Soner ALADAĞ, M Pınar KUZGUN, Gürkan KUŞCUOĞLU

Hayat Bilgisi Dersinde Estetik Değerinin Kazandırılmasına İlişkin Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri

Bu çalışmanın amacı, hayat bilgisi dersinde estetik değerinin kazandırılmasına ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşlerini tespit etmektir. Araştırma, nitel bir araştırma olmakla birlikte benimsenen yaklaşım, olgu bilim (görüngübilim, fenomenoloji) desenidir. Araştırmanın çalışma grubunda Aydın ilinde iki farklı ilkokulda görev yapan 10 sınıf öğretmeni yer almıştır. Çalışma grubu, amaçlı örneklem türü olan ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. İlkokul 5. sınıf Sosyal Bilgiler dersi programında “Kültür ve Miras” öğrenme alanında doğrudan verilecek değer olarak yer alan estetik değeri, Milli Eğitim Bakanlığı kararı ile 2015-2016 eğitim-öğretim yılından itibaren kademeli olarak İlkokul 3. Sınıf Hayat Bilgisi dersi programında da kazandırılması hedeflenen değerlerden biri olarak programda yerini almıştır. Bu gelişme doğrultusunda çalışmanın örneklem kriterleri; çalışma grubunda yer alacak olan sınıf öğretmenlerinin, öğretmenlik mesleğinde 5.sınıfları da okutmuş olması şeklinde belirlenmiştir. Çalışmanın verileri, nitel araştırmaya dayalı olan yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde ise içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda sınıf öğretmenlerinin estetik değerine obje ve davranış odaklı anlamlar yükledikleri ortaya çıkmıştır. Ayrıca Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler öğretim programlarında estetik değerine ilişkin örnek etkinlik ve uygulamaların yetersiz olduğunu belirtmişlerdir. Estetik değerinin daha erken yaştan itibaren kazandırılması gerektiği ortaya çıkmıştır. Örtük programın estetik değerini kazandırmada önem arz ettiği belirtilmiştir. Sınıf öğretmenleri, estetik değerinin aktarımında etkili faktörlerin en başında ailenin geldiğini sonra sırası ile öğretmen, yöntem, materyal ve çevre etmenlerinin etkili olduğunu düşünmektedirler. Ayrıca öğretmenlerin değeri aktarmada yaşadıkları güçlüklerin başında, aile kaynaklı sorunlar gelmektedir.

Anahtar Kelimeler:

sınıf öğretmeni, hayat bilgisi, değer eğitimi, değer, estetik

PDF

___

Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının İlköğretim 2. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Akbaş, O. (2011). Sosyal Bilgilerde Değerler ve Öğretimi. Bayram Tay – Adem Öcal (Ed). Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s. 343-370). Ankara: Pegem
Aladağ, S. (2009). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretiminde Değer Eğitimi Yaklaşımlarının Öğrencilerin Sorumluluk Değerini Kazanma Düzeyine Etkisi. (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Bacanlı, H. (2006). Duyuşsal Davranış Eğitimi(3. Baskı). Ankara: Nobel
Balcı, F. A. Yanpar Yelken, T. (2013). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında Yer Alan Değerler ve Değerler Eğitimi Uygulamaları Konusunda Öğretmen Görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 14(1), 195-213
Büyüköztürk, Ş.,Kılış Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem
Çelik, F. (2010). 5.Sınıf Sosyal Bilgiler Programında Sorumluluk, Estetik ve Doğal Çevreye Duyarlılık Değerlerinin Kazandırılmasına İlişkin Öğrenci ve Öğretmen Görüşleri(Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir
Deveci Danış, E. (2007). İlköğretim İkinci Kademe Görsel Sanatlar Eğitimi Estetik Beğeninin Geliştirilmesinde Materyal Kullanımının Yeri, Önemi ve Uygulanması(Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya
Erinç, S. (1995). Resim Eleştirisi Üzerine. İstanbul: Hil Yayınları.
Güden, Z. (2013). Hz. Ali Cenknamelerinin Estetik Değerler Bakımından İncelenmesi (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya
Karaahmet Balcı, S.(2015). Sanat Eğitimi Alan Bireylerde Estetik Algı Oluşturmak İçin Görsel Kültür Eğitiminin Gerekliliği. The Journal of Academic Social Science Studies, 36, 465-477.
Kılcan, B. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Değerlere İlişkin Öğrenci Algılarının İncelenmesi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Kocamanoğlu, D.Ö. (2014). Öğrenme Merkezleri Kullanılarak Oluşturulan Bir Okul Öncesi Eğitim Sınıfında Çocukların Sanat Ürünlerinin İncelenmesi ve Estetik Yargılarının Belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Kuşdemir, Y. (2015). İlkokul Sosyal Bilgiler ve Hayat Bilgisi Öğretim Programlarında Değer Eğitiminin Yeri. Mevlüt Gündüz (Ed.), Değerler Eğitimi içinde (s.69-87). Ankara: Maya
Kuşdil, M.E., Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk Öğretmenlerin Değer Yönelimleri ve Schwartz Değer Kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15 (45), 59-76
Lıckona, T. (1991). Educating for character. New York: Bantam Books
Mazman Budak, F. (2012). Sosyal Bilgiler Dersinde (7. Sınıf) Doğal ve Kültürel Varlıklar Aracılığı İle Estetik Değer Eğitimi (Tokat Örneği). (Doktora tezi). Atatürk Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum
MEB.(2005). İlköğretim 1., 2. ve 3. Sınıflar Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı ve Öğretmen Kılavuzu. Ankara: Talim Terbiye Kurul Başkanlığı
MEB.(2015). İlkokul Hayat Bilgisi Dersi 1, 2 ve 3. Sınıflar Öğretim Programı.Ankara: Talim Terbiye Kurul Başkanlığı
Okan Akın, N. (2006). İlköğretim Görsel Sanatlar Eğitiminde Estetik Öğretimi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Saygılı, G. (2015). Değerlerin Tanımı, Özellikleri ve Sınıflandırılması. Mevlüt Gündüz (Ed.), Değerler Eğitimi içinde (s.1-17). Ankara: Maya
TDK. (2015). Büyük Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts adresinden alınmıştır.
Tozlu, N. (1992). Eğitim Problemlerimi Üzerine Düşünceler. Van: Yüzüncü Yıl
Üniversitesi Yayınları.
Tuna, S. (2007). Estetik Algı ve Beğeni Gelişimi Açısından, İlköğretimde Sanat Eleştirisi Öğretimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40 (1), 121-133
Tunalı, İ. (1993). Estetik. İstanbul: Remzi
Yıldırım, A., Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin