Bu makalede Barı? Manço’nun, Anglo-Amerikan popüler müzik tarzları içinde armonize edilmi? türkü yorumlama yönündeki çalı?maları, Türkçülü ?ün ‘milli musiki programı’ kapsamında, Cumhuriyet idarecilerince gerçekle ?tirilmek istenen musiki inkılabı hedefi çerçevesinde ele alınmaktadır. Cumhuriyet’in etkili ideologlarından Ziya Gökalp, Garp medeniyetine tabi kılınmı? yeni Türk toplumunun müziksel be?eni ve alı?kanlıklarının de?i?tirilmesi için, Türkçüler tarafından takip edilmesi gereken milli bir program ortaya koymu?tur. Bu programa göre Türkçülerin ilk görevi, popülist bir siyasi hareket olarak benimsedikleri halka do?ru gitme anlayı?ının gere?i olarak türkülerin derlenmesini sa?lamaktı. Türkçülerin ikinci ve asıl vazifeleri ise, derlenen türkülerin Batı müzi?ini bilen besteciler tarafından uyumlu hale getirilmesini sa?lamaktan olu?maktaydı. Bu iki görev, temel olarak müzikte devrim yapmak olarak anla?ılmaktaydı. Medeniyet ve toplumla beraber müzi?in de devlet eliyle de?i?tirilmesi amaçlanmı?tı. Bu de?i?imde asıl amaç, batılı hayat tarzını toplumun geni? kesimlerine yaymaktır. Bu nedenle müzik devrimi, aslında, müzikte batılıla?manın resmi bir politika olarak gerçekle?tirilmesinin bir sembolüdür. Bu nihai hedefi sa?lamaya yönelik siyasi giri?imler, iki karakteristik e?ilim dâhilinde geli ?me göstermi?tir. Bunlardan ilki, Avrupa klasik müzi?ini temel alan ve Tanzimat yıllarından ba?layıp ?kinci Dünya Sava?ına de?in etkili olan elitist, kompozitör-merkezli e?ilimdir. ?kincisi ise ?kinci Dünya Sava?ı sonrasında ana akım haline gelen Anglo-Amerikan popüler müziklerini temel alan, ?arkı yazarı-merkezli, popülist ve konsumerist e?ilimdir. Hızlı bir ?ekilde Batı'ya benzemeyi hedefleyen Batılıla?ma sürecinde, ilk a?ama Avrupa merkezcilikle ?ekillenirken, ikinci a?amaya Amerika-merkezcilik damgasını vurmu?tur. ?kinci e?ilim ve a?amada, Türkiye'de toplumun ve müzi?in Batılıla?masında Amerikan ya?am tarzını, kültürünü ve tüketimalı?kanlıklarını yaygınla?tırmaya yönelik uygulamaların tüm sürece hâkim oldu?u görülmektedir. Her iki e?ilimde türkülerin armonize edilmesi meselesine i?levsel açıdan gösterilen popülist ilginin ideolojik analizi, bu makalenin temel problemini olu?turmaktadır. Çünkü siyasi, ekonomik, toplumsal ve kültürel Batılıla?ma açısından bakıldı?ında, sadece “aparat” olarak kullanılan müzik tarzında bir de?i?im ortaya çıkmı?tır ve politik de?i- ?imin ibresi, klasik müzikten popüler müzi?e kaymı?tır. Kendisini bir “asfalt ozanı” olarak tanımlayan ve Anglo-Amerikan müzik tarzları içinde kendi ?arkıları yanında armonize edilmi? halk ?arkıları da söyleyen Barı? Manço’nun üstlendi?i kültürel misyon ile resmi ideolojinin müzik devrimi yoluyla temin etmek istedi?i sosyal de?i?im misyonu arasında mükemmel bir uyum oldu?u bir gerçektir. Bu benzerlik, nihai batılıla?ma açısından toplumsal de?i?imin mümkün olan en hızlı yoldan gerçekle?mesini bekleyen resmi ideolojinin, popüler müzi?i daha etkili bir araç olarak benimseyip desteklemesini sa?lamı? görünmektedir. Bu ?artlar çerçevesinde Manço, sonuç olarak, ABD-merkezli batılıla?manın Türk toplumu tarafından benimsenmesinde önemli bir rol oynamakla kalmayıp, aynı zamanda resmi müzik devriminin popüler müzik aracılı?ıyla gerçekle?tirilmesine de öncülük etmi?tir.

In this article, Barı? Manço’s efforts to sing harmonized Turkish folk songs in Anglo-American popular music styles are discussed within the scope of ‘the music revolution’ that the Republican administrators want to realize within the framework of ‘the program of Turkism in the field of music.’ Ziya Gökalp, one of the most influential ideologists of the Republican Turkey, developed a nationalist program that Turkists should follow in order to change the musical habits and tastes of the new Turkish society subordinated to the Western civilization. According to this program, the first task of the Turkists was to ensure the collection of folk songs as a requirement of the understanding of going towards the people they adopted as a populist political movement. The second and main duties of the Turkish nationalists consisted of ensuring that the compiled folk songs were harmonized by composers who knew Western music. These two tasks were called the music revolution for the rulers of the new state. It was aimed to change music by the state together with civilization and society. The main purpose of this change was to spread the western lifestyle to large segments of society. Therefore, the music revolution was a symbol of the concrete goal of realizing westernization in music as an official policy. These political initiatives for achieving the ultimate goal, in Turkey, showed an improvement within two characteristic trends. The first was the elitist and composer-centered trend based on European classical music from the years of Tanzimat to the Second World War, and the other is the populist, consumerist and songwriter-centered trend based on Anglo-American popular music styles, which became mainstream after the Second World War. the process of Westernization which aims to resemble the West rapidly, the first phase was shaped by Eurocentrism, while the second phase was marked by Americentrism. In the second trend and phase, it seems that the practices towards spreading the American lifestyle, culture and consumption habits dominate the whole process in the Westernization of society and music in Turkey. The ideological analysis of the functional populist concern for the harmonization of folk songs in both trends is the main problem of this article. Because, from the point of view of political, economic, social and cultural westernization, there has been a change in music style used only as apparatus and the needle of political change has shifted from classical to popular music. It is a fact that there is a perfect harmony between the cultural mission undertaken by Barı? Manço, who describes himself as an ‘asphalt bard’ and sings harmonized folk songs beside his own songs in Anglo-American musical styles, and the mission of social change that the official ideology wants to achieve through the music revolution. This similarity seems to have enabled the official ideology to adopt and support popular music as a more effective tool, seeking to achieve social change as quickly as possible in terms of ultimate Westernization. Under these circumstances, Manço, as a result, did not only play an important role in the adoption of US-based westernization by Turkish society but also led the realization of the official music revolution through popular music.