Mevlana Celaleddin Rumî and Mawlawism in Turkish Cultural Life

13. asır Anadolu coğrafyasının yetiştirdiği mutasavvıflardan olan Mevlâna, Türk sufîliğinin temellerini atan büyük düşünürlerden biridir. Onun düşünceleri etrafında oluşan ve imparatorluk coğrafyasının genişlediği her yere ulaşma imkânı bulan Mevlevîlik, Osmanlı kültür hayatına yön veren temel dinamiklerden biridir. Mevlevîlik, Anadolu’dan Avrupa ve Amerika’ya kadar hâlâ canlı bir şekilde yaşatılmakta, Mevlâna’ın evrensel mesajları insanları aydınlatmaya devam etmektedir. Mevlevîliği, diğer mistik kuruluşlar içinde farklı bir konuma yükselten temel sebep; Mevlana’nın, farklı kültürler ve düşüncelerin çarpıştığı 13.asır Anadolu’sunda, farklı anlayışları yepyeni bir sistemde birleştirerek herkesi kucaklayan bir senteze ulaşmasında yatmaktadır.

Mevlana, one of the 13th century Anatolian sufis, is among the major scholars who laid the foundations of Turkish sophism. Based on Mevlana’s ideas, Mawlawism reached every area within the borders of the Ottoman empire end became one of the fundamental dynamics setting the course of Ottoman cultural life. Mawlawism is still being kept alive in many parts of the world, from Anatolia to Europe and America; and the Mevlana’s universal messages are enlightening people even today. The reason why Mawlawism has unique position among other mystic institutions is that Mevlana was able to reach a synthesis which embraced every sort of person by bringing together different understandings in an entirely new system where different cultures and thoughts were in conflict in 13 th century Anatolia.

___

  • Gölpınarlı, Abdülbaki (1959), Mevlâna Celâleddin Hayatı, Felsefesi, Eserleri ve Eserlerinden Seçmeler, Istanbul.
  • Gölpınarlı, Abdülbaki (1983), Mevlâna’dan Sonra Mevlevîlik, Istanbul.
  • Göyünç, Nejat (1991), “Osmanlı Devletinde Mevlevîler”, Belleten, pp. 351-358.
  • Horata, Osman (1999), “Mevlâna ve Divan Şairleri”, Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Dergisi, Osmanlı’nın 700. Kuruluş Yıldönümü Özel Sayısı: 43-56.
  • Horata, Osman (2007), “Türk Edebiyatında Mevlana”, Mevlana, (ed. O.Horata, A. Karaismailoğlu), Ankara: KTB Pub., pp.107-120.
  • İsen, Mustafa (1989), “Tezkirelerin Işığında Divan Edebiyatına Bakışlar II: Divan Şairlerinin Tasavvuf ve Tarikat İlişkileri”, Milli Eğitim, 84:23-27.
  • Kara, Mustafa (1980), Tekkeler ve Zaviyeler, Istanbul.
  • Kara, Mustafa (1985), Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi, Istanbul.
  • Karaismailoğlu, Adnan – S. Okumuş, F. Coşkuner (2006), Mevlâna Bibliyografyası, Konya: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay.
  • Köprülü, Fuad (1981), Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluşu, Istanbul.
  • Mazıoğlu, Hasibe (1981), “Anadolu’da Türk Edebiyatı’nın Başlamasında ve Gelişmesinde Mevlâna’nın Yeri ve Etkisi”, Mevlâna Sevgisi, (pre. F. Halıcı), Konya: 30-39.
  • Ocak, A.Yaşar (1991), “Bir XIII.Yüzyıl Mutasavvıfı ve Sufisi olarak Mevlâna Celâlüddin-i Rumî”, S.Ü.4. Milli Mevlâna Kongresi (Tebliğler) (December 12-13, 1989), Konya: 139-146.
  • Ocak, A.Yaşar (1996), “Türkiye Tarihinde Merkezî İktidar ve Mevlevîler”, S.Ü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi 1-2 (2): 17-22.
  • Şimşekler, Nuri (2006), “İran, Pakistan, Hindistan ve Arap Coğrafyasında Mesnevî’nin Tercüme ve Şerhleri”, Uluslararası Mevlâna Mesnevî Mevlevîhaneler Sempozyumu (19-21 Aralık 2005), Manisa: Maksad Yay., s.319-339.
  • Yeniterzi, Emine (1995), Mevlâna Celâleddin Rumî, Ankara.