6360 Sayılı Yasa’nın Mali Dönüşüm Etkisi: Denizli ve Uşak İlleri Örneği

Çalışmada, 2012 yılında yürürlüğe giren 6360 Sayılı “On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Yasa”nın idarelerin mali dönüşümleri üzerine olası etkileri, analiz edilmiştir. Söz konusu dönüşüm, ilgili düzenleme kapsamında büyükşehir statüsü kazanan Denizli ve yapısal değişim göstermeyen Uşak illeri özelinde değerlendirilmiştir. Bu kapsamda Denizli ve Uşak il, ilçe ve mahallelerinde ikamet eden 310 katılımcıya anket uygulaması yapılmıştır. Analiz aşamasında, genel bilgilere göre gruplamalar yapılarak sorulara verilen yanıtlar arası farklılıklar değerlendirilmiştir. Veriler parametrik olduğu için, analizde Bağımsız Örneklem T-Testi ve Tek-Yönlü ANOVA analizlerinden yararlanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre Yasa’nın yol açtığı idari ve yapısal değişimin mali dönüşüm ve hizmet çeşitliliği üzerinde de yansıması olduğu gözlenmiştir. Büyükşehirleşme ile orantılı genel bütçe vergi gelirlerinden (G.B.V.G.) yerel idarelere ayrılan paylardaki artışın, hane halkının yaşam kalitesi ve hizmet çeşitliliği üzerine olumlu etkileri olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

6360 Sayılı Yasa, Mali Dönüşüm, Denizli, Uşak

The Effects of Law No.6360 on The Fiscal Structures of The Municipalities: A Satisfaction Survey for Denizli and Uşak Provinces

In this study, the fiscal transformation effects of the Law No. 6360 “Law No. 6360 on‘The Establishment of Fourteen Metropolitan Municipalities and Twenty-Seven Districts andAmendments at Certain Law And Decree Laws” which entered into force in 2012 were analyzed onthe fiscal transformation of the administrations. The said transformation was evaluated in thecontext of the related regulation in Denizli and Uşak provinces that do not show structural changes.In this context, a questionnaire was applied to 310 participants residing in Denizli and Uşakprovinces, districts and neighborhoods. In the analysis stage, the differences between the answersgiven to the questions were evaluated by grouping according to the general information. Since thedata were parametric, Independent Sample T-Test and One-Way ANOVA were used in the analysis.According to the results of the analysis, it was observed that the structural transformation caused bythe Law had a reflection on the financial transformation. It has been concluded that the increase inthe shares allocated to local administrations from general budget tax revenues (GBTR)commensurate with metropolitanization has positive effects on quality of life and diversity ofservices of households.

Keywords:

Law No. 6360, Fiscal Transformation, Denizli, Uşak,

PDF

___

Adıgüzel, Ş. “6360 Sayılı Yasa’nın Türkiye’nin Yerel Yönetim Dizgesi Üzerine Etkileri: Eleştirel Bir Değerlendirme”, Tematik Yazılar, Toplum ve Demokrasi, Yıl 6, Sayı 13-14, Ocak-Aralık, 2012, s. 153-176.
Akdoğan, A. (2009). Kamu Maliyesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
Akyıldız, F. (2012). Belediye Hizmetleri Ve Vatandaş Memnuniyeti: Uşak Belediyesi Örneği, Journal Of Yasar University, 26, 7, 4415-4436. http://dergipark.ulakbim.gov.tr /jyasar/article/view/ (27.06.2019).
Atmaca, Y. (2013). “Optimal Belediye Büyüklüğü ve Yeni Büyükşehir Belediye Yasası”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt:3, Sayı:2, s.168-184.
Bülbül, D. (2006). Yerel Yönetimler Maliyesi, Ankara: Gazi Kitabevi.
Çelikyay, H. (2014), Değişen Kent Yönetimi ve 6360 Sayılı Büyükşehir Yasası, SETA, Sayı:101, http://file.setav.org/files/pdf/degisen-kent-yonetimi-ve-6360-sayili-buyuksehir-yasasi-pdf. (11.06. 2019).
Demircan, Siverekli E. (2008), “Yeni Ekonomik Düzende Küreselleşme Yerelleşme Bağlamında Belediyelerde Yeni Mali Yönetim Anlayışı”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (30), s.99-128.
Fukusaku, K. and Mello, L. D. R. (Ed.). (1999). Fiscal Decentralisation in Emerging Economies. Governance Issues,OECD, http://www.keepeek.com/ Digital-Asset- decentralisation. (25.12.2019).
Demircan, Siverekli E. (2008), “Yeni Ekonomik Düzende Küreselleşme Yerelleşme Bağlamında Belediyelerde Yeni Mali Yönetim Anlayışı”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (30), s.99-128.
Günal, A., Atvur, S. ve Okudan Dernek, K. (2014). “6360 Sayılı Yasanın Yerelleşme Bağlamında Değerlendirilmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.19, S.3, s.55-70.
Gözler, K. (2013). “6360 Sayılı Kanun Hakkında Eleştiriler”, Legal Hukuk Dergisi, Cilt 11, Sayı 122, s.37-82. http://www.idare.gen.tr/6360-elestiriler.pdf. 11.07.2019.
İzci, F. & Turan, M. 2013, “Türkiye’de Büyükşehir Belediyesi Sistemi ve 6360 Sayılı Yasa ile Büyükşehir Belediyesi Sisteminde Meydana Gelen Değişimler: Van Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (1), s. 117-152.
Karabacak, B. N. ve Karabacak, Y. (2014). Mali Yerelleşme Teorilerinin Temel Yerel Gelir Türlerine Bakışı. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23-1,251-266.
Karasu, M. A. (2012). “6360 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu ve Olası Etkileri -Şanlıurfa Örneği”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, s: 1-17.
KOYUNCU, E. (2012). “Yenilenen Yerel Yönetim Sisteminde Belediye ve İl Özel İdarelerinin Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Alacakları Payların Karşılaştırmalı Analizi”, TEPAV Kasım, (www.tepav.org.tr).
Parlak, B. ve M. Ökmen (2015), Yerel Yönetimler Kuram ve Uygulamada Küresel ve Ulusal Konular ve Sorunlar, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 4. Baskı, Bursa.
Rondinelli, D. (2004). What Is Decentralization? J. Litvack ve J. Seddon (Ed.). Decentralization Briefing Notes, World Bank Instıtute, WBI Working Papers, https://siteresources. worldbank.org /WBI/.pdf. (01.11.2019).
Tortop, N.,İsbir, E.G., Aykaç B., Yayman, H., Özer M.A. (2007). Yönetim Bilimi, Nobel Yayın-Dağıtım, Ankara.
Turgut, S.R. (2004). İstanbul’un Yönetimi Bir Kent Planlama Yönetimi Denemesi, Anahtar Kitaplar, İstanbul.
Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), (2014). “6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi Ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna İlişkin Rehber”, http://www.tbb.gov.tr.rehber_ve_bilgi_notlari, (01.11.2019).
Ulusoy, A. ve Akdemir, T. (2012). Mahalli İdareler: Teori-Uygulama-Maliye. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Ünsal, F. (2004). “Yerelleşme ve Kentsel Planlamanın Dönüşümü”, Kent Gündemi, 6: 41-50.
YAYED (2013). “Kapanacak Köy ve Beldeler Listesi (Büyükşehir)”, http://www.yayed.org/id315-incelemeler/kapanacak-koy-ve-beldeler-listesi-buyuksehirler.php, 25.03.2019.
Yıldırım, U., Gül, Z. Ve Akın, S. (2015 ). “İl Mülki Sınırı Büyükşehir Belediye Modelinin Getirdiği Yenilikler”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Ağustos 2015, 10(2), 205- 229.
Zengin, O. (2014). “Büyükşehir Belediyesi Sisteminin Dönüşümü: Son On Yılın Değerlendirmesi”, Ankara Barosu Dergisi, Sayı:2, s.93-116.