Özel Koleksiyondaki Bir Halının Kaynağı Hakkında Araştırma

Koleksiyoncularda, halı mağazalarında ve alan araştırmalarında karşılaşılan en büyük problemlerden başlıcaları; bulunan örneğin doğru bir şekilde teknik analizinin yapılması, desen ve motiflerinin tanımlanması ve bu bilgilerin ışığında halının bir gruba aidiyetinin saptanmasıdır. Bir koleksiyonerin evinde tespit edilen bir örneğin gerekli analizleri yapıldıktan sonra; “bahçe” desenli İran halısı olduğu anlaşılmıştır. Yazılı kaynaklara göre en eski örneklerinin 16. yüzyıla ait olduğu bilinen fakat bu yüzyıla ait örneklerin günümüze ulaşmadığı özel bir gruptur. Günümüze ulaşabilen örnekler 18. ve 19. yüzyıllara aittir. İran’da bu tür bahçeler chahar bagh (dört bahçe) ismiyle tanımlanmaktadır. Klasik İran halılarının arasında yüzey kompozisyon planı açısından çok farklı özellikler göstermektedir. “Bahçe” desenli halılar; tarihi bahçe tasarımlarının İslam dini ile olan sentezinin sonucunu sunduğu için tüm araştırmacılar için önemli bir örneği oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Halı, İran halıları, bahçe deseni, halı analizi

A Study for the Origin of a Carpet in a Private Collection

There are three main problems in carpet collections, carpet markets or area searches, namely, making a true technical analysis, defining the motifs and designs and identifying the group that the carpet belongs to. After a carpet was found in a collector’s house and the technical analysis was made, we understood that it was an Iranian “garden” design carpet. According to the written documents, the oldest Iranian “garden” design carpets were dated back the 16th century. But there is not sample of such 16th century carpets today. Since only the 18th and 19th century samples can be found, such a carpet is highly special. These gardens in Iran are called as the chahar bagh (four gardens). The surface composition plans of these carpets are different from the classical Iran carpets. The “Garden” design carpets show both ancient garden designs and Islamic garden ideas (Heaven Garden); and in these sense they are very important for the researchers.

Keywords:

Carpet, Persian carpets, the garden design, the carpet’s technical data,

PDF

___

Alia, F. H (1999), “Overwiev of Islamic Garden”, www.suite101.com, (18.10.2007)
Bennett, I. (1972), Book of Oriental Carpets, London, Hamlyn Publishing, s. 49-80.
Erdmann, K. (1970), Seven Hundred Years of Oriental Carpets, London:Faber and Faber Limited, s. 66-70.
Erdmann, K. (1985), Der Orientalische Knüpfteppich: Versus Einer Darstellung Seiner Geschichte, München: Wasmuth Ernst Verlag (Gebundese Ausgabe), s. 32-47.
Genç, G. (2002), “Geçmişten Günümüze Bahçelerde Yaşam Kültürü”, Antik ve Dekor, S.70, Nisan Mayıs, Antik A.Ş., s. 136-149.
Kaleli Çavdar, Z, (2007), “İran Halılarında Kullanılan Desen ve Kompozisyon Özellikleri”, 1. Uluslararası Türk El Dokumaları Kongresi, S.Ü. Selçuklu Araştırmaları Merkezi Başkanlığı Yayınları, s. 143-150.
Schlosser, I. (1979), Der Schöne Teppich in Orient Und Okzident, München: Taschenbuch Verlag GmhH & Co. Kg., s. 37-54, Historische Teppiche plate. 29-72.
www.persia.org/Images/Persian_Carpet/ old_jpg1.html,, (14.12.2008)
www.reep.org/islamic-gardens/design-chaharbagh layout, (15.10.2007)
www.britishmuseum.org/ garden_pool_fragment, (21.10.2007)
www.superbherbs.net/design, “History of Garden Design / The Persian Carpet Influence”, (15.10.2007)
www.oznet.net/cyrus/paradise, (15.10.2007)
www.taj-mahal.net, (21.10.2007)