EVLİLİK BİRLİĞİNDE EŞLERDEN BİRİSİNİN BAZI MALVARLIĞI DEĞERLERİ ÜZERİNDEKİ TASARRUF YETKİSİNİN SINIRLANDIRILMASI

Medeni Kanun’da evlilik birliğini korumak amacıyla çeşitli hükümler yer almaktadır. MK. m. 199 hükmü de bunlardan birisidir. Kanun koyucu, söz konusu düzenlemeyi yaparak eşlerden birisinin yapacağı tasarruf işlemleri ile evlilik birliğini ekonomik açıdan tehlikeye düşürmesinin önüne geçmek istemiştir. Evlilik birliğinde eşler MK. m. 193 gereğince birbirleriyle ve üçüncü kişilerle kural olarak her türlü hukuki işlemi yapabilirler. Ancak bu kuralın istisnaları da bulunmaktadır. İşte MK. m. 199 bu istisnalardan birisidir. Kanun koyucunun böyle bir istisna getirmesinin nedeni evlilik birliğini ekonomik yönden korumaktır. Gerçekten söz konusu hükmün amacı birinci fıkrasından da anlaşıldığı üzere, “Ailenin ekonomik varlığının korunması veya evlilik birliğinden doğan maddi bir yükümlülüğün yerine getirilmesini” sağlamaktır. Bu amacı gerçekleştirmek için de yapacağı tasarruf işlemleri ile ailenin ekonomik varlığını tehlikeye düşürmesi muhtemel olan veya evlilik birliğinden doğan mali bir yükümlülüğünü yerine getirmeyen eşin, adı geçen işlemleri geçerli bir Şekilde yapabilmesi diğer eşin rızasına bağlı kılınmıştır. Ancak bu bağlı kılınma, bir başka ifadeyle eşin bazı mal varlığı değerleri üzerinde tasarruf yetkisinin sınırlandırılması, kendiliğinden gerçekleşmeyip, diğer eşin talepte bulunması ve hâkimin karar vermesi halinde mümkün olacaktır. Çalışmamızda, eşlerden birisinin tasarruf yetkisinin sınırlandırılmasının hukuki niteliği, şartları ve buna bağlı sonuçlar ele alınmıştır.

Limitation of One Spouse’s Power of Disposition Over Some of The Patrimonies within the Marriage Union

___

  • BRÄM, V./HASENBÖHLER, F., Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch Zivilgesetzbuch (Zürcher Kommentar), Bd. II, Familienrecht, Teilbd. 1c, Die Wirkungender Ehe im allgemeinen, Zürich 1998, Art. 178, N. 31.
  • HAUSHEER, H./REUSSER R./GEISER, T., Berner Kommentar, Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht, Bd. II, Das Familienrecht, 1. Abt., Das Eherecht, 2. Teilbd., Die Wirkungen der Ehe im allgemeinen, Art. 159-180 ZGB, Bern 1999, Art. 178, N. 13.
  • GÜMÜŞ, M. A., Türk Medeni Kanununun Getirdiği Yeni Şerhler, Birinci Basıdan İkinci Tıpkı Bası, İstanbul 2007, s. 79.
  • KILIÇOĞLU, A. M., Türk Medeni Kanunu‟nda Diğer Eşin Rızasına Bağlı Hukuksal İşlemler ve Yasal Alım Hakkı, Ankara 2002, s. 34.
  • BARLAS, N., “Yeni Türk Medeni Kanunu Hükümleri Çerçevesinde Eşler Arası Hukuki İşlem Özgürlüğü ve Sınırları”, Prof. Dr. Necip Kocayusufpaşaoğlu İçin Armağan, Ankara 2004, s. 133.
  • AYAN, S., Evlilik Birliğinin Korunması, Ankara 2004, s. 266.