Osmanlı Sinemasına Dair Arkeolojik Bir Kazı

Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölüm Başkanı Doç. Dr. İsmail Arda Odabaşı’nın Milli Sinema: Osmanlı’da Sinema Hayatı ve Yerli Üretime Geçiş isimli eseri, 2017 yılının Ekim ayında Dergâh Yayınları’ndan çıkmıştır. 216 sayfalık kitapta önsöz ve giriş bölümlerini değişik uzunluklarda ve birbiriyle ilişkili 18 bölüm, sonuç, ekler, kaynakça ve dizin izlemektedir.Kitap, Türkiye sinema tarihinin nispeten karanlıkta kalmış erken dönemlerine odaklanmaktadır. “Giriş” bölümünde kitabın konusu, amacı ve metodolojisi, sinema tarihyazımına yazarın yaklaşımı ve kullanılan kaynaklar üzerinde durulur. Mevcut sinema tarihi literatürünün eleştirel bir okumaya tabi tutulması gerektiği görüşündeki yazar, birincil kaynakların ve mikro ölçekte çalışmaların önemini vurgulayarak bir medya arkeolojisi yürütülmesi gerektiğini savunmakta, sinemanın filmden ibaret olmadığını, çok boyutlu ve katmanlı toplumsal ve tarihsel bir varlık olduğunu vurgulamaktadır. Kitabın ilerleyen bölümlerinden de anlaşıldığı üzere, olgu ve dolayısıyla belge temelli bir sinema tarihyazımı önermektedir. Kavramsal ve kuramsal açılımlar ancak tarihsel olgular üzerine inşa edilebilecektir. Kitap, Osmanlı döneminde sinema hayatı ve özellikle de I. Dünya Savaşı dönemini konu edinmektedir. Bu odaklanmada 1917-18 yıllarına tarihlenen ilk kurmaca filmlerin üretim ve gösterim süreci merkeze oturtulmuştur. Diğer bir deyişle, Osmanlı/Türk sinemasında yerli üretime geçiş süreci çalışmanın temel sorunsalıdır. 

___

  • Odabaşı, İ. A. (2017). Milli Sinema: Osmanlı’da Sinema Hayatı ve Yerli Üretime Geçiş. İstanbul: Dergâh Yayınları.