Karmaşık Kentsel Oluşumları Anlamada Fraktaller: Germir

Kendiliğinden oluşmuş yerleşimler birçok açıdan karmaşık sistemlerin en iyi örnekleri olarak kabul edilebilir. Aşağıdan yukarıya doğru gelişim gösteren bu tip karmaşık oluşumlar, parçalarına enerji taşıyan ağ yapılar olarak sanki doğanın bir ürünü gibi görünmektedir. Kendiliğinden gelişim olarak adlandırılabilecek bu süreçte alt ölçekteki ilişkiler güçlü bağlar şeklinde gerçekleşmekte ve her adımda kent sisteminin bütünlüğünü sağlamakta, işleyişini kolaylaştırmaktadır. Böylelikle zaman içinde değişen koşullara göre değişen yani ortama adapte olarak gelişen bir evrim süreci ile mekân örüntüleri ortaya çıkmaktadır. Bu örüntülerin sistemle etkileşerek problemlere cevap verebilmesi geometrisinden daha önemli olduğundan basit Öklid geometrisiyle tanımlanamayacak denli karmaşık geometriler ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle geometrileri ve ilişkileri basit düzene sahip olmasa da kullanıcı ile etkileşime girerek benimsenmeleri yaşam zenginliğine katkıda bulunmalarını olanaklı kılmaktadır. Dokunun zaman içindeki bu dinamik oluşum yapısını, karmaşıklık derecesini mekânsal ilişki özelliklerini anlayabilmek için karmaşık ve hesaplamalı bir yaklaşım olan fraktal geometriden yararlanmak mümkündür. Bu anlamda Germir yerleşimi özelinde gerçekleştirilen fraktal boyut hesaplamaları kendiliğinden gelişen yerleşimlerin karmaşık sistemler olduğunu destekler nitelikte farklı düzlemlerde kentsel mekânların yüksek fraktallik değerine sahip olduğunu ortaya koymuştur. Bu durum birçok farklı kültürün ve zengin doğal çevrenin etkisi ile evrimleşen dokunun yüksek bir karmaşıklık düzeyine sahip olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kendiliğinden Oluşmuş Yerleşimler, Karmaşıklık, Fraktaller

UNDERSTANDING COMPLEX URBAN SYSTEMS WITH FRACTALS: GERMİR

Self-developed settlements in many ways are the greatest exemplars of complex systems. They build from the bottom up, they grow organically, and they look as through they are created by nature in terms of the way their networks deliver energy to their parts. In this process that can be defined as self-development, the relationships in the lower scale are realized strongly and they construct the unity of urban system through better progress. Thus, according to changing conditions in time, by adapting the environment, space fractals appear along with a process of evolution. Since responding problems by interacting with the system is more important than its geometry, it reveals complex geometries unexplainable through basic Euclid geometry. Therefore, despite having no simple order of geometry or relationship, their acceptance by the users by interacting with them enables it to contribute the richness of life. In order to comprehend the spatial features, level of complexity and the structure of this dynamic formation through time, it is possible to utilize fractal geometry which is a complex and computational approach. In this respect, fractal dimension computations performed specifically to Germir settlement revealed that urban spaces in different plans have high fractal levels supporting the fact that self-developing settlements are complex systems. This shows that the texture evolving under effect of a variety of cultures and rich natural environment has a high level of complexity.

Keywords:

Self-developed Settlements, Complexity, Fractals,

PDF

___

Alexander, C., The Nature of Order, Books 1-4, Center for Environmental Structure, Berkeley, California, USA. Book 1: The Phenomenon of Life, 2001; Book 2: The Process of Creating Life, 2002; Book 3: A Vision of a Living World, 2005; Book 4: The Luminous Ground, 2004.

Batty, M., Longley, P. (1994), Fractal Cities: A Geometry of Form and Function, Academic Press, San Diego, CA and London.

Batty, M. (2005), Cities and Complexity: Understanding Cities with Cellular Automata, Agent-Based Models, and Fractals, MIT Press, Cambridge, Massachusetts.

Büyükmıhçı, G. (2005), Kayseri’de Yaşam ve Konut Kültürü, Kayseri: Erciyes University Publication.

Frankhauser, P. (1998a), The Fractal Approach. A NewTool for the Spatial Analysis of Urban Afflomerations. Population: An English Selection, 10, 205-240.

Frankhauser, P. (1998b), Fractal geometry of urban patterns and their morphogenesis. Discrete Dynamics in Nature and Society, 2, 2, 127-145.

Kaya, H. S., Bölen, F. (2006), Kentsel Mekan Organizasyonundaki Farklılıkların Fraktal Analiz Yöntemi ile Değerlendirilmes, Journal of İstanbul Kültür University, Vol. 3, No. 4, page: 153-172.

Marshall, S. (2009), Cities, Design and Evolution, Routledge, London, UK.

Mikiten, T. M., Salingaros, N. A. & Yu, H. S. (2000), Pavements as Embodiments of Meaning for a Fractal Mind, Nexus Network Journal 2, pages 61-72. Reprinted as Chapter 7 of A Theory of Architecture, Umbau-Verlag, Solingen, Germany, 2006.

Portugali, J. (2000), Self-Organization and the City, Springer-Verlag, Berlin.

Salingaros, N. A. (2005), Principles of Urban Structure, Techne Press, Amsterdam, Holland.

Salingaros, N. A. (2011a), Urbanism as Computation, “Complexity Theories of Cities Have Come of Age: an Overview with Implications to Urban Planning and Design”, Springer, Heidelberg, J. Portugali, H. Meyer, E. Stolk & E. Tan, Eds.

Salingaros, N. A. (2011b), Turkish Version Of Chapter 6 "Connecting The Fractal City" Principles Of Urban Structure, Doxa, Issue 10, Norgunk Publishing House, Istanbul, June 2011, Pages 78-101.

www.kayseri.bel.tr/web2/uploads/eDergiler/germir/