19127

Entansif Süt Sığırcılığında Buzağı Hastalıkları ve Ölümlerine Bağlı Ekonomik Kayıpların Belirlenmesi

Bu çalışmada, entansif süt sığırcılığında buzağı hastalıkları ve ölümlerine bağlı ekonomik kayıpların belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, Ekim 2020 ile Ekim 2021 tarihleri arasında Kayseri-Develi’de bulunan özel bir damızlık süt sığırı işletmesinde toplam 1147 buzağı verisi kullanılarak yapılmıştır. Çalışma boyunca incelenen buzağılar D1 (sağlıklı), D2 (hastalanıp iyileşen) ve D3 (hastalanıp ölen) şeklinde üç farklı duruma ayrılmıştır. Çalışmada, sağlıklı buzağılar için sadece büyütme maliyeti hesaplanırken, hasta buzağılar için ilave işçilik, veteriner hekim, altlık ve ilaç/ tedavi masrafları hesaplanmıştır. Ölen buzağılar için ise ilave işçilik, veteriner hekim, ilaç/tedavi masrafı ile ölen buzağı bedeli hesaplamalara dâhil edilmiştir. Ölen buzağı bedeli belirlenirken TİGEM tarafından ırklara ve cinsiyete göre belir- lenen buzağı fiyatları dikkate alınmıştır. Çalışma bulgularına göre, hasta buzağı sayısının 626 (%54.6), hastalık (vaka) sayısının ise 809 (%70.5) ve buzağı ölüm oranının %13.3 olduğu belirlenmiştir. Buzağı hastalık ve ölümleri üzerinde anne yaşının, annenin laktasyon sayısının, doğum mevsiminin, babanın (boğa), buzağı ırkının, kolostrum alma duru- munun etkili olduğu tespit edilmiştir (P<0.05). Çalışmada sütten kesime kadar sağlıklı, hastalanıp iyileşen ve ölen buza- ğıların ortalama büyütme maliyetleri sırasıyla 6295.3TL ($340.2), 6508.6TL ($351.8) ve 2547.3TL ($137.7) olarak he- saplanmıştır. Çalışmada en çok görülen hastalık grubu sindirim sistemi hastalıkları olup 175.4-186.5TL/vaka ($9.5- 10.1) arasında ve solunum sistemi hastalıkları 114.0-138.1TL/vaka ($6.2-7.5) arasında ekonomik kayba neden olmak- tadır. Sindirim sistemi hastalıkları kaynaklı buzağı ölümü 8199.0-10190.5TL ($443.2-550.8) arasında ve solunum siste- mi hastalıkları kaynaklı buzağı ölümü 7642.6-11860.1TL ($413.1-641.1) arasında ekonomik kayba neden olmaktadır. Buzağı hastalıklarının işletmeye toplam maliyeti 122650.8TL/yıl (6629.8 $/yıl) olurken, ölümlerin toplam ekonomik kay- bı 1462618.8TL/yıl (79060.5 $/yıl) olmuştur. Süt sığırcılığı işletmelerinde buzağılardaki hastalık ve ölümlerin azaltılabil- mesi için; buzağı sağlığını etkileyen risk faktörlerinin (genel olarak işletmelerin uygulamaları, anneye ait ve buzağıya ait risk faktörleri) iyi bilinmesi ve gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir. Mevcut çalışma ile Türkiye şartlarında buzağıların hastalıklarına ve ölümlerine bağlı ekonomik kayıplar hesaplanarak hayvansal üretimin daha karlı yapılabilmesi için karar desteği oluşturulması sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Buzağı, ekonomik kayıp, hastalık, ölüm, süt sığırcılığı

Determination of Economic Losses Related to Calf Diseases and Mortalities in Intensive Dairy Cattle

This study aimed to determine the economic losses due to calf diseases and deaths in intensive dairy cattle. The study was conducted using data from a total of 1147 calves on a private dairy farm in Kayseri-Develi between October 2020 and October 2021. The calves examined throughout the study were divided into three different status: D1 (healthy), D2 (recovered), and D3 (death). For the death calves, additional labour, veterinarian, medicine/treatment costs, and the cost of the decreased calf are included in the calculations. While determining the price of the death cal- ves, the calf prices determined by TİGEM according to race and gender were taken into account. In the study, it was determined that the number of sick calves was 626 (54.6%), the number of diseases (case) was 809 (70.5), and the calf mortality rate was 13.3%. It was determined that maternal age, lactation number of the cow, birth season, father (bull), calf race, and colostrum intake were effective on calf morbidity and mortality (P<0.05). In the study, it was deter- mined that the rearing costs of healthy, sick, and death calves up to weaning were 6295.3TL ($340.2), 6508.6TL ($351.8) and 2547.3TL ($137.7), respectively. The costs of most common digestive system diseases in the study cal- culated between 175.4-186.5TL/case (9.5-10.1 $/case) and respiratory system diseases between 114.0-138.1TL/case (6.2-7.5 $/case).The cost of calf death due to digestive system diseases calculated 8199.0-10190.5TL ($443.2-550.8) and calf death due to respiratory system diseases calculated 7642.6-11860.1TL ($413.1-641.1). While the total cost of calf diseases was 122650.8TL/year (6629.8 $/year), the total economic losses of deaths was 1462618.8TL/year (79060.5 $/year). In dairy cattle farming, to reduce diseases and deaths in calves, is necessary to know the risk factors affecting the calf health (generally the practices of the farms, the risk factors of the cow and the calf) and to take the necessary precautions. In this study, the economic losses of calves due to disease and death in Turkish conditions were calculated and decision support was provided to make more profitable livestock production.

Keywords:

Calf, dairy cattle, disease, economic losses, mortality,

PDF

___

Akın AC. Türkiye’de süt sektörünün değerlendirilme- si: İnek sütü arzında mevsimsellik. Hayvancılık sektörüne ekonomik bakış, 2020; pp 5-28.
Akın AC, Arıkan MS, Çevrimli MB. Effect of import decisions in Turkey on thered meat sector. MAE Vet Fak Derg 2020; 5(2): 83-9.
Al M, Am A, Sayed-Ahmed ME. Factors affecting morbidity, mortality, and growth rates in suckling calves under conditions of Nile Delta, Egypt. J Anim Poult 2019; 10(12): 371-8.
Boyer DG, Kuczynska E. Prevalence and concentra- tion of Cryptosporidium oocysts in beef cattle pad- dock soils and forage. Foodborne Pathog Dis 2010; 7: 8893-900.
Busato A, Steiner L, Martin SW, Shoukri MM, Gaillard C. Calf health in cow-calf herds in Switzerland. Prev Vet Med 1997; 30(1): 9-22.
Capital 2002. Infocard. Aylık Ekonomi Dergisi. Şubat 2002.
Chirase NK, Greene LW. Dietary zinc and manga- nese sources administered from the fetal stage on wards affect immune response of transit stressed and virus infected off spring steer calves. AnimFeed Sci Technol 2001; 93(3-4): 217-28.
Cornaglia EM, Fernandez FM, Gottschalk M, Bar- randeguy ME, Luchelli A, Pasini MI, Schudel AA. Reduction in morbidity due to diarrhea in nursing beef calves by use of an inactivated oil- adjuvanted Rotavirus-Escherichia coli vaccine in the dam. Vet Microbiol 1992; 30(2-3): 191-202.
Demir PA, Aydın E, Ayvazoğlu C. Estimation of the economic losses related to calf mortalities Kars province, in Turkey. Kafkas Univ Vet Fak Derg 2019; 25(3): 283-90.
Dubrovsky SA, Van Eenennaam AL, Aly SS, Karle BM, Rossitto PV, Overton MW, Fadel JG. Preweaning cost of bovine respiratory disease (BRD) and cost-benefit of implementation of pre- ventative measures in calves on California dair- ies: The BRD 10K study. Int J Dairy Sci 2020; 103 (2): 1583-97.
Engelken TJ. Preventative programs for respiratory disease in cow/calf operations. Vet Clin North Am Food Anim 1997; 13(3): 647-60.
Fink T. Influence of type of housing, microclimate and management on health of calves. TiHo 1980; 120.
Godden S. Colostrum management for dairy calves. Vet Clin North Am Food Anim 2008; 24(1): 19-39.
Gulliksen SM, Lie KI, Løken T, Østerås O. Calf mor- tality in Norwegian dairy herds. Int J Dairy Sci 2009; 92(6): 2782-95.
Günlü A, Sakarya E. Konya İli süt sığırcılık işletmel- erinde karlılık ve verimlilik analizleri ile işletmel- erin üretim ve pazarlama sorunları. Eurasian J Vet Sci 2001; 17(1): 97-105.
Günlü A, Halit İ, Tekerli M. Afyon İli süt sığırcılık işlet- melerinin genel özellikleri ile karlılık ve verimlilik analizleri. Lalahan Hay Araşt Enst 2001; 41(1): 1- 12.
Hızlı H, Ayaşan T, Asarkaya A, Coşkun Ma, Yazgan E. Doğu Akdeniz Tarimsal Araştırma Enstitüsün- de yetiştirilen Siyah Alaca buzağılarda büyüme performansı ve yaşama gücü. JIST 2017; 7(1): 383-9.
Hur T, Jung Y, Choe C, Cho Y, Kang S, Lee H, Suh G. The dairy calf mortality: The causes of calf death during ten years at a large dairyfarm in Ko- rea. Korean J Vet Res 2013; 53(2): 103-8.
Hyde RM, Green MJ, Sherwin VE, Hudson C, Gib- bons J, Forshaw T, Down PM. Quantitative analy- sis of calf mortality in Great Britain. J Dairy Sci 2020; 103(3): 2615-23.
Johanson JM, Berger PJ, Tsuruta S, Misztal I. Bayes- ian threshold-linear model evaluation of perinatal mortality, dystocia, birth weight, and gestation length in a Holstein herd. J Dairy Sci 2011; 94(1): 450-60.
John M, Şen İ, Kizi AA, Uulu NA, Taş A. Risk factors for, and causes of, perinatal calf mortality and implications for calf welfare. MJAVL 2019; 9(1): 35-41.
Kaneene JB, Hurd HS. The national animal health monitoring system in Michigan. III. Cost estimates of selected dairy cattle diseases. Prev Vet Med 1990; 8(2-3): 127-40.
Kossaibati MA, Esslemont RJ. The costs of produc- tion diseases in dairy herds in England. Vet J 1997; 154(1): 41-51.
Kozat S. Yenidoğan buzağılarda kolostrum yöne- timinin önemi. Ataturk Univ Vet Bilim Derg 2019; 14(3): 343-53.
Martin SW, Schwabe CW, Franti CE. Dairy calf mor- tality rate: Influence of meteorologic factors on calf mortality rate in Tulare County, California. Am J Vet Res 1975; 36(8): 1105-9.
Massip A, Pondant A. Factors associated with mor- bidity and mortability in calves: Farm survey in Belgium. Ann Med Vet 1975; 119: 491-534.
Raboisson D, Delor F, Cahuzac E, Gendre C, Sans P, Allaire G. Perinatal, neonatal, and rearing peri- od mortality of dairy calves and replacement heif- ers in France. Int J Dairy Sci 2013; 96(5): 2913- 24.
Reiten M, Rousing T, Thomsen PT, Otten ND, Fork- man B, Houe H, Kirchner MK. Mortality, diarrhea and respiratory disease in Danish dairy heifer calves: Effect of production system and season. Prev Vet Med 2018; 155: 21-6.
Renaud DL, Duffield TF, LeBlanc SJ, Ferguson S, Haley DB, Kelton DF. Risk factors associated with mortality at a milk-fed veal calf facility: A prospec- tive cohort study. J Dairy Sci 2018; 101(3): 2659- 68.
Rhoades JR, G Duffy, Koutsoumanis K. Prevalence and concentration of verocytotoxigenic Escherich- ia coli, Salmonella enteric and Listeria monocyto- genes in the beef production chain: A review. Food Microbiol 2009; 26(4): 357-76.
Sieber M, Freeman AE, Kelley DH. Effects of body measurements and weight on calf size and calv- ing difficulty of Holsteins. J Dairy Sci 1989; 72(9): 2402-10.
Tandoğan M. Afyonkarahisar Ili süt sığırcılığı işlet- melerinde karlılık analizi ile işletmelerde karşılaşılan üretim ve pazarlama sorunları. Yüksek Lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniv Sağ Bil Enst, Afyonkarahisar 2006.
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) 2022. https://www.tigem.gov.tr/DosyaGaleriData/ View/562f0e0a-123e-4aff-b8ed-4abb505eafe4 Erişim tarihi: 10.11.2022.
Uza DV, Abdullahi-Adee A. Causes and costs of calf mortality at government research and private farms in the dry subhumid savanna zone of Nige- ria. Niger Vet J 2005; 26(2): 22-8.
Van der Fels-Klerx HJ, Sørensen JT, Jalvingh AW, Huirne RBM. An economic model to calculate farm-specific losses due to bovine respiratory disease in dairy heifers. Prev Vet Med 2001; 51(1 -2): 75-94.
Wittum TE, Salman MD, Odde KG, Mortimer RG, King ME. Causes and costs of calf mortality in Colorado beef herds participating in the National Animal Health Monitoring System. J Am Vet Med 1993; 203(2): 232-6.
Yıldırım K, Koçak S. Afyonkarahisar damızlık süt sığırı işletmelerinde buzağı bakımı ve yaşama gücünün değerlendirilmesi. Kocatepe Vet J 2019; 12(3): 310-6.