HUKUKUN KADINA BAKIŞI: ERGEN VE EŞİT OLAMAMA HALİ

Hukuk, özgürlük alanını belirlemek adına insanın etrafına bir harita çizer. Kadınların hak ve özgürlük alanlarını düzenleyen bu haritalar birer kırpıntı halindedir. Burada, yargı kararlarında karşılaştığımız örneklerden hareket ederek günümüz ile geçmiş arasında pek büyük farklılıkların olmadığını, hukukun kadına bakışında hep cinsiyetçi bir özür olduğunu vurgulamak istiyoruz. Geçmiş uygarlıkların yasalarında kadına ilişkin düzenlemeler ile bu gün hukuk dilinde kullanılan bazı ifadelerin benzerliği; içinde yaşadığımız hukuk sisteminin kadına bakışını somutlaştırmaktadır. Bunlar içerisinde en bilineni “davalının kız çıkamaması” ifadesidir. Bu ifade, şüphesiz küçültücü ve kadın bedeni üzerindeki tahakkümü belirleyicidir. Yargıtayımız, zifaf gecesi bakire çıkmamayı kadında lazım gelen vasfın bulunmaması olarak değerlendirmiştir. Başka bir kararda; “…davalı (kadın) haklı bir nedenle haneye dönmediğini kanıtlayamamış, terkten birbuçuk yıl geçmiş, dövme hakaret etkisini kaybetmiştir (!)” yorumu ile kadınların maruz kaldığı şiddetin maddi ve manevi acısı zamansal olarak ölçülmüştür. Bu kararların derinlerinde -tıpkı Venüs heykeli gibi- dokunamayan ama dokunulabilen kadının dramı okunmaktadır.

Attitude of Law to Women: Not to Be Adolescent and Equal

___

  • Immanuel Kant, “Aydınlanma Nedir(?)” Sorusuna Yanıt (1784), Seçilmiş Yazılar içinde, Çev. Nejat Bozkurt, Remzi Y., İstanbul, 1984, s. 213 vd.
  • Leonore Davidoff, Feminist Tarih Yazımında Sınıf ve Cinsiyet, Haz. Ayşe Durakbaşa, İletişim Y., İstanbul, 2002, s. 209.
  • Platon, Timaios, Çev. Erol Güney-Lütfi Ay, Cumhuriyet Dünya Klasikleri, İstanbul, 2001, s. 43.
  • Genevieve Lloyd, Erkek Akıl Batı Felsefesinde “Erkek” ve “Kadın”, Çev. Muttalip Özcan, Ayrıntı Y., İstanbul, 1996, s. 26.