TÜRK ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI IŞIĞINDA VERGİNİN KAMU GİDERLERİNİN KARŞILIĞI OLMASI İLKESİ BAKIMINDAN KAMU HİZMETLERİNİN FİNANMANI

Toplumun ortak ihtiyaçları kamu hizmetleriyle karşılanmaktadır. Kamu hizmetleri hukuksal olarak idari kamu hizmetleri ve sınai ve ticari kamu hizmetleri olarak iki gruba, maliye bilimi açısından ise tam kamusal mallar, yarı kamusal mallar ve özel mallar olarak üç gruba ayrılmaktadır. Bu ayırımlar diğer katkılarının yanı sıra kamu hizmetlerinin hangi kamu gelirleriyle finanse edileceğini belirlemek için de kullanılmaktadır. Kamu hizmetleri çeşitli gelirlerle finanse edilmektedir. En önemli finansman kaynağı ise vergidir. Vergiye ilişkin anayasal ilkelerden biri de verginin kamu giderlerinin karşılığı olması ilkesidir. Bu ilke gereğince kamu giderleri vergi ile finanse edilecektir. Ancak vergi, karşılıksız olması ve mali güce göre alınması nedeniyle ancak tüm topluma fayda sağlayan kamu hizmetlerinin finansmanında kullanılabilecektir. Dolayısıyla verginin, tüm topluma fayda sağlamayan sınai ve ticari kamu hizmetlerinin (özel malların) finansmanı için tahsisi mümkün değildir.

Anahtar Kelimeler:

Vergi, Kamu hizmeti, Kamu hizmetlerinin finansmanı, Verginin kamu giderlerinin karşılığı olması ilkesi

FINANCING OF PUBLIC SERVICES IN ACCORDANCE WITH THE PRINCIPLE OF TAXATION FOR PUBLIC EXPENDITURES IN THE LIGHT OF THE DECISIONS OF THE TURKISH CONSTITUTIONAL COURT

The common needs of the society are met by public services. Public services are legally divided into two groups as administrative public services and industrial and commercial public services, and in terms of public finance, they are divided into three groups as full public goods, semi-public goods and private goods. These classifications are used, among other contributions, to determine which public revenues shall be used to finance public services. Public services are financed by various revenues. The most important source of financing is taxes. One of the constitutional principles regarding taxation is the principle that taxes shall be collected to cover public expenditures. In accordance with this principle, public expenditures shall be financed by taxes. However, taxes can only be used to finance public services that benefit the whole society, as they are unrequited and collected according to financial power. Therefore, any tax cannot be allocated for the financing of industrial and commercial public services (private goods) that do not benefit the whole society.

Keywords:

Tax, Public service, Financing of public services, The principle that taxes shall be collected to cover public expenditures,

PDF

___

Akdoğan, A., (2011). Kamu Maliyesi (14. Baskı). Ankara: Gazi Yayınevi.
Başaran, F., (1998). Anayasa Temelinde ‘Benzeri Mali Yükümlülük’ Kavramı. Vergi Sorunları Dergisi, (118), 114-133.
Bilgen, P., (1990). Kamu Hizmeti Hakkında. İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, (113), 113-116.
Çağan, N., (1988). Kamu Maliyesinin Anayasal Çerçevesi. Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları (Bahri Savcı’ya Armağan) (218), 210-221.
Çağan, N., (1982). Vergilendirme Yetkisi. İstanbul: Kazancı Hukuk Yayınları.
Dileyici, D., (2005). Anayasal İktisat Perspektifinden Para ve Maliye Politikaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Erginay, A., (1982). Kamu Maliyesi (8. Baskı). Ankara: Turhan Kitabevi Yayınevi.
Gerek, Ş. ve Aydın, A.R., (2005). Anayasa Yargısı ve Vergi Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Gözler, K., (2003). İdare Hukuku Cilt II. Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları.
Günday, M., (2011). İdare Hukuku (10. Baskı). Ankara: İmaj Yayınevi.
Karahanoğulları, O., (2004). Kamu Hizmeti (Kavram ve Hukuksal Rejim) (2. Baskı). Ankara: Turhan Kitabevi Yayınevi.
Karakoç, Y. (2016). Vergi Gelirlerinin Kamu Giderlerinin Karşılığı Olması İlkesi . Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi , Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi-Hukuk Araştırmaları Dergisi (2015/2), 413-456.
Muter, N.B., (1997). Vergi Teorisi (Birinci Baskı). Ajans Birmat Reklam Prodüksiyon.
Nadaroğlu, H., (2000). Kamu Maliyesi Teorisi (11. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım.
Oktar, S. A., (2012). Vergi Benzeri Mali Yükümlülükler, Ek Mali Yükümlülükler ve Bir Totolojik Düzenlemenin Analizi. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları (Prof. Dr. Kenan Bulutoğlu’na Armağan), 0 (37), 155-189.
Özbudun, E., (1992). Anayasa Hukuku Açısından Ekonomik Anayasa. içinde: Ekonomik Anayasa Sempozyumu, DEÜ-IIBF Maliye Bölümü tarafından düzenlenen sempozyum, 28-29 Mayıs 1992. Ankara: Takav Matbaası.
Pınar, B., (2009). Yargı ve İcra Harçları (2. Bası). Ankara: Adalet Yayınevi.
Tan, T., (2019). İdare Hukuku (8. Bası). Ankara: Turhan Kitabevi Yayınevi.
Tekbaş, A., (2009). Vergi Kanunlarının Anayasaya Uygunluğunun Yargısal Denetimi: Türkiye Değerlendirmesi. Ankara: T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı.
Ulusoy, A.D., (2019). Yeni Türk İdare Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınevi.
AYM, E.1965/25, K.1965/57, 26/10/1965, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1968/12, K.1968/65, 17/12/1968, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1968/26, K.1969/14, 19/2/1969, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1967/41, K.1969/57, 25/10/1969, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1968/60, K.1969/36, 17/6/1969, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1970/12, K.1971/13, 2/2/1971, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1971/19, K.1971/61, 29/6/1971, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1971/44, K.1972/29, 6/6/1972, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1973/32, K.1974/11, 26/3/1974, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1974/17, K.1974/41, 8/10/1974, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1974/31, K.1974/43, 24/10/1974, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1973/37, K.1975/22, 25/2/1975, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1973/38, K.1975/23, 25/2/1975, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1979/5, K.1979/29, 19/6/1979, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1979/1, K.1979/30, 21/6/1979, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1984/6, K.1985/1, 11/01/1985, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1984/9, K.1985/4, 18/2/1985, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1985/10, K.1985/14, 2/8/1985, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1985/7, K.1985/22, 28/11/1985, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1986/3, K.1986/15, 3/7/1986, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1985/11, K.1986/29, 11/12/1986, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1986/5, K.1987/7, 19/3/1987, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1987/11, K.1988/2, 21/01/1988, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1987/16, K.1988/8, 19/4/1988, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1987/18, K.1988/23, 22/6/1988, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1988/39, K.1989/29, 6/7/1989, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1989/14, K.1989/49, 19/12/1989, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1990/4, K.1990/6, 12/4/1990, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1989/9, K.1990/8, 18/5/1990, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1990/18, K.1991/4, 14/2/1991, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1990/12, K.1991/7, 4/4/1991, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1992/44, K.1993/7, 9/2/1993, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1992/29, K.1993/23, 24/6/1993, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1994/43, K.1994/42-2, 9/12/1994, normkararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr
AYM, E.1994/71, K.1995/23, 28/6/1995, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1995/24, K.1995/52, 28/9/1995, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1995/38, K.1996/7, 28/2/1996, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1996/49, K.1996/46, 11/12/1996, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1996/63, K.1997/40, 26/3/1997, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1996/75, K.1997/50, 14/5/1997, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.1997/62, K.1998/52, 16/9/1998, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2002/55, K.2003/8, 11/3/2003, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2003/9, K.2004/47, 01/4/2004, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2003/11, K.2004/49, 7/4/2004, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2003/106, K.2004/59, 12/5/2004, normkararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr
AYM, E.2004/79, K.2007/6, 25/01/2007, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2005/139, K.2007/33, 22/3/2007, normkararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr
AYM, E.2005/52, K.2007/35, 3/4/2007, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2004/55, K.2008/118, 12/6/2008, normkararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr
AYM, E.2005/145, K.2009/112, 23/7/2009, normkararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr
AYM, E.2008/85, K.2010/12, 21/01/2010, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2008/22, K.2010/82, 17/6/2010, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2007/2, K.2011/13, 13/01/2011, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2008/54, K.2011/45, 10/3/2011, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2004/16, K.2011/63, 14/4/2011, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2011/6, K.2012/16, 26/01/2012, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2010/93, K.2012/20, 9/2/2012, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2011/28, K.2012/22, 16/2/2012, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2011/16, K.2012/129, 27/9/2012, normkararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr
AYM, E.2012/102, K.2012/207, 27/12/2012, normkararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr
AYM, E.2011/142, K.2013/52, 3/4/2013, normkararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr
AYM, E.2013/43, K.2013/168, 26/12/2013, normkararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr
AYM, E.2013/66, K.2014/19, 29/01/2014, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2014/177, K.2015/49, 14/5/2015, normkararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr
AYM, E.2016/51, K.2016/179, 23/11/2016, normkararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr
AYM, E.2016/150, K.2017/179, 28/12/2017, normkararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr
AYM, E.2019/27, K.2019/56, 26/6/2019, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2018/104, K.2020/39, 16/7/2020, normkararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr
AYM, E.2020/10, K.2020/67, 12/11/2020, normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr
AYM, E.2018/135, K.2021/71, 13/10/2021, normkararlarbilgibankasi.anayasa. gov.tr