VOB'da İşlem Gören Döviz Futures Sözleşmelerinin Değeri ile Piyasadaki Likit Döviz Miktarı Arasındaki İlişki
Bu çalışmanın amacı Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası’nda (VOB) işlem gören vadeli döviz sözleşmelerinin değerleri ile piyasadaki likit döviz miktarında meydana gelen değişim arasındaki ters yönlü ilişkiyi kısa dönemde analiz etmektir. Bu amaçla USD bazlı vadeli sözleşmelerin hafta-lık uzlaşma fiyatları ile piyasadaki döviz miktarındaki değişimlere Engle-Granger eşbütünleşme, VAR (Vector Auto Regression) ve Granger-Nedensellik testleri uygulanmıştır. Uygulanan testler vadeli döviz sözleşmelerinden likit döviz miktarına doğru bir nedenselliğin olduğunu göstermektedir. VAR modelinin seriler arasındaki ters yönlü ilişkiyi desteklediği ve ham serilerin eşbütünleşik oldukları sonucuna varılmıştır. Elde edilen bu sonuçlara göre, piyasadaki likit döviz miktarında meydana gelen değişimin vadeli döviz sözleşmelerinde meydana gelen değişimden izlenebilmektedir. Bu analizlerden elde edilen sonuçlar, döviz üzerinden yatırım yapan ve faaliyetlerini sürdüren reel sektör ve finans sektörü yatırımcılarına kazanç sağlama ve döviz riskinden korunma amaçlarına yönelik fırsatlar sağlayabilir.
The Relationship Between the Values of Currency Futures Contracts Traded in Turkish Derivatives Exchange and the Lıquid Amount of Foreign Currency in the Market
The aim of this paper is to analyze the reverse relationship between the values of currency futures contracts traded in Turkish Derivatives Exchange and liquid amount of foreign currency in the market in the short run. For this purpose Engle-Granger co-integration, VAR (Vector Auto Regression), and Granger Causality tests are applied to weekly strike price returns of USD futures contracts and changing the liquid amount of foreign currency in the market. The results of the tests displays that there is causality from currency futures contracts to liquid amount of foreign currency. The VAR model provides reverse relations among series, and the original series are co-integrated. Based on these results, changing amount of USD in the market can be observed from the changing values of currency futures contracts. The results of this analysis may provide opportunities to the traders even operating in the reel sector or financial sectors to meet their objectives in terms of hedging currency exposure and speculative gains.
___
- BARIŞIK, Salih ve Elmas DEMİRCİOĞLU; (2006), “Türkiye’de Döviz Kuru Rejimi, Konvertibilite, İhracat-İthalat İlişkisi (1980-2001)”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), ss. 71-84.
- BILSON, John F.O.; (1978), “The Monetary Approach to the Exchange Rate: Some Empirical Evidence”, IMF Staff Papers, 25(2), ss: 201-223.
- CALVO, G.; (1994), “The Management of Capital Flows: Domestic Policy and International Cooperation”, International Monetary and Financial Issues for the 1990, s, 4.
- CHIANG, Yi-Chein ve Hui-Ju LIN; (2005), “The Use of Foreign Currency Derivatives and Foreign-Dominated Debts to Reduce Exposure to Exchange Rate Fluctuations”, International Journal of Management, 22(4), ss. 598-604.
- ÇEKEROL, Kamil ve Hüseyin GÜRBÜZ; (2004), “Reel Döviz Kuru Değişimleri ile Sektörel Dış Ticaret Fiyatları Arasındaki Uzun Dönemli İlişki,” İnternet Adresi: http://www.econturk.org/turkiyeekonomisi/odtu_kamil.pdf, Erişim Tarihi: 03.05.2007.
- DAVIDSON, Russell ve James G. MACKINNON; (1993), Estimation and Inference in Econometrics, Oxford University Press, New York, 874s.
- DİNÇER, N. Nergiz; (2005), “Döviz Kuru Dalgalanmalarının Asimetrik Etkileri: Türkiye Örneği”, DPT, Uzmanlık Tezi. İnternet Adresi: http://ekutup.dpt.gov.tr/para/dincernn/dovizkur.pdf, Erişim Tarihi: 14.06.2007.
- DORNBUSCH, Rudiger ve Stanley FISCHER; (1998), Makroekonomi, Çev: Salih Ak, Mahir Fisunoğlu, Erhan Yıldırım, Refia Yıldırım, Akademi Yayın Hizmetleri, 681s. DORNBUSCH, Rudiger; (1976), “Expectations and Exchange Rate Dynamics”, Journal of Political Economy, 84(4), ss. 1161-1176.
- DÜLGER, Fikret ve M.Fatih CİN; (2002), “Türkiye’de Döviz Kuru Dinamiklerinin Belirlenmesinde Parasalcı Yaklaşım ve Eşbütünleşme Yöntemiyle Sınama”, ODTÜ Gelişim Dergisi, 29(1-2), ss. 47-68.
- ENDERS, Walters ve C. W. J. GRANGER; (1998), “Unit-Root Tests and Asymmetric Adjustment with An Example Using the Term Structure of Interest Rates,” Journal of Business and Economic Statistics, 16(3), ss. 304-311.
- FRANKEL, Jeffrey A.; (1979), “On the Mark: A Theory of Floating Exchange Rates Based on Real Interest Differentials”, The American Economic Review, 69(4), ss. 610-622.
- FRENKEL, Jacob A.; (1976), “A Monetary Approach to the Exchange Rate: Doctrinal Aspects and Empirical Evidence”, Scandinavian Journal of Economics, 78, ss. 200-224.
- HAIGH, Michael S. ve Matthew T. HOLT; (2002), “Hedging Foreign Currency, Freight, and Commodity Futures Portfolios-A Note”, The Journal of Futures Markets,.22(12), ss. 1205-1221.
- HOOPER, P. ve J. MORTON; (1982), “Fluctuations in the Dollar: A Model of Nominal and Real Exchange Rate Determination”, Journal of International Money and Finance, 1, ss. 39-56.
- Investopedia, “Futures Contracts”, İnternet Adres: http://www.investopedia.com/ terms/f/ futurescontract.asp, Erişim Ta-rihi: 25.04.2007.
- MC KINNON, R.I.; (1973), Money and Capital in Economic Development, Washington D.C. Brookings Institution, 184s.
- ÖZÇAM, Mustafa; (2004), “Döviz Kuru Politikaları ve Türkiye’de Döviz Kuru Oynaklığının Etkileşimleri”, SPK, Araştırma Raporu. İnternet Adresi: http://www.spk.gov.tr/yayinlar/ArastirmaRaporlari/2004_MustafaOzcam_3.pdf, Erişim Tarihi: 04.06.2007
- ÖZGEN, Ferhat Başkan ve Bülent GÜLOĞLU; (2004), “Türkiye’de İç Borçla-rın İktisadi Etkilerinin VAR Tekniği İle Analizi,” METU Studies in Development, 31, ss.93-114.
- TARI, Recep ve Hilal BOZKURT; (2006), “Türkiye’de İstikrarsız Büyümenin VAR Modelleri İle Analizi:1991.1-2004.4”, Ekonometri ve İstatistik, 4, ss. 12-28.
- TARI, Recep; (2005), Ekonometri, Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, Kocaeli Üniversitesi Yayın No:172, Avcı Ofset, İstanbul, 481s.
- TCMB, Elektronik Veri Dağıtım Sistemi (EVDS), http://www.tcmb.gov.tr, Erişim Tarihi: 23-27.04.2007.
- VOB, İnternet Adresi: http://www.vob.org.tr, Erişim Tarihi: 23-27
- ISSN: 1301-3688
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 1981
- Yayıncı: -