Erkan PEHLİVAN, Burak METE, Betül FIRINCI, Esra DOĞAN

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE ORTOREKSİYA NERVOZA YAYGINLIĞI VE SAĞLIK OKURYAZARLIĞI İLE İLİŞKİSİ

Amaç: Gençlerde yeme bozuklukları sık görülmektedir. Henüz yeme bozukluğu olarak sınıflandırılmamış ortoreksiya nevroza sağlıklı beslenme takıntısı olarak bilinir. Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinde ortoreksiya sıklığını saptamak ve sağlık okuryazarlığı ile ilişkisini tespit etmektir. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipte olan bu çalışma 1014 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Öğrenciler tabakalı küme örnekleme yöntemi ile seçilmiştir ve gözlem altında uygulanan anket; sosyodemografik bölüm, ORTO-15 ölçeği ve Sağlık Okuryazarlığı ölçeklerinden oluşmaktadır. Verilerin analizinde SPSS 22 kullanılmıştır. Bulgular: Öğrencilerde ortoreksiya sıklığı %12.2 (erkelerde %12.6, kadınlarda 12.0) olarak bulunmuştur. Öğrencilerin %80’i yetersiz sağlık okuryazarıdır. Düşük düzeyde sağlık okuryazarlığı olanlar ORTO-15 ölçeğinden düşük puan almışlardır (p = 0.001). Düzenli spor yapanlarda ve beslenme konusunda uzmanlardan bilgi alan kişilerde ortoreksiya eğiliminin daha fazla olduğu görülmüştür. Sonuç: Bu çalışmada ortoreksiya sıklığı %12 olarak bulunmuştur. Ortoreksiya düzenli spor yapanlarda, doktor ve diyetisyenlerden bilgi alanlarda daha fazladır. Ayrıca sağlık okuryazarlığının ortoreksiyadan düşük seviyede koruyucu olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Beslenme bozuklukları, sağlık okuryazarlığı

PREVALENCE OF ORTHOREXIA NERVOSA AND ITS RELATIONS WITH HEALTH LITERACY IN UNIVERSITY STUDENTS

Eating disorders are more common among young people. Orthorexia nervosa is known as a nutritional obsession that has not yet been classified but has been considered as eating disorder. The purpose of this study is to determine the frequency of orthorexia among university students and to examine its relationship to health literacy. This cross-sectional study was conducted on 1014 university students. The students were randomly selected by stratified cluster sampling method and the questionnaire covering the demographic characteristics of the students with ORTO-15 scale and the European Health Literacy Survey (HLS-EU) were applied under observation. SPSS 22 were used to analyze the data. The prevalence of ortorexia was 12.2% (12.6% for male, 12.0% for female). 80% of them were found to have inadequate health literacy. Those having a low level of health literacy also received a low score on the ORTO-15 scale. It was observed that orthorexia was more common among people who had regular sports and doctor-dietician as information source. The frequency of orthorexia was found to be 12% in this study. It was found that orthorexia was higher among the regular sportsmen and those who got information from doctors and dieticians. Moreover, it can be said that the increase in the level of health literacy is at a low level of protection from orthorexia

Keywords:

Feeding and eating disorders health literacy, students,

PDF

___

1. Chaki B, Pal S, Bandyopadhyay A. Exploring scientific legitimacy of orthorexia nervosa: a newly emerging eating disorder. Journal of Human Sport and Exercise [Internet]. Journal of Human Sport and Exercise; 2013;8(4):1045–53. Available from: http://dx.doi.org/10.4100/jhse.2013.84.14
2. Varga M, Thege BK, Dukay-Szabó S, Túry F, van Furth EF. When eating healthy is not healthy: orthorexia nervosa and its measurement with the ORTO-15 in Hungary. BMC Psychiatry [Internet]. Springer Nature; 2014 Feb 28;14(1). Available from: http://dx.doi.org/10.1186/1471-244x-14-59
3. Ergin G. Sağlık personeli olan ve olmayan bireylerde ortoreksiya nervosa sıklığı araştırması. Yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik anabilim Dalı, Ankara, 2014.
4. Freudenberg N. Priority actions for the non-communicable disease crisis. The Lancet [Internet]. Elsevier BV; 2011 Aug;378(9791):565. Available from: http://dx.doi.org/10.1016/s0140-6736(11)61283-x
5. Kickbusch I, Kökény M. Global health diplomacy: five years on. Bulletin of the World Health Organization [Internet]. WHO Press; 2013 Mar 1;91(3):159–159A. Available from: http://dx.doi.org/10.2471/blt.13.118596
6. Donini LM, Marsili D, Graziani MP, Imbriale M, Cannella C. Orthorexia nervosa: Validation of a diagnosis questionnaire. Eating and Weight Disorders - Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity [Internet]. Springer Nature; 2005 Jun;10(2):e28–e32. Available from: http://dx.doi.org/10.1007/bf03327537
7. Arusoğlu G, Kabakçi E, Köksal G, Merdol T K, Turk Psikiyatri Dergisi 2008 Ortoreksiya Nervoza ve Orto-11'in Türkçeye Uyarlama Çalışması 19(3).
8. Okyay P, Abacıgil F, Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenilirlik Ve Geçerlilik Çalışması 1. Baskı ANKARA ISBN : 978-975-590-594-5 Sağlık Bakanlığı Yayın No : 1025 Baskı : 1 2016
9. Dell’Osso L, Carpita B, Muti D, Cremone IM, Massimetti G, Diadema E, et al. Prevalence and characteristics of orthorexia nervosa in a sample of university students in Italy. Eating and Weight Disorders - Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity [Internet]. Springer Nature; 2017 Nov 13;23(1):55–65. Available from: http://dx.doi.org/10.1007/s40519-017-0460-3
10. Ramacciotti CE, Perrone P, Coli E, Burgalassi A, Conversano C, Massimetti G, et al. Orthorexia nervosa in the general population: A preliminary screening using a self-administered questionnaire (ORTO-15). Eating and Weight Disorders - Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity [Internet]. Springer Nature; 2011 Jun;16(2):e127–e130. Available from: http://dx.doi.org/10.1007/bf03325318
11. Tremelling K, Sandon L, Vega GL, McAdams CJ. Orthorexia Nervosa and Eating Disorder Symptoms in Registered Dietitian Nutritionists in the United States. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics [Internet]. Elsevier BV; 2017 Oct;117(10):1612–7. Available from: http://dx.doi.org/10.1016/j.jand.2017.05.001
12. Dittfeld A, Gwizdek K, Koszowska A, Nowak J, Brończyk-Puzoń A, et al. Assessing the Risk of Orthorexia in Dietetic and Physiotherapy Students Using the BOT (Bratman Test for Orthorexia). Pediatric Endocrinology Diabetes and Metabolism [Internet]. PROQURAT Andrzej Prokurat; 2016;22(1):6–14. Available from: http://dx.doi.org/10.18544/pedm-22.01.0044
13. Malmborg J, Bremander A, Olsson MC, Bergman S. Health status, physical activity, and orthorexia nervosa: A comparison between exercise science students and business students. Appetite [Internet]. Elsevier BV; 2017 Feb;109:137–43. Available from: http://dx.doi.org/10.1016/j.appet.2016.11.028
14. Dalmaz M, Tekdemir Yurtdaş G. Prevalence Of Orthorexıa Nervosa Symptoms Among People Who Exercıse In Gyms. Internatıonal Refereed Journal Of Orthopaedıcs Traumatology And Sports Medıcıne [Internet]. Guven Plus Grup Danismanlik, A.S.; 2015 Aug 30;(4):23–23. Available from: http://dx.doi.org/10.17372/otshd.2015412556
15. Morris M, Clark N, Silliman K, et al. Prevalence of orthorexia nervosa among students at a rural university The FASEB Journal 2014 (1021.10) 28(1 Supplement), 1021-10. 16. Dell’Osso L, Abelli M, Carpita B, Massimetti G, Pini S, Rivetti L, et al. Orthorexia nervosa in a sample of Italian university population. Rivista di psichiatria 2016 51(5), 190-196.
17. Segura-Garcia C, Ramacciotti C, Rania M, Aloi M, Caroleo M, Bruni A, et al. The prevalence of orthorexia nervosa among eating disorder patients after treatment. Eating and Weight Disorders - Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity [Internet]. Springer Nature; 2014 Dec 28;20(2):161–6. Available from: http://dx.doi.org/10.1007/s40519-014-0171-y