TÜRKİYE İLE ÇİN ARASINDAKİ DIŞ TİCARETİN GELİR VE FİYAT ESNEKLİKLERİ KAPSAMINDA EKONOMETRİK ANALİZİ

Çalışmanın amacı, Çin ile Türkiye arasındaki ticarette gelir ve fiyat etkisini analiz etmektir. Ayrıca Türkiye'nin dış ticaretinde stratejik öneme sahip bu ülke ile ticaret yapmanın, Türkiye'nin dış ticaret açığı üzerindeki muhtemel etkilerini tartışmaktır. Dağıtılmış Otoregresif Gecikmeli Model (ARDL) ekonometrik zaman serisi yönteminin tercih edildiği çalışmada, 1998Q1- 2018Q4 dönemine ait üç aylık veriler kullanılmıştır. Verilerin tamamı analizde logaritmik değerleri ile kullanılmıştır. Gerçekleştirilen birim kök testi sonuçları, bazı değişkenlerin düzey değerlerinde durağan olduğunu, bazılarının ise birim kök içerdiğini göstermiştir. Ancak ilk farkları alındığında hepsinin durağan hale geldiği görülmüştür. Her iki model için yapılan eşbütünleşme testleri sonucunda elde edilen F istatistikleri, değişkenler arasında uzun dönemli bir entegrasyon ilişkisinin olduğunu göstermiştir. Uzun dönem katsayılarının sonuçları, Türkiye'nin Çin'e yaptığı ihracatta gelir etkisinin güçlü, istatistiksel olarak anlamlı ve ekonomik beklentilerle uyumlu olduğunu göstermiştir. Öte yandan, Türkiye'nin Çin'den yaptığı ithalatta hem fiyat hem de gelir etkisinin güçlü, istatiksel olarak anlamlı ve ekonomik beklentilerle uyumlu olduğu görülmüştür.

ECONOMETRIC ANALYSIS OF FOREIGN TRADE BETWEEN TURKEY AND CHINA WITHIN THE SCOPE OF INCOME AND PRICE ELASTICITIES

The aim of the study is to analyze the income and price impact in trade between Chinaand Turkey. In addition, to trade with this country which has a strategic importance in Turkey'sforeign trade, to discuss the possible impact on Turkey's trade deficit. In the study whereAutoregressive Distributed Lag (ARDL) econometric time series method was preferred, quarterlydata of 1998Q1-2018Q4 period was used. All of the data were used in the analysis with theirlogarithmic values. The unit root test results performed showed that some variables are stationary inlevel values, while others contain unit roots. However, it has been observed that when the firstdifferences are taken, they all become stable. F statistics obtained as a result of cointegration testsperformed for both models showed that there is a long run integration relationship betweenvariables. The results of long run coefficients showed that the impact of income in Turkey's exportsto China is strong, stastically significant and compatible with economic expectations. On the otherhand, both of price and income effects at Turkey's imports from China has been seen strong,istastically significant and compatible with economic expectations.

PDF

___

Akdoğan, İ. U. (2010). Bilateral trade elasticities of Turkey. International Journal of Applied Economics, 7(1), 28-46.
Alakbarov, N., Özkaya, M. H., Gündüz, M. & Şaşmaz, M. Ü. (2018). Türkiye’nin ithalat talep fonksiyonunun yapısal kırılmalı eşbütünleşme analizi ile tahmini. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(4), 67-84.
Andersson, A. and Styf, S. (2010). How does a depreciation in the exchange rate affect trade over time?. (Bachelor’s thesis within economics), Sweden: Jönköping University.
Arize, A. C. (1994). Cointegration test of a long-run relation between the real effective exchange rate and the trade balance. Internatıonal Economıc Journal, 8(3), 1-9.
Atgür, M. and Altay, N. O. (2015). Enflasyon hedeflemesi sürecinde para talebi istikrarının ARDL modeli yaklaşımı ile analizi: Türkiye ve Endonezya örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 10(1), 79- 97.
Bleaney, M. and Tian, M. (2014). Classifying exchange rate regimes by regression methods. University of Nottingham Discussion Papers in Economics, 14(2), 1-40.
Bozok, İ., Doğan, B. Ş. & Yüncüler, Ç. (2015). Estimating income and price elasticity of Turkish exports with heterogeneous panel time-series methods. Central Bank of the Republic of Turkey Working Paper, 15(26), 1-23.
Çak, M. (2013). Türkiye’de cari açık. İstanbul: Beşir Kitabevi.
Çulha, O. Y., Eren, O. & Öğünç, F. (2019). Import demand function for Turkey. Central Bank Review,19, 9-19.
Gülmez, A. (2015). Türkiye’de dış finansman kaynakları ekonomik büyüme ilişkisi: ARDL sınır testi yaklaşımı. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 139-152.
Haider, J., Afzal, M., & Riaz, F. (2011). Estimation of import and export demand functions using bilateral trade data: The case of Pakistan. PeerReviewed and Open Access Journal, 6(3), 40-53.
Hatemi J. A. and Irandoust, M. (2005). Bilateral trade elasticities: Sweden versus her trade partners. American Review of Political Economy, 3(2), 38-50.
Hepaktan, C. E. (2008, Şubat). Türkiye’nin dönüşüm sürecinde dış ticaret politikaları, 2. Ulusal İktisat Kongresi, İzmir.
Kızılkaya, O., Sofuoğlu, E. and Karaçor, Z. (2016). Ekonomik büyüme, enerji tüketimi ve çevre kirliliği analizi: Türkiye örneği. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 256-269.
Lila, Z. M. A. (2014). Price and income elasticities of ınternational trade: Case of Jordan. International Journal of Economics and Finance, 6(10), 250- 258.
Narayan, P. K.and Smyth, R. (2004). Temporal causality and the dynamics of exports, human capital and real ıncome in China. International Journal of Applied Economics. 1(1), 24-45.
Ongan, S., Işik, C., & Özdemir, D. (2017). The effects of real exchange rates and income on international tourism demand for the USA from some European Union countries, economies, MDPI, Open Access Journal, 5(4), 1-11.
Oskooee, M. B. and Niroomand, F. (1998). Long-run price elasticities and the Marshall-Lerner Condition revised. Economics Letters, 61(1), 101-109.
Oskooee, M. B. and Cheema, J. (2009). Short-run and long-run effects of currency deprecıatıon on the bılateral trade balance between Pakıstan and her major tradıng partners. Journal of Economıc Development, 34(1), 19- 46.
Özmen, E. and Karadam, D. Y. (2016). Structural change in Turkish external trade: Evidence from BEC sectors. Ekonomik Yaklaşım, 27(100), 207-221.
Peker, O. (2008). Reel döviz kurunun ticaret dengesi üzerindeki etkileri: Türkiye örneği. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 33-43.
Raissi, M. and Tulin V. (2015). Price and income elasticity of Indian exports-the role of supply-side bottlenecks. IMF Working Paper, 15(161), 1-16.
Sadok, H. (2018). The effect of exchange rates on trade balance: An empirical study of Morocco. Journal of Business and Economics Review, 3(1), 1-10.
Sastre, L. (2018). Marshall-Lerner Condition and the balance of payments constrained growth: The Spanish case. Review of Economics & Finance, (13), 29-38.
Sek, S. K.and Har, W. M. (2014). Testing for Marshall-Lerner condition: Bilateral trades between Malaysia and trading partners. Journal of Advanced Management Science, 2(1), 23-28.
Seyidoğlu, H. (2015). Uluslararası iktisat teori politika ve uygulama (21.bs). İstanbul: Güzem Can Yayınları.
Thomas, M. P. (2016). Estimation of income and price elasticities of India’s trade in services: Evidence from Post-WTO period. South Asia Economic Journal, 17(1), 27-45.
Vergil, H. and Erdoğan, S. (2009). Döviz kuru-ticaret dengesi ilişkisi: Türkiye örneği. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 35–57.
Yapraklı, S. (2010). Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı. Ankara Üniversitesi S.B.F. Dergisi, 65(4), 141-164.
Yayar, R. and Birol, Y. E., Demir, Y. (2013). Türkiye’nin ihracat ve ithalat talep fonksiyonlarının Rusya ile dış ticareti bağlamında analizi, Internatıonal Conference on Eurasian Economies, St. Petersburg: Russia.
Yücel, F. (2006). Dış ticaretin belirleyicileri üzerine teorik bir yaklaşım Sosyoekonomi Dergisi, 15(2), 48-67.