Japon Sömürgeciliği Döneminde Kore Romanı Üzerine

Öz ÖZET 20. yüzyılın ilk yılları Kore halkının sosyal ve politik değişimlerin sıkıntısını yaşadığı dönem olarak görülmektedir. Bir önceki yüzyılın son yıllarında yaşanan toplumsal ve politik hareketlilik Konfüçyüs ilkelerinin katı hâkimiyeti ile varlığını sürdüren Coson Hanedanlığı’nın( 1392-1910) feodal düzeninin yıkılışına yol açıyordu. Bir yandan da modern kurumları ve medeniyeti olan bir toplum inşa etmek için yeni düzenlenmeler yürürlüğe konuluyordu. Bu durum toplumu kargaşa ortamına sürüklüyordu. Ancak toplumda yaşanan iç çatışmalardan daha da vahim olanı ise dış güçlerin Coson Hanedanlığı’na müdahaleleri idi. 1890’larda, Doğu Asya’da üstünlük için yarışan Çin, Rus ve Japon güçleri, Coson topraklarında birbirleriyle kıyasıya mücadele ettiler. Bu mücadelelerden Japonya zaferle çıktı. Japonya’nın elde ettiği bu zafer ona sömürgecilik yolunda ilerlemesinin yolunu açtı. Nihayetinde 19. yüzyılın sonları 20. yüzyılın başlarında aydın kesim Korelilerce desteklenen modernleşme çabaları 1910 yılında Japonya’nın Kore’yi ilhak etmesi ile son bulacaktı. Bu dönemde Japonya’nın etkisiyle 1894 yılında hayata geçirilen Gabo Reformu, Kore’nin Konfüçyanist toplum yapısı ve kültürünü birçok değişikliğe uğratmıştır. Gabo Reformu, Kore halkının kendi iradesi ile bağımsızlık yanlısı düşüncesi ve yenilikçi ruhuyla değil, dış güçlerin etkisiyle hayata geçmiş bir reformdur. Yine de birçok alanda yapılan değişiklikler ülkenin gelişimini olumlu yönde etkilemiştir. Önceki dönemde toplumda görülen statü farkından ve Konfüçyanizm inancından doğan eşitsizlikler, eğitimdeki bozukluklar, ekonomi, siyaset, vs. alanlarında görülen yetersizlikler gibi birçok sorun ortadan kaldırılmıştır. Kore için dönüm noktası denilebilecek bu reform, birçok kaynakta ‘Aydınlanma Dönemi’ olarak geçse de, Koreli aydınlar, Kore halkının iradesi dışında hayata geçirilmiş bir reform olmasından dolayı, bu dönemin Kore kaynaklarında ‘Geçiş Dönemi’ olarak anılmasını tercih etmektedirler. Japonya Kore’yi kontrol altında tutmak için politik ve ekonomik baskı uygulama yoluna gitti. Bu baskı yıllar geçtikçe şiddetini artırarak Korelilerin 1945’te bağımsızlıklarına kavuşana değin sürdü. Ancak, Japonya’nın sömürgeci yılları boyunca, Koreliler bağımsızlık için mücadelelerini sürdürdüler. Bağımsızlık uğruna ilk verdikleri mücadele 1 Mart 1919’da gerçekleşti. Kore tarihine “1 Mart Bağımsızlık Hareketi(Samil Undonğ-3.1.운동)” olarak geçen bu olay Korelilerin Japon sömürgeciliğine karşı ilk mitingi idi. Bu miting güçlü Japonya tarafından kısa sürede kolaylıkla bastırıldı. Ancak bu miting Kore halkının kenetlenmesine, bağımsızlık arzusunun ve milliyetçilik ruhunun daha da perçinlenmesine vesile oldu. Koreli aydınlar için, Kore halkını bilinçlendirmek ve eğitmek bir elzem olmuştu. Dönemin edebiyatçıları da halkı bilinçlendirmeyi edebiyat yolu ile gerçekleştirmekten başka çareleri olmadığını düşünüyordu. Aslında, Modern Kore edebiyatının yükselişi, o dönem toplumun modernleşmesi, geleneksel sosyo-politik düzenin yıkılışı ve Japon sömürgeciliğinin acı tecrübesi yönünde başlangıç aşamasında olan bir tarihi hareketlenme kapsamında anlaşılmalıdır. Birde şuna dikkat edilmelidir ki, Kore topraklarında bir yandan modernleşme rüzgârları esiyor bir yandan da Japonlar tarafından sömürü devam ediyordu.19.yüzyılın sonunda, sosyal ve kültürel şartlar, okuryazarlığın yayılması için uygundu. Klasik Çinceden ziyade, Kore alfabesini kullanan kitaplar ve gazeteler, yaygınlaştı. Böylelikle, yazılı Korece sıradan okuyucuya daha kolay ulaşabilir oldu. Dahası, modern batı kültürünün girmesi sayesinde dünyayı ve bireyin onun içindeki yerini anlamak için yeni yollar denenmeye başlandı. Kore’ye batı medeniyetlerinin girmesiyle edebiyat alanında “Şinmunhag”(신문학-Yeni Edebiyat) dönemi başlamıştır. “Şinsosol”(신소설-Yeni Roman) ve “Şinçeşi”(신체시-Yeni Stil Şiir) faaliyetlerinin başlamasıyla Modern Edebiyatın zemini hazırlanmıştır. Dönemin gerçek sorunları olan bağımsızlık düşüncesi, yeni eğitim, sınıf sisteminin kaldırılması, flört evliliği ve yeni medeniyetin kabulü gibi “Aydınlanma Dönemi(개화기)[1]’”nin isteklerine uyan şartları yazarlar eserlerinde işlemişlerdir. Ancak Japonların sömürü politikası 1910 yılından 1945 yılına kadar tam 35 yıl boyunca şiddetini artırarak devam etmiştir. Öyle ki, Kore dili kullanımı yasaklandı ve Japon soyadlarının alımı Korelilere empoze edildi. Birçok gazete ve dergiler kapatıldı. Yayıncılar Japonca yayın yapmaya zorlanıldı Kısacası o dönemde bir kültürü yok etme politikası izleniyordu. Bu durumda kimi edebiyatçı sömürge gerçeğini olduğu gibi yansıtamadığı için bir nevi kaçış edebiyatı yaptı, Eserlerinde batı eğilimlerini (natüralizm, romantizm, realizm, modernizm vs.) kullanarak sınıf çatışması, yoksulluk, hümanizm gibi temalara değindiler. Kimileri de kalemlerini bırakıp suskunluk içinde özgürlüğü beklediler. Daha sonra, İkinci Dünya Savaşının patlak vermesi ve Japonların yenilmesi ile her şey sona erdi. Sömürgeci Japon imparatorluğu artık yoktu. Japonya’nın 15 Ağustos 1945’ teki feragati ile sonunda Koreliler özgürdü. Bu tarih Kore’de Ulusal Kurtuluş Günü olarak kutlanır.Bu çalışmada Kore Edebiyatında roman türünün Japon Sömürgeciliği altındaki gelişim sürecine genel hatları ile değinilecektir. Sömürge yönetimi altında romanının gelişimini çalışmanın birinci bölümünde sömürgecilik döneminde halkı bilinçlendirme çabaları, ikinci bölümde Kore romanlarında Batı etkileri ve sömürge yılları, üçüncü bölümde ise kültürü yok etme politikası ve bağımsızlık olmak üzere üç ana başlık altında incelenecektir.  [1] Düzeltme: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi sayı 12 . 2002 yılı basımında aynı yazarın  “Kore Edebiyatına Genel Bir Bakış”adlı çalışmasında 개화기 kelimesinin Türkçe karşılığı “Modernleşme Dönemi” olarak yazılmıştır.Ancak modernleşme kelimesi yerine aydınlanma ibaresi daha uygun olacaktır.

___

Referans 1 강만길, 한국현대사, 창작과비평사, 서울, 1994 Referans 2 고인환, 한국 근대문학의 주름- 근대와 마주 선 서사의 표정, 집문당, 경기도, 2009 Referans 3 권영민,한국문학50년, 문학사상사, 서울, 1995 Referans 4 Türközü Köroğlu Hatice, Modern Kore Edebiyatı Tarihi, Likya, 2017 Referans 5 Lee Nam Ho vd.(Trans.Youngju Ryu) Twentieth Century Korean Literature, East Bridge, 2005