metropolitan Museum of Art. Erişim Tarihi: 31 Mayıs, 2021, https://www.metmuseum.org/art/collection/search/503849
Tyler, J. and Sparks, P. (1989). The Early Mandolin. New York: Oxford University Press.
Virdung, S. (1511). Musica Getutscht. Erişim Tarihi: 15 Aralık, 2020, https://earlymusicmuse.com/mandore1of3/
Volskaya, T. (2006). PamyatiYasuo Kuwahara. Narodnik 3 (53), 43–44.
Wilden–Hüsgen, M. (1988). Die Instrumentaltechnik der Mandoline anhand der Mandolinenschulen des 18., 19. und 20. Jahrhunderts. Fritsch R. (Ed.), Mandolinen-Symposium içinde (57-62), Bundesakademie für Müzikalische Jugendbildung, Almanya.
Wilden–Hüsgen, M. (1990). Die Barockmandoline. Germany: TheoHüsgen.
Wilden–Hüsgen, M. (1992). Workshop Barockmandoline. Fritsch R. (Ed.), 2. İnternationales Mandolinen- Symposium içinde (ss. 12-19), Bundesakademie für Müzikalische Jugendbildung, Almanya.
Wilden-Hüsgen, M. ve Hermans, A. (2003). Die Frau, die der Mandoline einen Neuen Weg Bahnte. Annemie Hermans, Musikleiterin des Nederland Ver-Bond van Mandoline-Orkesten, Sprach mit Prof. Marga Wilden-Hüsgen. Concertino. 56(3), 126-129.
Woll, A. Meisterwerkstatt für Mandolinen und Mandolen. Erişim Tarihi: 15 Aralık, 2020, https://en.woll-mandolinen.de/seiffert/