Sinem SALAR, Ayla GÜnAL, Serkan PEKÇETİn, Meral HuRİ, Babak Kashefi MEHR, Gülfer KATIRCIBAŞI, Mine UYANIK

Yaşlılarda Aktivite, Çevre ve Yaşam Memnuniyeti İlişkisi

Bu çalışmanın amacı aile yaşam merkezine kayıtlı olan yaşlıların aktivite, çevre ve yaşam memnuniyeti ilişkisini belirlemektir. Gereç ve yöntemler: Çalışmaya 60 yaş ve üzeri 55 kişi katıldı. Katılımcılara çalışmacılar tarafından oluşturulan aktivite analizi anketi uygulandı ve bu aktivitelerdeki performans ve tatmin Kanada Aktivite Performans Ölçümü (COPM) ile değerlendirildi. Bireylerin yaşadıkları çevrede karşılaştıkları problemler Craig Hastanesi Çevresel Faktörler Anketi ile incelenirken; yaşam memnuniyeti Yaşam Memnuniyet Skalası ile değerlendirildi. Sonuçlar: Katılımcıların yaşam memnuniyeti ve aktivitelere katılma düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmadı (p>0,05). Bununla birlikte aktivitelerin önem derecesi ile yaşam memnuniyeti arasında anlamlı ilişkilerin olduğu aktiviteler tespit edildi. Kendine bakım aktivitelerini bağımsız yapan, kültürel aktivitelere katılan, akşam saatlerinde televizyon izleyen bireylerin yaşam memnuniyetleri yüksek olarak bulundu (p<0,05). Çevresel problemlere ilişkin olarak en fazla problemin politikalarda, en az problemin ise olumsuz tutumlarda olduğu saptandı. Yaşam memnuniyeti ile çevresel faktörler toplam puanı, çevresel faktörlerin alt grubu fiziksel çevre/ortam ve hizmetler arasında anlamlı ilişkiler bulundu. Tartışma: Yaşlıların önem verdikleri aktivitelere katılımlarının, yaşam memnuniyetlerini etkileyebileceği görülmektedir. Bu çalışma yaşlı bireylerin yaptıkları aktivitelerle birlikte aktiviteye verdikleri önemin de değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymuştur. Bununla birlikte, yaşlı bireylerin yaşam memnuniyetini arttırmak amacı ile aktiviteyi etkileyen çevresel faktörlerle ilgili ergoterapi değerlendirme ve müdahalelerinin önemli olduğu düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler:

Yaşlı, Aktivite, Çevre

Relationship Between Activity, Environment and Life Satisfaction in Older Adults

The aim of this study was to determine the relationships between activities, environment and life satisfaction of older adults who were registered to a family life centre. Materials and Methods: Fifty-five olderadult aged sixty years and over were participated to the study. Activity Analysis Questionnaire was used which was developed by the researchers. The performance and the satisfaction from the given activities was assessed by Canadian Occupational Performance Measure. Craig Hospital Inventory of Environmental Factors was used to analyze the problems that older-adults encountered in their environment; the Life satisfaction was assessed with Life Satisfaction Scale. Results: No significant relationship between participants’ life satisfaction scores and activity participant levels were found (p>0.05). However, significant correlation between level of activity importance and life satisfaction scores were found. The higher levels of life satisfaction were reported by older adults who were independent in self-care activities, participate in cultural activities and watch television in the evening (p<0.05). Political problems were most common in enviromental problems, as negative attitudes were least. Significant correlation were found between life satisfaction scores and total scores of physical enviroment and services. conclusion: Participation to the meaningful activities for older adults may effect their life satisfaction. This study reveals requirement of the assessment activities which older adults did also with the activity importance for them. However, older adults’ life satisfaction could be increased with occupational therapy assessments and interventions according to enviromental factors that may impact activities

Keywords:

Elderly, activity, environment,

PDF

___

Aksakoğlu, G. (2001). Sağlıkta araştırma teknikleri ve analiz yöntemleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
Altuntaş, O., & Kayıhan, H. (2015). Ev düzenlemelerinin yaşlıların yaşam kalitesine etkisi. Türk Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 26(1),1-13.
Altuntaş, O., & Kayıhan, H. (2012). Ev düzenlemelerinin yaşlılarda günlük yaşam aktivtiviteleri, mobilite ve denge üzerine olan etkisi. Akademik Geriatri Dergisi, 4,78-88.
Altuntaş. O., Uyanık, M., & Kayıhan, H. (2013). Huzurevi sakinlerinde aktivite ve katılımın incelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 1(2), 21-30.
Annear, M., Keeling, S., Wilkinson, T., Cushman, G., Gidlow, B., & Hopkins, H. (2014). Environmental influences on healthy and active ageing: A systematic review. Ageing & Society, 34(4), 590-622.
Carswell, A., McColl, M. A., Baptiste, S., Law, M., Polatajko, H., & Pollock, N. (2004). The Canadian Occupational Performance Measure: A research and clinical literature review. Can J Occup Ther, 71(4), 210-222.
Craig Hospital Research Department. (2001). Craig Hospital Inventory of Environmental Factors (CHIEF) manual (Version 3.0). Englewood, CO: Craig Hospital.
Curl, A., Thompson, C. W., & Aspinall, P. (2015). The effectiveness of 'shared space'residential street interventions on self-reported activity levels and quality of life for older people. Landsc Urban Plan, 139, 117-125.
Çetin, S. Y., Kara İ. G., & Kitiş, A. (2014). Evde yaşayan yaşlılarda sosyal katılımı etkileyen faktörlerin incelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 2(1) 2014, 11-20.
Diener, E. D., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. J Pers Assess, 49(1), 71-75.
Dijkers, M. P., Yavuzer, G., Ergin, S., Weitzenkamp, D., & Whiteneck, G. G. (2002). A tale of two countries: environmental impacts on social participation after spinal cord injury. Spinal Cord, 40(7), 351-362.
Gautam, R., Saito, T., & Kai, I. (2007). Leisure and religious activity participation and mental health: gender analysis of older adults in Nepal. BMC Public Health, 7(1), 1.
Glass, T. A., de Leon, C. M., Marottoli, R. A., & Berkman, L. F. (1999). Population based study of social and productive activities as predictors of survival among elderly Americans. BMJ, 319(7208), 478-483.
Huri, M., Huri, E., & Kayıhan, H. (2013). Metastatik prostat kanserli hastalarda aktivite tercihlerinin belirlenmesi ve ergoterapi'nin aktivite profili ve katılımına olan etkisinin incelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 1(2),1-10
Huri, M., & Kayıhan, H. (2014). Geriatrik bireylerde günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlık seviyesi ile kognitif fonksiyon değişkenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 2(1), 1-10.
Kalınkara, V. (2010). Yaşlı bireyler için yasam çevresinin ergonomik tasarımı. 1. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 3(1), 54-64.
Kayıhan, H. (2009). Geriatride fizyoterapi ve rehabilitasyon. Akademik Geriatri Dergisi, 1, 82-89.
Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Law, M., Baum, C., & Dunn, W. (2005). Measuring Occupational Performance Supporting Best Practice in Occupational Therapy. (2.ed). USA: Slack Incorporated.
Law, M., Steinwender, S., & Leclair, L. (1998). Occupation, health and well-being. Can J Occup Ther, 65(2), 81-91.
Nimrod, G. (2007a). Expanding, reducing, concentrating and diffusing: Post retirement leisure behavior and life satisfaction. Leisure Sciences, 29(1), 91-111.
Nimrod, G. (2007b). Retirees' leisure: Activities, benefits, and their contribution to life satisfaction. Leisure Studies, 26(1), 65-80.
Nimrod, G., & Kleiber, D. A. (2007). Reconsidering change and continuity in later life: Toward an innovation theory of successful aging. Int J Aging Hum Dev, 65(1), 1-22.
Pahor, M., Blair, S. N., Espeland, M., Fielding, R., Gill, T. M., Guralnik, J. M, et al. (2006). Effects of a physical activity intervention on measures of physical performance: Results of the Lifestyle Interventions and Independence for Elders Pilot (LIFE-P) study. J Gerontol A Biol Sci Med Sci, 61(11),1157-65.
Penninx, B. W., Messier, S. P., Rejeski, W. J., Williamson, J. D., DiBari, M., Cavazzini, C., et al. (2001). Physical exercise and the prevention of disability in activities of daily living in older persons with osteoarthritis. Arch Intern Med, 161(19), 2309-2316.
Read, J. M., Muller, J. J., & Waters, L. E. (2013). The importance of latent benefits and meaningful leisure activity in predicting quality of life in Australian retirees. Australian Journal of Career Development, 22(2), 63-71.
Scharlach, A. E., & Lehning, A. J. (2013). Ageing-friendly communities and social inclusion in the United States of America. Ageing Soc, 33(1), 110-136.
Singh, N. A., Clements, K. M., & Singh, M. A. F. (2001). The efficacy of exercise as a long-term antidepressant in elderly subjects a randomized, controlled trial. J Gerontol A Biol Sci Med Sci, 56(8), 497-504.
Stav, W. B., Hallenen, T., Lane, J., & Arbesman, M. (2012). Systematic review of occupational engagement and health outcomes among community-dwelling older adults. Am J Occup Ther, 66(3), 301-310.
Stevens-Ratchford, R. G. (2011). Longstanding occupation: The relation of the continuity and meaning of productive occupation to life satisfaction and successful aging. Activities, Adaptation & Aging, 35(2), 131-150.
Strawbridge, W. J., Deleger, S., Roberts, R. E., & Kaplan, G. A. (2002). Physical activity reduces the risk of subsequent depression for older adults. Am J Epidemiol, 156(4), 328-334.
Warr, P., Butcher, V., & Robertson, I. (2004). Activity and psychological well-being in older people. Aging & Mental Health, 8(2), 172-183.
World Health Organization. (2001). International classification of functioning, disability and health: ICF. World Health Organization.
World Health Organization. (April 2002). World Health Organization, Active Ageing: A Policy Framework. World Health Organization. Erişim tarihi: 4 Ocak 2016, http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/67215/1/ WHO_NMH_NPH_02.8.pdf