Mustafa Necati Sepetçioğlu’nun Kilit-Anahtar-Kapı Romanlarında Yüce Birey Arketipi Olarak Küpeli Hafız ve Sarı Hoca

Tarihi romanlarda yazar, milletin içerisine düştüğü zor ve bir o kadar da kötü durumdan çıkış sürecini, kahramanın dünyasından okuyucularına aktarmaktadır. Kahramanın roman dünyasına girişiyle birlikte mensubu bulunduğu milletin bütün öz değerlerini benliğinde topladığını görürüz. Yazar, milletin içerisinde bulunduğu zorlukları kahramanın dünyasında, gerek sembolik gerekse gerçekleri yeniden kurgulayarak ortaya koyar. Böylece kahraman kendi çilesini değil kendi benliğinde mensubu bulunduğu milletin çilesini de çekecek ve kurtuluş için çaba gösterecektir. İşte bu noktada kahramana yol gösterici olarak, bütün bir milletin değerleriyle donanmış ‘Yüce Birey’ eserin dünyasında bilge bir kişilik olarak ortaya çıkacak ve kahramanın gelişim ve değişim sürecine doğrudan etki edecektir.Mustafa Necati Sepetçioğlu’nun Kilit-Anahtar-Kapı üçlemesinde Küpeli Hafız ve Sarı Hocanın şahsında milletin geçmişinden getirdiği değerleri görünür kıldığını görmekteyiz. Milletin bilinçaltında yatan gerçeklerinin Jung’un Arketipsel Sembolizmin bir unsuru olan ‘Yüce Birey Arketipi’nden hareketle eserin dünyasında çözümlendiği takdirde taşıdığı değerler ve kahramanın gelişim sürecine olan etkileri bu çalışmada açık bir şekilde gözler önüne serilecektir. 

Küpeli Hafız and Sarı Hoca as the Archetypes of Greatness in Mustafa Necati Sepetçioğlu’s Novels, Kilit-Anahtar-Kapı

In historical novels, the author tells the recovery of the nation from a very hard and bad situation using the hero as a symbol of nation. We can see that as soon as the hero starts his life in the novel, he collects and combines all the values of his nation and the author points out the hard times of the nation in the world of the hero both in a symbolic way and in a realistic way reconstructing the current facts and by this way hero not only cares about his own suffering but also shares his nation’s suffering and struggles for salvation. At this point as guide for hero great individuals provided with all of a nation’s values appears in the novel and affects the development and changes in hero’ s character directly. In Mustafa Necati sepetçioğlu’s Kilit, Anahtar, Kapı triplet, with the presence of the characters Küpeli Hafız and Sarı Hoca, the values of the nation which dates back to past times appears. If the facts in the subconsciousness of the nation are analyzed using the great individual archetype which is one the component of Jung’s Archetypical Symbolism, its values and the effects to the hero’s development period can be seen easily.

___

  • Campbell, Joseph (2000), Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, (çev. Sabri Gürses), İstanbul, Kabalcı Yay.
  • Fordham, Frieda (2001), Jung Psikolojisinin Ana Hatları, (çev. Aslan Yalçıner), İstanbul, Say Yay.
  • Gökeri, A.İ. (1979), Arketiplere Dayanan Yeni Bir İnceleme Yönteminin Tanıtılarak Bazı Romans ve Epik Niteliğinde Yapıtlara Uygulanması, Ankara Üniversitesi DTCF, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
  • Jung, Carl Gustav (2001), İnsan Ruhuna Yöneliş, (çev. Engin Büyükinal), İstanbul, Say Yay.
  • Jung, Carl Gustav (2003), Dört Arketip, (çev. M. Bilgin Saydam), İstanbul, Metis Yay.
  • Moran, Berna (1988), Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İstanbul, Cem Yay.
  • Özcan Tarık (2003), “Osmancık Romanının Arketipsel Sembolizm Bakımından Çözümlenmesi”, Bilig, S.26, s.103-115.
  • Sepetçioğlu, Mustafa Necati (1988), Kilit, İstanbul, İrfan Yay.
  • Sepetçioğlu, Mustafa Necati (1999), Anahtar, İstanbul, İrfan Yay.
  • Sepetçioğlu, Mustafa Necati (1989), Kapı, İstanbul, İrfan Yay.
  • Stevens, Anthony (1999), Jung, (çev. Ayda Çayır), İstanbul, Kaknüs Yay